Basis Gehandicaptenzorg 4e bijeenkomst

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Inhoud les

- Lesdoelen

- Uitleg over ASS (inclusief vragen portfolio)

- Reflectie

- Zelfstandig aan het werk

ASS

Autisme spectrum stoornis

Lesbijeenkomst 4

Doelen van deze les

Aan het einde van deze les...

...weet je de oorzaken te benoemen van de autismespectrumstoornis.

...kan je de verschillende vormen van de autismespectrumstoornis benoemen.

...kan je de termen centrale coherentie, executieve functies, theory of mind en prikkelverwerking herkennen a.d.h.v. voorbeelden.

Inleiding

Autisme kent duizenden variaties. 

Iedereen met kenmerken van autisme heeft zijn eigen combinatie van kenmerken. 

Waar denk je aan bij autisme?

Eigen ervaringen?

Definitie van een autismespectrumstoornis

Een ASS is een stoornis waarmee je wordt geboren en die invloed heeft op de ontwikkeling van de hersenen. 

Typische kenmerken op twee gebieden: 

1. Beperking sociale interactie
   
2. Vertonen van repetitief gedrag en specifieke interesses. 
   

Tegenwoordig: diagnose ASS

Een autistisch spectrum

Elke combinatie is anders, autisme heeft daardoor veel verschillende uitingsvormen. 

Zoek op en noteer in je portfolio (4 minuten)

1. Hoeveel procent van alle Nederlanders heeft een vorm van autisme?

2. Hoe ontstaat autisme?
 

Oorzaken van de autismespectrumstoornis

Nog niet achterhaald...

Erfelijkheid

Omgevingsfactoren (autistische kenmerken)

Wat is autisme?

1. Ziekte
2. Beperking
3. Stoornis

Klassiek autisme

Beperkingen in de sociale interactie zijn zoals er niet in slagen om vrienden te maken

Beperkingen in de verbale communicatie door bijvoorbeeld het gebruiken van aparte woorden of het herhalen van zinnetjes omdat het ritme zo mooi klinkt. 

Herhalende stereotype patronen 

• Fladderen met de handen
  
• Urenlang kunnen staren naar een draaiende wasmachine of een rijdend modeltreintje. 
  

Van de mensen met klassiek autisme heeft 80% ook een verstandelijke beperking. 

Aan welke kenmerken
kan je klassiek autisme
herkennen op het filmpje?

Syndroom van Asperger

Normale of bovennormale intelligentie:

- kunnen goed praten en leren.

- hebben moeite met het aangaan en onderhouden van sociale 

contacten.

Ze praten graag en veel, maar begrijpen de boodschappen van 

anderen soms verkeerd. 

• Gezichtsuitdrukkingen
  
• Grapjes
  
• Nemen figuurlijke uitspraken letterlijk 
  
• Zien tijdens een gesprek niet dat de ander niet meer geïnteresseerd is. 
  

PDD-NOS

PDD-NOS is in het Nederlands voluit: pervasieve ontwikkelingsstoornis-niet anders omschreven. 

Iedereen met kenmerken van autisme, maar niet voldoende kenmerken om de diagnose te kunnen stellen, 

kreeg het label PDD-NOS. 

Uiteenlopend gedrag:

• Moeilijkheden bij de sociale interactie. 
  
• Hebben niet in de gaten wat de ander bedoelt 
• Lichaamstaal van mensen niet goed kunnen interpreteren. 
  
• Drukken zich op een aparte manier uit
  
• Sociale contacten lopen moeizaam. 
  
• Moeite om overzicht te houden en te plannen. 
  
• Obsessieve interesse in een bepaald gebied.
  

Bij welke vorm van ASS is er vaak sprake van bovennormale intelligentie?

1. Klassiek autisme
2. Syndroom van Asperger
3. PDD NOS

Gedrag wordt bepaald door hoe iemand de wereld waarneemt

Iemand met autisme neemt de wereld op een andere manier waar. 

De informatie die binnenkomt, krijgt een andere vertaling. 

Het gedrag is daarom soms verrassend anders en op het eerste gezicht onbegrijpelijk. 

Centrale coherentie

Hersenen zijn in staat zijn losse informatie te verwerken tot een betekenisvol geheel

Door de centrale coherentie van je denken, 

krijgt je wereld betekenis. 

