m4.gs 4.1 Oorlog in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Oorlog in Europa 

mavo 4

De opkomst van het nationaalsocialisme

Het interbellum

Herhaling Interbellum hoofdstuk 3

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

Het nationaalsocialisme

Leerdoel:

Je kan vier belangrijke kenmerken van het nationaalsocialisme noemen.

Begrippen:

nationalisme

Führerprincipe

persoonsverheerlijking

Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP)

B

Hitler grijpt de macht

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe Adolf Hitler de macht greep.

Begrippen:

dictatuur

C

Duitsland wordt een totalitaire staat

Leerdoel:

Je kan met voorbeelden op politiek, sociaal en cultureel gebied uitleggen dat Nazi-Duitsland een totalitaire staat was.

Begrippen:

totalitaire staat

gelijkschakeling

indoctrinatie

Kristallnacht

  

militarisme

antisemitisme

  

SA

Gestapo

concentratiekampen

SS

In Duitsland ontstond het nationaalsocialisme: de politieke stroming van Adolf Hitler.

De partij van Hitler heette de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP).

De aanhangers werden nationaalsocialisten of nazi's genoemd. 

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

DeBoze burgers

Het nationaalsocialisme

Het nationaalsocialisme heeft verschillende kenmerken:

• Ze zijn anti-democratisch: ze willen één sterke leider, Der Führer (het Führerprincipe). Er was persoonsverheerlijking.
• Ze geloven in rassenleer: het idee dat er verschillende rassen zijn en dat het ene ras beter is dan het andere
• ER is sprake van antisemitisme: jodenhaat
• Er is sprake van militarisme en nationalisme

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

DeBoze burgers

Het nationaalsocialisme

Vanwege het nationalisme vonden de nazi's:

• Dat Duitssprekende mensen in één groot Duitsland thuis hoorden (Heim ins Reich)
• Dat het Duitse volk meer Lebensraum verdiende: leefruimte in het oosten (Polen, Sovjet-Unie, enz.) voor het eigen volk. Andere volken waren minder belangrijk en moesten plaatsmaken. 

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

DeBoze burgers

Het nationaalsocialisme

In 1923 ging het slecht met Duitsland (§3.1):

• Ruhrgebied bezet door Frankrijk
• Duitse economie stort in door hoge inflatie.

Het volk is negatief over het land en Hitler probeert dat te gebruiken om de macht te grijpen met een staatsgreep. 

Deze staatsgreep mislukt, Hitler krijgt een gevangenisstraf van 5 jaar. Na 8 maanden komt hij alweer vrij.

In de gevangenis schreef hij zijn boek Mein Kampf

De opkomst van het nationaalsocialisme

B

DeBoze burgers

Hitler grijpt de macht

Ook Duitsland kreeg te maken de economische wereldcrisis die zijn hoogtepunt in 1933 kende: 8 miljoen werklozen.

Daarnaast had de Republiek van Weimar verschillende keren een nieuwe regering gekregen. Geen van deze regeringen wist de economische crisis op te lossen. 

Hitler beloofde de werkloosheid aan te pakken door te stoppen met de herstelbetalingen. 

De opkomst van het nationaalsocialisme

B

DeBoze burgers

Hitler grijpt de macht

In 1933 werd de NSDAP zo groot dat Hitler kon meeregeren.

Toen de Rijkstag (regeringsgebouw) in brand werd gestoken, gaf Hitler de communisten de schuld.

De noodtoestand werd uitgeroepen. Hitler kon nu overal in het land socialisten en communisten (zijn grootste tegenstanders) oppakken.

Communistische kranten en organisaties werden verboden. 

De opkomst van het nationaalsocialisme

B

DeBoze burgers

Hitler grijpt de macht

In 1933 liet Hitler ook nieuwe verkiezingen houden. De NSDAP kreeg 44% van de stemmen. 

Met hulp van twee andere partijen kon Hitler het parlement afschaffen: de democratie werd afgeschaft. 

Duitsland werd een dictatuur. 

De opkomst van het nationaalsocialisme

B

DeBoze burgers

Hitler grijpt de macht

Duitsland werd een totalitaire staat: het leven van de inwoners wordt volledig beheerst door de staat.

Er was geen ruimte voor mensen met andere ideeën.

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

Om een nationaalsocialistisch land te maken, kwamen organisaties en media onder directe controle van de nazi's.

