Formuleren: lastige verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Weekplanning

Formuleren: lastige verwijswoorden

Hemelvaartsdag

Vrije vrijdag

Vandaag

Donderdag

Vrijdag

Vandaag 

1. Huiswerk behandelen (blz. 146, 3, 4 en 5)
2. Uitleg formuleren: lastige verwijswoorden
3. Zelf aan de slag

Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: 

WIE (OF WAT) + WERKWOORDELIJK GEZEGDE + ONDERWERP

Let op: 

Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!

Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel! 

• 1 eigen antwoorden, bijvoorbeeld: koopgedrag, rijgedrag, gedragsprobleem; lichtgewicht, streefgewicht, vedergewicht, zwaargewicht, gewichtheffen, gewichtheffer; schuldsanering, staatsschuld, schuldeiser, schuldvraag; alarmsysteem, puntensysteem, systeemanalist, systeembouw; meningsverschil, verschilpunt, niveauverschil, tijdverschil
• 2 eigen antwoorden, bijvoorbeeld: controleerbaar, oncontroleerbaar; gewichtig, gewichtloos; desinfecteren; onschuld, onschuldig, schuldenaar; draagbaar, verdraagzaam
• 3 eigen antwoorden, bijvoorbeeld: onbaatzuchtig; ongevoelig; ontgifting; onschuldig; ontwaarding, afwaardering
• 4 eigen antwoorden, bijvoorbeeld: parttimebaan; e-mailbericht; cultfilm, sciencefictionfilm, feelgoodfilm; dancemuziek, housemuziek, popmuziek

Opdracht 3 (blz. 146)

• a aan de man brengen: verkopen
  
• b aan de straatstenen niet kwijtraken: onverkoopbaar zijn
  
• c als warme broodjes over de toonbank gaan: zeer vlot verkopen
  
• d de huid van de beer niet verkopen voor hij geschoten is: je geld niet uitgeven voor je het hebt verdiend
  
• e iets op de kop tikken: iets kopen wat moeilijk te krijgen is
  
• f knollen voor citroenen verkopen: met mooie praatjes bedriegen
  
• g met iets te koop lopen: het overal verkondigen of vertonen
  
• h op de pof kopen: kopen zonder meteen te betalen
  
• i voor een appel en een ei: voor een heel lage prijs
• j zijn huid duur verkopen: niet gemakkelijk opgeven

Opdracht 4.1/2 (blz. 146)

• a De marktkoopman probeert met originele kreten zijn koopwaar aan de man te brengen.
  
• b De truien met prints van vorig jaar kan de winkelier aan de straatstenen niet kwijt.
  
• c De nieuwste mobiele telefoons gaan als warme broodjes over de toonbank.
  
• d Verkoop eerst je oude fiets maar voor je een nieuwe koopt; je moet immers de huid van de beer niet verkopen voor hij geschoten is.
  
• e Vorige week heeft Loes een bijzonder exemplaar van Suske en Wiske op de kop getikt.
  
• f Sommige slagers verkopen goedkoop kalkoenvlees als duur lamsvlees; daarom bestudeert mijn tante het vlees grondig voor ze het koopt: haar kun je geen knollen voor citroenen verkopen.
  
• g Jan loopt te koop met de medaille die hij vorige week won: iedereen moet hem zien en bewonderen.
  
• h Fred heeft nooit geld bij zich; hij koopt alles op de pof.
  
• i Tijdens de uitverkoop verkopen ze bij die kledingwinkel alles voor een appel en een ei.
  
• j Hoewel de amateurvoetballers weten dat ze de bekerwedstrijd tegen de profclub zullen verliezen, zijn ze van plan hun huid duur verkopen: ze zullen zich niet makkelijk gewonnen geven.

Opdracht 4.3 (blz. 146)

• 1 een gat in je hand hebben: te gemakkelijk geld uitgeven
• 2 eigen antwoord, bijvoorbeeld: samenstellingen: uitverkoopposter, voetbalplaatjes, dierenplaatjes, koopdrang/ afleidingen: toevallig, ingetrokken, verzamelaar, verzameling, uitgedeeld, ontwikkelen
• 3 draait om (bekend = draai): gericht is op; een draaiende beweging maakt om/ kampen met (bekend = kamp (strijd, van ‘tweekamp’): hinder, last ondervinden van/ op te krikken (bekend = krik (van een auto): te verhogen/ een jachtige tijd (bekend = jacht, van ‘jagen’): een tijd vol haast, vol ongeduld/ afdwingen (bekend = dwingen; dwang): door dwang verkrijgen
• 4 Men moet geen oude schoenen weggooien eer men nieuwe heeft betekent: Je moet niet iets wegdoen voor je er iets beters voor in de plaats hebt.

Opdracht 5 (blz. 146)

Lesdoel

Wat ga je leren?

• De regels voor het gebruik van de verwijswoorden:

1. hun/hen
2. dat/wat
3. waarmee/wie

Lastige verwijswoorden

Zelf aan de slag

Waar? 

Bladzijde 182-183

Waarover?

Lastige verwijswoorden

Welke opdracht?

1, 2, 4 en 5

Is dit huiswerk voor de volgende keer?

Ja

Fijn hemelvaartweekend!