3.3 Kunst in de nieuwe wereld RZ

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

3.3 Kunst in de nieuwe wereld 

OP TAFEL: 

==> Schrift voor aantekeningen en pen

==> Ipad dicht, gaan we wel gebruiken deze les, 

maar nu nog niet...

Kunst in de nieuwe wereld 

Vorige week:

 Wat was ook alweer de Renaissance?  

Hoe noemen we de periode voor de renaissance? 

Leerdoelen

Na deze les: 

• heb je kennis gemaakt met de begrippen perspectief,  homo universalis en realistisch.

• kun je voorbeelden noemen van veranderingen in de bouwkunst, de schilderkunst en de literatuur in de renaissance.

• kun je uitleggen hoe de kunst in de 15e eeuw een minder kerkelijk karakter krijgt.

• kun je beoordelen of een (kunst)werk beter past bij de tijd van renaissance of van de middeleeuwen.

Renaissance verspreidt zich

De ideeën van de renaissance ontstonden in Florence (Noord-Italië), maar verspreiden zich snel over de rest van Europa. Vanuit de Noord-Italiaanse steden werd veel gehandeld met steden in Vlaanderen en Zuid-Duitsland en de handelaren namen de nieuwe ideeën mee. 

De rode steden in Italië zijn de plaatsen waar de renaissance zich ontwikkelde. Op deze kaart kun je zien dat de ideeën zich door onder andere handelaren verspreidden door Europa. De oranje vlekken zijn gebieden waar de nieuwe ideeën populair waren

Kunst in de middeleeuwen

In de middeleeuwen was de Kerk de grote opdrachtgever voor nieuwe kunstwerken:

• Kerkgebouwen
• Beelden van heiligen
• Schilderijen voor in de Kerk. 

Het onderwerp van die kunstwerken was altijd religieus; bijbelverhalen, heiligen enzovoort. 

De kunstwerken werden gemaakt voor het gewone volk, de kunstenaar was niet belangrijk.

Middeleeuwse kunst

Het tafreel hiernaast is onderdeel van een groter schilderij.

Hier afgebeeld: de aartsengel die Maria vertelt dat ze zwanger is van God (want Jezus zit in haar buik).

Het laatste avondmaal, waarbij Jezus voor de laatste keer samen met zijn apostelen eet. 

Het perspectief klopt niet en de apostelen zijn geen realistische mensen

Het laatste avondmaal, maar dan gemaakt in de Renaissance. Er is sprake van meer perspectief en de mensen zijn meer realistisch afgebeeld. 

Kunst/beelden ME

• Beeldhouwkunst aan de buitenkant van een kerk.
   
• Een mens wordt aangevallen door duivelse wezens.
  
  
• Veel symboliek en weinig realisme. 

Kunst in de renaissance 

• Niet alleen de Kerk, maar ook rijke burgers gingen kunst bestellen. 

• Zij wilden niet alleen maar schilderijen van Jezus en Maria...

• Ze wilden portretten, maar ook schilderijen en beelden met Romeinse en Griekse (klassieke) onderwerpen en van zichzelf.

Kenmerken van de Renaissance-kunst (1)

• Wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur.

• Realistisch, dus de kunst laat zien zoals iets in werkelijkheid is.

• Met veel details en de kunstenaars lieten hun gevoel zien.

• Met perspectief (weergeven van diepte).

Kenmerken van de Renaissance-kunst (2)

• Thema’s: Griekse/Romeinse mythen, maar ook Bijbelse verhalen
  

• Naakt
  

• Observeren, dan pas schilderen

mythen zijn verhalen over de Griekse en Romeinse goden

De David van Michelangelo Buonarroti (1475 - 1564) is een van de bekendste beeldhouwwerken in de kunstgeschiedenis.

De geboorte van Venus

• Venus was de Romeinse godin van de liefde en de schoonheid. 

• Ze wordt geboren uit de zee en wordt hier naar land geblazen (terwijl ze op een schelp staat) door windgoden. 

• Typisch voor de renaissance kunst.

De Geboorte van Venus is een schilderij van de Italiaanse kunstschilder Sandro Botticelli.

Het orgineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

Pantheon , Rome

Van oorsprong een Romeinse tempel met zuilen en een tympaan (=driehoek boven de zuilen)

Villa voor rijke Italianen, die er uit ziet als een Romeinse tempel

Basilicia Di Santa Maria Del Fiore

Renaissance

De ideale stad met klassieke gebouwen in perspectief getekend.

De perfecte kunstenaars

• De belangrijkste renaissance kunstenaars zoals Michelangelo en Da Vinci waren zogenaamde homo universalis.

• Ideale mensen die al hun talenten ontwikkelden en dat waren er best veel (alleskunners). 

0

De Mens van Vitruvius is een stelsel van lichaamsverhoudingen zoals Vitruvius die beschreef in zijn De architectura. Een Vitruviusman is een afbeelding van een man als demonstratie van de voorschriften van Vitruvius. De afbeelding is van Leonardo Da Vinci en Vitruvius was een Romeinse bevelhebber. 

Literatuur in de renaissance

• Er werd niet alleen meer naar de Bijbel en oude christelijke geschriften gekeken.
  
  
• Meer onderwerpen en de beleving van de mens centraal.

• Een bekende schrijver is Dante. Hij combineert de Bijbel met de Klassieke Oudheid in zijn beschrijving van een reis van de hel naar de hemel. 

Een van de bekendste kunstenaars was Andrea Boticelli. Hij schilderde inferno (een beeld van de hel) gebasseerd op Dantes boek De goddelijke komedie. Misschien ken je dit werk wel van het boek van Dan Brown, Inferno (ook verfilmd). 

Kunst werd rond 1200 vooral gemaakt in opdracht van

1. de Kerk
2. rijke burger

De Kerk gaf vooral opdracht tot het maken van...

1. portretten van belangrijke personages.
2. afbeeldingen van Jezus en zijn leven.
3. Bijbelse landschappen.
4. afbeeldingen van het dagelijksleven.

Noem drie kenmerken van renaissance kunst.

middeleeuwen

renaissance

Noem zoveel mogelijk talenten waarover Da Vinci beschikte

Leerdoelen

Aan het eind van deze les

• heb je kennis gemaakt met de begrippen perspectief,  homo universalis en realistisch.

• kun je voorbeelden noemen van veranderingen in de bouwkunst, de schilderkunst en de literatuur in de renaissance.

• kun je uitleggen hoe de kunst in de 15e eeuw een minder kerkelijk karakter krijgt.

• kun je beoordelen of een (kunst)werk beter past bij de tijd van renaissance of van de middeleeuwen.

Aan de slag

3.3: kunst in de nieuwe wereld. 

Maak: Opdracht 1 tot en met 7. 

Deze gemaakt? 

Maak dan de opdrachten af van 3.2, een veranderende mens

Schrijf 2 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen