3.1 De Sovjet-Unie, een communistische heilstaat?

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen?

1. Activeren voorkennis

2. Leerdoelen

3. Theorie

4. Beeldmateriaal

5. Aan de slag

6. Leerdoelen nabespreken

Het Interbellum

9.2 De Sovjet-Unie, een communistische heilstaat? 

Theorie

Al eeuwenland regeerden machtige tsaren over het enorme Rusland. Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog was de macht in handen van tsaar Nicolaas II. 

Tijdens de Eerste Wereldoorlog nam de kritiek op de tsaar en zijn regering snel toe, want Rusland leed voortdurend militaire nederlagen. Bovendien was er een voedseltekort. 

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven waarom de Eerste Wereldoorlog de situatie in Rusland rijp maakte voor een revolutie.

2. Je kunt overeenkomsten en verschillen benoemen tussen Lenin en Stalin (beleid).

3. Je kunt aan de hand van enkele voorbeelden uitleggen dat de Sovjet-Unie een totalitaire staat is. 

Theorie

Opschrijven:

In februari 1917 leidde militaire nederlagen en voedseltekort tot demonstraties. Deze Februarirevolutie leidde tot het aftreden van de Tsaar en het instellen van een Voorlopige Regering.

De Romanovs (1)

• Romanovs is een dynastie van 300 jaar. 
  
  
• Romanovs regeerden autocratisch: geen invloed van volk of bestuur.  
  
  
• Tsaar Nicholas II en Tsarina Alexandra.
  - Autoritair maar incompetent. 
  
  
• Verafschuwden alles wat met democratie te maken had. 
  
  
  
  

De Romanovs (2)

• Zoon en erfgenaam leidt aan hemofilie. 
  - Romanovs houden dat geheim!
  
  
• Zoon is erg vaak ziek en heeft regelmatig bloedingen. 
  
  
• Hemofilie is niet te genezen. Maar Romanovs hebben hoop en roepen hulp in van Raspoetin.

• 17 juli 1918 De familie Romanov wordt geëxecuteerd in Jekaterinenburg.
  
  
• Bij deze executie werd uitzonderlijk veel geweld gebruikt. 
  
  
• Het verhaal gaat dat de jongste dochter de executie zou hebben overleefd.
  

0

Februarirevolutie (1)

• Veel onvrede over de Eerste Wereldoorlog, vooral boeren vochten mee. Veel soldaten deserteren en trekken naar huis. 
  - Te weinig voedsel, bescherming, wapens en kogels. 
  
•  Geen boeren die het land bewerkten daardoor misoogsten en hoge voedselprijzen. 
  - Alleen de adel had genoeg te eten. 
  
• Tsaar was naar het 'front' daardoor slecht beleid van Tsarina en Raspoetin. 
  
• Uitbreken van stakingen: Russische vrouwen trokken naar het Winterpaleis.
  
  

Theorie

Opschrijven:

De Voorlopige Regering deed niks aan de oorlog. Dus de Voorlopige Regering wordt met de Oktoberrevolutie afgezet. Lenin en de communisten (Bolsjewieken) grijpen de macht.  Rusland wordt de Sovjet-Unie. 

Oktoberrevolutie

• Nieuwe regering is niet succesvol, oorlog gaat nog steeds slecht. Duitsers smokkelen Lenin vanuit Zwitserland naar Rusland. 
  
• Lenin roept de aprilstellingen uit:
  - Alle grond naar de boeren, macht aan de Sovjets (arbeiders),  fabrieken naar de arbeiders en vrede met Duitsland
  
• Bolsjewieken bezetten belangrijke gebouwen en zetten de voorlopige regering af.  

Theorie

De communisten kwamen in 1917 aan de macht. Ondanks dat dit een verschil was met de tsaar, waren veel burgers het oneens met de communisten. Dit kwam omdat de communisten zorgden voor een totalitaire samenleving. 

Opschrijven:

Een totalitaire samenleving is een samenleving waarin de overheid alle macht in handen heeft en grote invloed heeft op het leven van de burgers. Het individu is onbelangrijk! 

Theorie

Om mensen te vinden die het niet eens waren met de totalitaire samenleving werd de geheime politie ingeschakeld. Miljoenen mensen zijn door deze geheime agenten opgepakt, gemarteld of doodgeschoten. Ook verdwenen ze in strafkampen (lees: concentratiekampen). 

Theorie

Opschrijven:

Terreur is het gebruiken (of dreigen) van geweld toestaan tegen willekeurige personen door of namens de overheid.

Indoctrinatie is het systematisch opdringen van politieke en religieuze ideeën.  

Theorie

Stalin maakte gebruik van terreur: hij liet miljoenen mensen oppakken en martelen. Wanneer men had bekend tegen het communisme te zijn, werden ze doodgeschoten of opgesloten in een strafkamp. Iedereen leefde daar in angst. Ook omdat iedereen van de geheime politie kon zijn. Ook iemand uit je eigen familie, buurman, collega of vriend.. 

Theorie

Mensen uit de SU hielden wijs hun mond. Toch vonden ze het maar vreemd dat er zo veel mensen verdwenen. Omdat Stalin wou dat er geen rellen uitbraken liet hij showprocessen organiseren. Openbare rechtszaken waarin mensen zichzelf moesten beschuldigen van allerlei misdaden. 

Opschrijven:

Showproces: Rechtszaak waarvan de uitkomst vooraf al vaststaat )wordt dus voor de schijn gehouden).

Stalin

https://schooltv.nl/video/high-speed-history-wie-was-stalin/#q=stalin

Lenin 

https://schooltv.nl/video/high-speed-history-wie-was-lenin/#q=lenin

Beeldmateriaal

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven waarom de Eerste Wereldoorlog de situatie in Rusland rijp maakte voor een revolutie.

2. Je kunt overeenkomsten en verschillen benoemen tussen Lenin en Stalin (beleid).

3. Je kunt aan de hand van enkele voorbeelden uitleggen dat de Sovjet-Unie een totalitaire staat is.