Biologie M3T4 - Menselijk Lichaam - Skelet - Les 2

• Groen
• MBO
• Studiejaar 4

Gewrichten

Waar denk je aan bij 'gewricht'?

Onderdelen gewricht

1. Gewrichtsspleet
2. Gewrichtskapsel
3. Synoviaalvlies
4. Gewrichtsbanden (ligaments)
5. Kraakbeen
6. Kraakbeenschijf 

Bouw gewricht

2 of meer botten die tegen elkaar bewegen

Uiteinden bekleed met kraakbeen.

- bescherming

- helpen bij glijbeweging

Gewrichtskapsel met daarbinnen gewrichtsholte --> gevuld met Synovium

- stroperige vloeistof voor soepelheid bewegingen

Bouw gewricht

Bewegen kan door: 

1. Gladde laag (kraakbeen)
2. Smeermiddel (Synovia/Synovium)
3. Verpakking (kapsel + synoviaal vlies)
4. Bescherming voor te grote bewegingen door banden en spieren

Wat voor gewrichten hebben we?

Welke bestaat echt?

1. Kogelgewricht
2. Speergewricht

Welke bestaat echt?

1. Schroefgewricht
2. Scharniergewricht

Welke bestaat echt?

1. Peergewricht
2. Eigewricht

Gewrichten

1. Kogelgewricht 
2. Scharniergewricht 
3. Rolgewricht 
4. Zadelgewricht
5. Eigewricht
6. Draaigewricht

Kogelgewricht

Vrij beweegbaar

Kogel en een kom

Schouder, heup, atlas i.c.m. draaier

Scharniergewricht

Kan maar in 1 richting bewegen

Elleboog, knieen, vingers

Rolgewricht

2 botten kunnen over elkaar heen rollen

Cilindrische koppeling

Draaing in 1 richting mogelijk

Onderarm

Zadelgewricht

2 zadelvormige botdelen op elkaar, rollen 'om elkaar heen'

Ieder een holle en bolle kromming

Gewricht tussen handpalm en duim

Eigewricht (ellips)

Bol en hol gewrichtsvlak

Ronddraaiende beweging

Lijkt op kogelgewricht, niet rond maar ellips. Gewricht kan hierdoor maar 2 kanten op bewegen

Bovenste polsgewricht

Draaigewricht

Bot draait als ring om ander bot heen

Bovenste nekwervel (atlas) wanneer je je hoofd draait

Botafwijkingen

Wat voor botafwijkingen kennen jullie?

Botafwijkingen

1. Botontkalking-osteoporose
2. Reuma
3. Artose
4. Fractuur 

Osteoporose

'poreus bot'

Belans tussen opbouw en afbraak is negatief

Verlies van kalk in de botten

Kan niet meer goed belasting opvangen

Grotere kans op fracturen en inzakken

Osteoporose

Osteoporose

Niet helemaal te voorkomen, wel te vertragen

• Voldoende bweging
• Niet roken
• Voldoende calcium (voeding)
• Vitamine D
• Valpreventie
• Medicijnen (hormonaal en niet hormonaal)

Artrose

Artrose

• Gewrichtsslijtage
• Over elkaar heen schuren van botten
• Pijn tijdens beweging
• Stijf en stram gevoel
• Standsverandering
• Bewegingsbeperking

Oorzaak artrose

Normaal ouderdomsproces

Grotere afbraak dan aanmaak van kraakbeen

Risicofactoren artrose

Chronische (over)belasting

Overgewicht

Trauma/beschadiging

Erfelijkheid

Lage vitamine D spiegel

Genezing bestaat niet

Reumatoide Artritis (chronische gewrichtsreuma)

Reuma

Ontsteking gewrichtskapsel, daardoor productie ontstekingsvocht

Aantasting kraakbeen en botten

Meestal chronisch

Diagnose reuma

Gewrichtszwellingen

Afwijkingen op rontgenfoto's

Afwijkingen in het bloed

Observatie blijft belangrijk

Fractuur/botbreuk

Wie heeft wel eens een bot gebroken? Zo ja, wat/welke?

Botbreuk

'het onderbreken van de continuiteit van het bot'

Scheur of gebroken

Oorzaak: 

• Door geweld van buitenaf
• Broos worden van het bot (bv. osteoporose)

Gesloten breuk

De huid en omliggend weefsel is nog heel

Het bot staat niet in contact met de buitenlucht

Open breuk

Huid is niet meer heel, bot steekt door de huid heen en is in contact met buitenlucht

Kans op infectie groter, tragere botheling

Einde les