12.1 tm 12.3 Interbellum en WO2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

11.1 tm 11.3 Interbellum en WO2

Interbellum & Tweede Wereldoorlog

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

• De problemen in de Republiek van Weimar beschrijven
• De kenmerken van het fascisme herkennen
• De machtsovername van Hitler verklaren
• Het economisch herstel van Duitsland verklaren
• De kenmerken van de totalitaire dictatuur herkennen

Kenmerkende aspecten

- Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.

- De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.

- Het voeren van twee wereldoorlogen.

- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.

- De Duitse bezetting van Nederland.

- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op Joden.

Chaos

Eerste jaren na WO1 verlopen chaotisch 

Duitsland: 

- Republiek van Weimar

- Economische problemen

- Wantrouwen ivm Dolkstootlegende

1923: Bezetting Ruhrgebied

Gevolg: hyperinflatie

Dawesplan (1925)

Fascisme

Oók Italië kent grote problemen

Onvrede leidt tot populariteit fascisme en Mussolini:

- Leiderschapsbeginsel en anti-democratisch

- Geweldsverheerlijking

- Anti-communistisch

Spaanse Burgeroorlog ('36-'39) leidt tot fascistische dictatuur (tot 1975)

Duitsland

Duitse variant: nationaal-socialisme

Kenmerkend: antisemitisme + Rassenleer

Hieruit voortvloeiend ee van Volksgemeinschaft benadrukt samenwerking

Eerste helft jaren '30 nadruk op economisch herstel:

- Autarkie en nationalisatie

- Investeringen in publieke werken

- Dienstplicht

Interbellum

Dawesplan en verzoeningspolitiek -> rustige jaren

1929: beurskrach + wereldcrisis

Effectieve propaganda en paramilitair vertoon (SA) maakt NSDAP populair

1933: Hitler rijkskanselier

Februari: Rijksdagbrand

Gevolg: machtingswet

Totalitair

Na machtsovername wordt Duitsland een totalitaire dictatuur:

- Nazificatie

- Propaganda en censuur

- Terreur

- Géén onafhankelijke rechtspraak

Volksgemeinschaft: één volk

Halverwege jaren '30: start uitsluiting joden

Oorlog

Beloftes: ontmanteling Versailles en heim ins Reich:

- Invoering dienstplicht

- Militarisering Rijnland (1936)

- Anschluss (1938)

1938: Sudentenkwestie & Conferentie van München

Hoogtepunt van appeasmentpolitiek

1939: invasie Polen -> start WO2

Bezetting

Na mei 1940 vrijwel geheel Europa in handen van de nazi's

Proces van gelijkschakeling/nazificatie start direct

Reactie burgers:

- Accommodatie

- Collaboratie 

- Actief/passief verzet

Arbeitseinsatz vanaf 1942