Dit heet gelijkschakeling:

• Alle politieke partijen (behalve NSDAP) werden verboden)
• Rechters stonden onder controle
• Joodse Duitsers verloren hun baan
• Alle media (radio, kranten) kwamen onder controle
• Alle organisaties onder leiding van nationaalsocialisten
• Er was propaganda en indoctrinatie: de mening van de nazi's werden opgedrongen aan anderen
• Alle jeugdorganisaties werden opgeheven en vervangen voor de Hitlerjugend en de Bund Deutscher Mädel. De jeugd werd hier gehersenspoeld. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

De nazi's gebruikten terreur (bangmakerij):

• De Gestapo was de geheime politie. Ze bedreigden politieke tegenstanders en sloten ze op in concentratiekampen.
• De SA was een bewapende knokploeg die tegenstanders intimideerde of in elkaar sloeg.
• De SS begon als lijfwacht van Hitler, maar werd later een organisatie die de vervolging van de joden organiseerde. 

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

Antisemitisme

(Jodenhaat)

Racisme tegen de Joden

Speelt al langer dan alleen de tweede wereld oorlog 

recente ontwikkelingen in Amsterdam

Oorlog in Europa 

mavo 4

Hitler neemt in 1938 (vlak voor de Tweede Wereldoorlog) steeds meer gebieden in. Hoe reageren de geallieerden hierop en waarom doen ze dat?

1. De geallieerden geven Hitler zijn zin en gaan akkoord, omdat ze oorlog willen voorkomen
2. De geallieerden geven Hitler zijn zin en gaan akkoord, omdat ze geloven in het idee van lebensraum
3. De geallieerden gaan niet akkoord en verklaren Hitler de oorlog, omdat ze geloven in het zelfbeschikkingsrecht
4. De geallieerden gaan niet akkoord en verklaren Hitler de oorlog, omdat ze weten van het niet-aanvalsverdrag

Wat maakt de Sovjet-Unie tot een bondgenoot van de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog?

1. Operatie Barbarossa
2. De Russische Revolutie
3. De aanval op Pearl Harbor
4. Het niet-aanvalsverdrag van 1939

➤Waarom is het bijzonder dat Hitler operatie Barbarossa inzet.

1. Omdat de legeraanvoerders van Hitler hadden aangegeven dat een offensief op de Sovjet Unie niet mogelijk was.
2. Vanwege het Molotov-Ribbentroppact
3. Vanwege het niet aanvalsverdrag tussen Italië en de Sovjet Unie
4. Omdat beide landen een totalitaire staat zijn.

Wat maakt de Amerikanen tot een bondgenoot van de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog?

1. Buitenlandse politiek van Amerika die gericht is op herstel van wereldvrede
2. De onbeperkte duikbotenoorlog
3. De aanval op Pearl Harbor 7 december 1941
4. Het niet-aanvalsverdrag van 1939

De Tweede Wereldoorlog had twee bondgenootschappen: de geallieerden en de asmogendheden.

Welk land hoorde bij welke kant?

Asmogendheden

Geallieerden

Koppel de personen aan de juiste omschrijving

Leider van de NSB, de Nederlandse Nazi partij.

Leider van de Sovjet Unie tijdens de Tweede Wereldoorlog

Probeerde het Nederlandse verzet te leidden vanuit Londen

President van de Verenigde Staten tijdens de Tweede Wereldoorlog

Duitse dictator die de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust begon

Italiaanse dictator, grondlegger van het fascisme en bondgenoot van Hitler

We zien hier drie wereldleiders aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Sleep de namen en vlaggen naar de juiste personen.

Roosevelt

Stalin

Churchill

Hoe verliep de Tweede Wereldoorlog? 

Wat hoort er bij de Eerste Wereldoorlog en wat bij de Tweede Wereldoorlog? 

De Eerste Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog

Gebruik van gifgas

Veel parachutisten

Nederland is betrokken in deze oorlog 

Nederland is niet betrokken bij deze oorlog

Loopgraven 

Concentratiekampen

Sleep de foto naar het juiste tijdvak

Eerste Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog

Zet de gebeurtenissen van de Duitse opmars op de juiste volgorde.

1.

2.

3.

4.

5.

d.m.v. de Blitzkrieg wordt Polen verslagen

Nederland, België, Frankrijk en 

Luxenburg capituleren

april Denemarken, Noorwegen verslagen

operatie Barbarossa

Slag om ENG

Je weet nu best veel over de Tweede Wereldoorlog. Kijk naar de tekeningen en de jaartallen en koppel ze in chronologie aan elkaar.

1

2

3

4

5

44-45

40-45

1933

14 mei 1940

5 mei 1945