6.1 - wereldeconomie deel 3 (slavernij)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

6.1 Slavernij 

?

0

wat weet je aan het eind van deze les?

Je kan herkennen en uitleggen waarom er slavernij in de tijd van Pruiken en Revoluties was. 

Je kan de rol van Nederland uitleggen en daar een mening over formuleren

Je kent de transatlantische driehoekshandel

Je kan slavernij standplaatsgebonden benaderen.

Een wereldkaart uit 1700. Sommige delen van Noord-Amerika en Australië zijn nog niet 'ontdekt'.

suikerrietplantages

🇧🇷

katoenplantages

🇺🇸

Spaanse kolonie

Engelse kolonie

Tabaksplantages

🇨🇺

Portugese kolonie

Nederlandse kolonie

Cacao- en suikerrietplantages

🇸🇷

Nederland in de trans-Atlantische slavenhandel

1630: Nederland verovert delen van Brazilië op Portugal

1637: Verovering Portugees handelsfort op Afrikaanse Goudkust in Elmina

Nederlands aandeel in slavenhandel gemiddeld 5 procent: zo'n 600.000 mensen

Slavenhandel verantwoordelijk voor tot 5 procent van de economie van Amsterdam en 10-20 procent in Walcheren

Een slaaf koste (omgerekend naar de huidige koers) ongeveer 2000 euro

1833: Het Verenigd Koninkrijk schaft de slavernij af.

1863: Nederland volgt, onder grote druk van de Britten.

1873: slaven in Suriname echt vrij

0

Hé, ik wil niet te bot zijn

Maar ik mag dus niet meer trots zijn?

Tuurlijk wel, maar sluit niet je ogen voor dingen die rot zijn

De wonden zijn diep en bijna niet te genezen

Wie het boek wil snappen

Moet ook zwarte bladzijdes lezen

Je hebt zelf niet eens zwarte helden

Dus het gaat niet zo hard

Echt wel

Oké noem ze

Erik de Zwart

En alle kinderboeken zijn wit

Nooit eens een zwart menneke

Da's gelul

Wie dan?

Jip van Jenneke?

O ja kut

Wat staat er dan op die zwarte bladzijden?

Wie zijn dan die zwarte helden?

Waarom hebben mensen het over genocide of compensatie?

Aan het werk

Herstelbetalingen, ja of nee?

Wat is de menig van Hira?

Wat is de menig van Den Heijer?

Wat is jullie mening?

Bespreken

Evaluatie

Wat staat er dan op die zwarte bladzijden?

Wie zijn dan die zwarte helden?

Waarom hebben mensen het over genocide of compensatie?

en nu? 

hierna volgt:

- een reportage over slavernij in Suriname

- extra materiaal over slavernij.

Aflevering de slavernij

1. 18 t/m 26:00

Vragen bij fragment:

Waar zijn de plantages? (in de stad? ver buiten de stad? wat voor gebied?)

Wat is de rol van Paramaribo?

Aflevering de slavernij

1. 18 t/m 26:00

Vragen bij fragment:

Waar zijn de plantages? (in de stad? ver buiten de stad? wat voor gebied?)

Wat is de rol van Paramaribo?

https:

Waarom slavernij?

• Veel plantages lagen in Zuid-Amerika en waren bezit van Europeanen
• Plantageprducten, zoals koffie, tabak, katoen en suiker, zijn erg populair in Europa
• Om de producten te verbouwen waren veel landarbeiders nodig.
• De oorspronkelijke bewoners van dit gebied waren volgens de Europeanen 'ongschikt' voor deze arbeid...of al uitgemoord in de eeuwen ervoor...

Transatlantische slavenhandel

• Europese handelaren namen producten, zoals munitie, wapens en alcohol mee naar Afrika.
• Daar werden ze door Afrikaanse stammen geruild tegen slaven: dit waren meestal gevangengenomen leden van andere Afrikaanse stam. 
• Deze slaven werden vervolgens vervoerd naar slavenmarkten in Zuid-Amerika

De afbeelding laat zien op welke wijze slaven werden vervoerd op een slavenschip. Dergelijke tekeningen werden meestal gemaakt om aan te geven op welke vreselijke manier de slaven werden vervoerd. Deze tekening is gemaakt in opdracht van een commissie van de Engelse regering.

Slavenmarkten

• De slaven die het overleefden werden verkocht op slavenmarkten
• Daar werden de slaven 'opgepoetst' om er goed uit te zien.
• Slaven waren niet goedkoop: ongeveer 200 gulden. Dat zou tegenwoordig ongeveer €2000 zijn. Voor die tijd waren dit enorme bedragen.
• ...maar eigenlijk kocht je dus een mens voor een paar duizend euro...

Fort Elmina in Ghana, Afrika, was het fort waar vanuit Afrikaanse slaven werden 'ingekocht' en 'verscheept' naar Zuid-Amerika. 

Op de plantages

• Slaven moesten hard werken onder vreselijke omstandigheden
• Regelmatig werden slaven mishandeld en/of misbruikt
• Slaven werden soms gebrandmerkt, net zoals dat bij vee gebeurt. Hiermee kon iedereen zien wie de eigenaar van de slaaf was
• De meeste plantagehouders hadden blanke opzichters in dienst, maar er waren ook zwarte opzichters: de basja’s. 

Een halsklem en handboeien waarmee de slaven gevangen worden gehouden.

Opstanden

• Slavenopstanden kwamen maar weinig voor. Dit kwam omdat:

1. de slavenhouders de slaven geboeid hadden
   
2. de slavenhouders goed bewapend waren
3. de slaven uit verschillende delen van Afrika kwamen en elkaar daardoor niet goed begrepen. Ze konden zich daardoor niet organiseren
4. sommige slaven bewust voor de dood kozen bijvoorbeeld door verhongering

Er is een aantal slavenopstanden geweest, bijvoorbeeld die onder leiding van Boni in Suriname (1757-1793) en die van Tula op Curaçao (1795)

Op de foto zie je Desenkadena ('verbreken van de ketenen'), ook wel het Tula monument genoemd. Het staat op de plek waar de opstand begon.

Europese slaven

• Tussen 1600 en 1800 zijn, naast de Afrikaanse slaven, ook rond de 1 miljoen slaven uit Europa verhandeld.
  
• Sommigen waren bijvoorbeeld gevangen genomen door piraten.
• Deze blanke christenslaven hadden overigens wel een beter bestaan dan de meeste Afrikaanse slaven, en werden vaak ook vrijgekocht