WO I - V3e - BUI

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

vandaag

Herhaling oorzaken Eerste Wereldoorlog - hoe zit het nou precies?

Hoe ontstond de tweefrontenoorlog?

Maken 3.3 en nakijken 3.2

Leerdoel vandaag

• Dat je de vijf oorzaken kunt noemen die ten grondslag lagen aan de uitbraak van WO I
• Dat je voor iedere oorzaak kunt uitleggen wat het verband is met de start van WO I
• Dat je deze oorzaken kunt herkennen in spotprenten en andere (tekst)bronnen
• Dat je kunt uitleggen waarom er een tweefrontenoorlog ontstond

Eerst even opwarmen

Allemaal ingelogd? Daar gaan we...

Sinds wanneer bestaat Duitsland als één land?

1. 1871
2. 1939
3. 1919
4. 1800

Welk land werd door Duitsland in dat jaar vernederd?

1. Oostenrijk-Hongarije
2. Servië
3. Rusland
4. Frankrijk

Welke Duitse staatsman heeft ervoor gezorgd dat van Duitsland een eenheid werd gemaakt?

1. koning Wilhelm I
2. Bismarck
3. Princip
4. keizer Wilhelm II

Welke moord vormde de directe aanleiding voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog?

1. De moord op de Duitse keizer, Wilhelm II
2. De moord op de Russische tsaar, Nicolaas II
3. De moord op de keizer van Oostenrijk-Hongarije, Franz Jozef
4. De moord op de troonopvolger van het Oostenrijks-Hongaarse rijk, Franz Ferdinand

We hebben 5 oorzaken van de Eerste Wereldoorlog besproken. Noem er minimaal 4.

Oorzaken van de Eerste wereldoorlog

1. nationalisme: - streven naar eenheid (dld)
                                  - revanchisme (Fr)
                                  - onafhankelijkheidsstreven (Balkan) 
2. militarisme en wapenwedloop

3. Modern imperialisme en economische concurrentie

4. Bondgenootschappen

Nog even wat beeldmateriaal erbij...

Revanchegedachte

Onafhankelijkheidsstreven

Welke oorzaak zie je hier?

wapenwedloop

• 'wedstrijd' tussen twee landen wie de sterkste wapens heeft
• de bouw van het ene nieuwe type fregat in het ene land, lokt de bouw van weer een sterker fregat in het andere land uit. 

Welke oorzaak zie je hier?

Militarisme

• Dienen in het leger staat in hoog aanzien
• Kijken naar een militaire parade is het mooiste dat er is
• Als er veel belastinggeld naar het leger of de vloot gaat: top!

wat heeft deze cartoon te maken met

modern imperialisme?

Wat heeft de Conferentie van Berlijn (1885) te maken met economische concurrentie?

vandaag

• Herhaling: hoe droegen bondgenootschappen bij aan een Eerste Wereldoorlog?
• Waarom ontstond er een tweefrontenoorlog?
• Hoe raakte de VS in 1917 bij de oorlog betrokken?
  
• Waarom deed de Sovjet-Unie (Rusland) vanaf 1917 niet meer mee?

Maken 3.4.1 en 3.4.2

Nieuwe toetsdatum: 15 maart

Proefwerk over hoofdstuk 3 van Tijd voor Geschiedenis: De Eerste Wereldoorlog

Even opwarmen

Hoe droegen bondgenootschappen bij aan de Eerste Wereldoorlog?

Leg het verband uit aan de hand van deze spotprent

Kettingreactie

lang voor het uitbreken van WO I lag al vast: 

• dát er oorlog uit zou breken
• wie met wie in een gewapend conflict zou belanden
• waar die strijd zou worden uitgevochten

Bondgenootschappen voorafgaand aan WO I

Bondgenootschappen tijdens WO I:

Centralen

• Dld / Oost-Hongarije / Turkije

Geallieerden:

• Engeland /Frankrijk / Rusland
• Italië (1915)
• VS (1917)

hoe ontstond de tweefrontendoorlog?

Alfred von Schlieffen

Von Schlieffenplan (1905)

4 oorzaken waardoor het Schlieffenplan mislukte

1. Russen mobiliseerden veel sneller dan verwacht
2. Belgen boden meer weerstand dan verwacht, hierdoor:
3. Engelsen meer tijd om België en Frankrijk te hulp te schieten
4. Fransen weten snel troepen te verplaatsen naar Noorden 

Gevolg: september 1914 Duitsers tot staan gebracht in Slag bij de Marne

hoe raakte de VS bij de oorlog betrokken?

TvG 3.4.1 Een duikboot, een telegram en de VS

vandaag

• Oekraine
• Beelden uit de Eerste Wereldoorlog
• Waarom deed de Sovjet-Unie (Rusland) vanaf 1917 niet meer mee?
• Wat werd er bepaald in het vredesverdrag van Versailles?
• Waarom is dit verdrag een oorzaak voor de Tweede Wereldoorlog?

Spot de Duitse keizer

Het Von Schlieffenplan

Loopgravenoorlog

• Na de slag om de Marne (september 1915) komt het westelijk front tot stilstand
• van Zwitserland tot België ontstaat een loopgravenoorlog 
• een mobiele oorlog wordt zo een statische oorlog

Ieper

Ieper aan het einde van WO I

Britse loopgraaf aan de Somme, 1916

Niemandsland bij Ieper (West-Vlaanderen), 1917

Waarom deed de Sovjet-Unie (Rusland) niet meer mee?

3.4.2 De Russische beer doet niet meer mee

De Russische beer doet niet meer mee

• WO I kost miljoenen Russische soldaten het leven 
• Voedsel en brandstof steeds schaarser
• Tsaar alle macht, bevolking geen inspraak
• Volk komt in opstand: Russische Revolutie!

--> Leidt eerst tot afzetting Nicolaas II, daarna machtsgreep communisten. 

--> Lenin wordt populair: hij belooft "Vrede, brood en land". Hij houdt woord: maart 1918 Vrede van Brest-Litowsk

Robert Lansing (minister van buza VS) over de Vrede van Versailles

"De absurde voorwaarden die in het verdrag zijn opgenomen, dragen het zaad van een volgende oorlog reeds in zich. De overwinnaars hebben de bedoeling hun wil op te leggen aan de verslagen landen en daarmede hun belangen ondergeschikt te maken aan die van henzelf. Recht komt pas op de tweede plaats. We hebben nu een vredesverdrag, maar het is zeker dat dit verdrag geen duurzame vrede zal brengen omdat het gebaseerd is op het drijfzand van het eigenbelang."

Diktat von Versailles - Duitsland mocht...

1. geen lid worden van de nieuwe Volkenbond
2. grondgebied (o.a. Elzas-Lotharingen) + koloniën inleveren
3. een verdedigingsleger van max 100.000 
4. geen soldaten in het Rijnland hebben (eis Fr)
5. herstelbetalingen doen: 132 miljard goudmark (nu: 1750 miljard Euro)

En: Duitsland kreeg alle schuld van WOI!

Aan de slag

Lees 3.4.3

Maak de opdrachten 5a t/m 5c

Klaar? Lever in en start met nakijken.

Nog vragen voor de toets? Stel ze a.u.b.