6.3. Licht op de verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De Verlichting

Lesprogramma

• Huiswerk bespreken
  
• Uitleg
• Werken

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je de begrippen ratio, verlichting, grondrechten en trias politica.

• kun je denkbeelden van de Verlichting op het gebied van politiek, godsdienst en sociale verhoudingen uitleggen.

Terugblik

• Renaissance: er kwam weer interesse naar onderzoek en wetenschap uit de oudheid.

• Wetenschappelijke Revolutie: meer onderzoek, experimenteren en nieuwe ontdekkingen.

De Verlichting

vanaf ±1700

• Een periode waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand (rede, ratio).
• Ze hadden de hulp van God niet meer nodig.

• Hierdoor krijgen mensen ook meer kritiek op de koning, de Kerk en de adel.
  

Kennis

Wetenschappelijke Revolutie:

• Empirisme: kennis door waarneming.

• Rationalisme: kennis door het gebruik van de rede (het verstand).

Je gaat zo een filmpje bekijken over wat de Verlichting is. De volgende denkers komen aan bod:

• Montesqieu
  
• Rousseau
  
• Locke
  
• Smith
  
• Diderot
  
• Spinoza
  
• Voltaire 

Schrijf de namen over  op een kladblaadje/of laptop. 

Als je het filmpje kijkt maak je aantekeningen met de volgende twee vragen:

1. Geef minimaal 2 oorzaken voor de Verlichting en licht ze kort toe.

2. Noem 4 terreinen/ideeën van de Verlichting en licht ze kort toe

Hoe ontstond een veranderings-idee?

• De wetenschappelijke revolutie 1650-1800 (H3!)

• Als gevolg van de wetenschappelijke revolutie en hervorming
• Zelf nadenken, niet alles zomaar geloven (ratio gebruiken)

De Verlichting

De ideeën van de Verlichting

1. Mensen horen vrij te zijn en mensenrechten te hebben.
2. Meer macht voor het volk (meer democratie en een grondwet)/
3. Scheiding van kerk, staat en rechtspraak/
4. Het verstand is belangrijk en moet goed gebruikt worden door iedereen.

De Verlichters en het geloof

Ideeën:

• God heeft de aarde gemaakt, maar grijpt niet in (horlogemaker).
• Er is niet één waar geloof.

Uitingen:

• Voor godsdienstvrijheid.
• Tegen een grote invloed van de kerk.

Bekendste verlichte denkers: Voltaire en Spinoza. 

Voltaire
(Fr. 1694-1778)

De Verlichters en politiek I

Ideeën

• Een koning is er voor het volk.
• Het volk mag een slechte koning afzetten.
• De echte macht ligt bij het volk.

Uitingen:

• Tegen absolutisme.
• Voor democratie.

De Verlichters en gelijkheid

Ideeën:

• Mensen zijn gelijk en vrij.

Uitingen:

• Tegen standenmaatschappij
• Tegen slavernij/slavenhandel (Abolitionisme).

Reactie koningen

• Ideeën van de Verlichting verbieden.

OF

• Sommige ideeën overnemen, zolang de vorst alle macht houdt = Verlicht absolutisme.

De Verlichters en politiek II

John Locke (Eng. 1632-1704)

Het volk geeft de koning macht en zij mogen een slechte koning afzetten. Iedereen heeft grondrechten en de koning moet die bewaken. 

Jean Jacques Rousseau (Fr. 1712-1778)

Volksvertegenwoordiging doet wat het volk wil. Het volk moet meer macht hebben dan de koning.

Charles de Montesquieu (Fr. 1689-1755)
Trias Politica, de scheiding der machten. Einde aan absolute macht.

Aan de slag!

• Weektaak opdrachten: 6.3. Licht op de verlichting opdracht 1 t/m 6

• Uitwerken leerdoelen hoofdstuk 6.3

Leg in eigen woorden uit wat het begrip Verlichting betekent.

Leg uit wat de denkbeelden van de Verlichting zijn op het gebied van politiek.

Hoe tevreden ben je met je werkhouding tijdens het zelfstandig werken?

😒🙁😐🙂😃