5.2 gemiddelde snelheid les 1

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

NOVA 5.2
gemiddelde snelheid

Leerdoelen 5.2

• Je kunt de formule voor gemiddelde snelheid toepassen. 
• Je kunt een gemiddelde snelheid in m/s omrekenen naar km/h.
• Je kunt de formule van gemiddelde snelheid omzetten zodat je er de afgelegde afstand of benodigde tijd mee kunt berekenen. 

Herhaling

Beweging vastleggen

Stroboscoop

Plaats - tijd tabel

Plaats - tijd diagram

opg. 3 Leg uit bij welke foto een gewone 

lamp is gebruikt en waar een stroboscoop.

opg. 4 a Hoe vaak heeft de stroboscoop geflitst ?

opg. 5 a Waar bewoog de bal het snelst ?

VI Je ziet een stroboscopische foto van een rollende bal. De stroboscoop gaf om de 0,1 s een flits.
Hoeveel tijdsverschil zit er tussen de eerste en de laatste opname?

1. 0,5 s
2. 0,6 s
3. 0,7 s
4. 0,9 s

Beweegt deze bal met een constante snelheid of versnelt de bal? Leg uit waarom je dat denkt.

Gemiddelde snelheid

Hoe ver is het van jouw huis naar school?

afstand = s = ...... meter

Hoe lang doe je erover van jouw huis naar school?

tijd = t = ...... seconde

Dus je gemiddelde snelheid is?????

Snelheid in km/h

• Hardlopers
• Schaatsers
• Formule 1
• Fietsers

Snelheid naar 100 km/h 

• 100 kilometer in 1 uur
• Wat betekent dit nou?

Meter per seconde

• Je kunt snelheid omrekenen van km/h naar m/s
• Binnen de natuurkunde is dit de standaard eenheid!

De gemiddelde snelheid berekenen

Gemiddelde snelheid = afstand / tijd

 vgem = s / t

De afstand is in meter als de tijd in seconden 

De afstand is in kilometers als de tijd in uur is.

De snelheid is dus in m/s of in km/h. 

Grootheden

Eenheden

De snelste tijd van Usain Bolt is 14,35 seconden op de 150 meter. Hoeveel meter per seconde loopt hij?

Omrekenen van m/s naar km/h

Wat moet je weten om de snelheid te kunnen omrekenen?

• 1 km = 1000 m
• 1 uur = 60 min = 3600 sec

Omrekenen

Thijs fietst 7 m/s. Hoeveel km/h is dat?

Marlou rijdt 100km/h. Hoeveel m/s is dat?

Marlou rijdt 100km/h. Hoeveel m/s is dat? 

Marlou rijdt 100 kilometer in 1 uur. 

Dat is hetzelfde als 100.000 meter in 3600 seconden.

Dan is haar snelheid 100.000 meter / 3600 seconden = 27,8 m/s

Of uit je hoofd leren:

km/h ->  m/s         :3,6

m/s -> km/h            x 3,6   

30 km/h = ....... m/s

5 km/h = ..... m/s

12 m/s = ........ km/h

25 m/s = ....... km/h

120 km/h = ...... m/s

5 m/s = ......... km /h

50 km/h = ......... m/s

1000 km / h = ......... m/s

30 km/h = 8,3  m/s

5 km/h = 1,4 m/s

12 m/s =  43,2 km/h

25 m/s = 90 km/h

120 km/h = 33,3 m/s

5 m/s = 18 km /h

50 km/h = 13,9 m/s

1000 km/h = 278 m/s

Zelfstandig 

Lezen blz 17, 18, 19 tot Afstand en tijd berekenen.

Maken: vraag 1, 2, 4, 5, 6

De afstand berekenen

Afstand = gemiddelde snelheid x tijd

Formule (dus met symbolen): 

s = vgem  .  t

De gemiddelde snelheid van Thijs is 25,2 km/h. Hij zit 3 uur op zijn fiets. Hoeveel km heeft hij afgelegd?

Even om te oefenen.
1000 m = ..... km
60 min = ..... sec
500 m = .... km

Even de formules herhalen

gemiddelde snelheid = afstand : tijd ---> vgem = s : t

afstand = gemiddelde snelheid x tijd ---> s = vgem . t

2H - 5.1 Bewegingen vastleggen

Video-opnames analyseren

Voor een goed resultaat heb je een opname nodig waarbij het voorwerp voor een stilstaande camera langs beweegt. Ook moet er op de opname een meetlat te zien zijn of een ander voorwerp waarvan je de afmetingen kent; daarmee kun je aangeven wat de schaal is van het beeld. Ten slotte moet je weten uit hoeveel beelden per seconde de opname bestaat.

2H - 5.1 Bewegingen vastleggen

Een plaats-tijdtabel

Om de rechtlijnige beweging van de rollende bal te analyseren, kun je een plaats-tijdtabel maken. De gegevens voor zo’n tabel haal je uit een video-opname of een stroboscopische foto. 

• met welke tussenpozen de momentopnames zijn gemaakt;

• hoe groot de afstanden op de beelden in werkelijkheid zijn.

2H - 5.1 Bewegingen vastleggen

2H - 5.1 Bewegingen vastleggen

	tijd (s)	plaats (cm)
A	0	0
B	0.5	3
C	1.0	10
D	1.5	21
E	2.0
F	2.5

2H - 5.1 Bewegingen vastleggen

Een plaats-tijddiagram

Met de gegevens in een plaats-tijdtabel kun je een grafiek van de beweging tekenen. Zo’n grafiek wordt een plaats-tijddiagram of (x,t)-diagram genoemd. De letter x staat hier voor plaats en de letter t voor tijd.  

Uit een (x,t)-diagram kun je bij elk tijdstip de bijbehorende plaats aflezen, en omgekeerd.

2H - 5.1 Bewegingen vastleggen

Afgelegde afstand

Op een plaats-tijddiagram of (x,t)-diagram kun je de afgelegde afstand s aflezen. Op het (x,t)-diagram van een rollende bal lees je af dat de bal na 2,0 s 37 cm gerold heeft.

Je noteert op welke plaats de beweging is begonnen en op welke plaats de beweging is geëindigd. Het verschil tussen die twee waarden is de afgelegde afstand. De plaats waar de beweging begonnen is, noem je het referentiepunt voor de beweging. Je berekent de afgelegde afstand ten opzichte van dat referentiepunt. De plaats van het eindpunt (80 cm) is dan de afgelegde afstand.

Soms kun je op een (x,t)-diagram de afgelegde afstand niet aflezen. Voorbeeld?

2H - 5.1 Bewegingen vastleggen

LEERDOELEN

• Je kunt uitleggen op welke twee manieren je beweging kunt vastleggen.

• Je kunt benoemen welke twee grootheden je moet weten om uit een video-opname of een stroboscopische foto de gegevens voor een plaats-tijddiagram te halen.

• Je kunt een plaats-tijdtabel invullen.

• Je kunt op een plaats-tijddiagram of (x,t)-diagram bij een tijdstip de bijbehorende plaats aflezen en omgekeerd.

• Je kunt uitleggen wat afgelegde afstand is en welk punt het referentiepunt van een beweging.