 De henresen nmeen de ogimevng waar.

 Neit de lteretijlke ifrmontiae wrdot vreewkrt

 maar wat wij dkenen wat de ifrmontiae is.

 Daroam kun je dit lzeen.

 Imenad met atsiume kan alelen ifrmontiae

 lteretijke nmeen.

Gevolgen van een zwakke centrale coherentie

Zoek op wat de gevolgen zijn van het hebben van een zwakke centrale coherentie en noteer dit in je portfolio.

5 minuten

Executieve functies

Executieve functies zijn cognitieve processen die te maken hebben met het organiseren en plannen van taken. 

• Bedenken welke taken na elkaar komen 
  
• Hoe moeten de taken uitgevoerd worden. 

Tandenpoetsen:

• Eerst je tandenborstel en tandpasta pakken
  
• Tandpasta op de haartjes doet
  
• Dopje weer op de tube schroeft enzovoort. 
  

Wat zijn de gevolgen van gebrekkige executieve functies?

1. Onzekerheid en chaos door slechte planning
2. Niet herkennen van emoties
3. Hoofdzaak en bijzaak niet kunnen onderscheiden

Theory of mind

Theory of mind is het vermogen om:

• Gedachten
  
• Bedoelingen
  
• Gevoelens
  
• Ideeën 
  

van jezelf en anderen op merken en hier rekening mee te houden. 

Theory of mind = verplaatsen in de ander

4 minuten

Ga in duo's overleggen wat hier aan de hand kan zijn?

Leg uit waarom je dat denkt.

- Emoties herkennen

- Lichaamstaal begrijpen

- Woorden interpreteren

- Verplaatsen in de ander

Mensen met autisme hebben grote moeite met het herkennen van gezichtsuitdrukkingen.

Gevolgen van een beperkte theory of mind

• Niet kunnen inleven in de gevoels- en gedachtewereld van anderen. 
  
• Niet kunnen inbeelden dat iemand iets anders zou kunnen denken of voelen dan zijzelf. 
  
• Het begrijpen van de emoties van anderen is lastig. 
  

Door hun gerichtheid op details kunnen ze moeilijk gevoelens van gezichten aflezen. 

Bijvoorbeeld: 

"iemand fronst doordat hij diep aan het nadenken is, ze kunnen denken dat de persoon boos is"

Centrale coherentie

Executieve functies

Theory of mind

Plannen en overzicht 

Herkennen van emoties

Hoofdzaak van bijzaak kunnen scheiden

Over- en ondergevoeligheid voor prikkels

Mensen met autisme kunnen een combinatie hebben van overgevoeligheid en ondergevoeligheid voor prikkels. 

Externe prikkels: 

• Geluiden
  
• Beelden
  
• Geuren
  
• Smaken
  
• Trillingen
  

Interne prikkels:

• Gedachten
  
• Gevoelens
  
• Pijn
  
• Jeuk 
  

Wat was jou ervaring na het kijken van dit filmpje?

Verwerken van prikkels gaat moeilijker en duurt het langer. 

De prikkels stapelen zich op tot er kortsluiting ontstaat: overprikkeling. 

Het gevolg van overprikkeling is:

• Boos worden
  
• Vluchten 
  
• Terugtrekken

Rust helpt om alle onverwerkte prikkels een plaats te geven.

Weinig fantasie en verbeelding

maar juist sorteren of ordenen

Typisch ontwikkelende kinderen kunnen erg onvoorspelbaar zijn in de ogen van kinderen met autisme. Deze kinderen hebben het moeilijk in de voor hen chaotische wereld. Ze proberen dan ook om orde te scheppen in die overdaad aan prikkels.

Nu zelf aan de slag

Maak werkblad week 4 uit Itslearning en voeg toe aan je portfolio.

Reflectie doelen

Aan het einde van deze les...

...weet je de oorzaken te benoemen van de autismespectrumstoornis.

Welke oorzaken ken je?

...ken je verschillende vormen van de autismespectrumstoornis.

Noem drie vormen van ASS.

...ken je de termen centrale coherentie, executieve functies, theory of mind en prikkelverwerking.

Wat betekenen de bovengenoemde termen?