De opstand breekt uit

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De opstand breekt uit

Leerdoel:

Je kunt aan het einde van deze les uitleggen hoe de onrust in de Nederlanden leidde tot de Opstand

Vaardigheden:

• Een chronologische lijst (tijdbalk) maken.
• Gebeurtenissen beoordelen op hoe belangrijk ze zijn geweest.

Het Smeekschrift

De edelen die de Nederlanden namens de Landheer besturen willen dat de strenge plakkaten en vervolgingen van protestanten stoppen! 

Filmpje =>

Welk antwoord is correct op de vraag: Is het Smeekschrift een vorm van verzet tegen de landsheer?

1. Ja, er staat in dat de edelen zich niet aan de regels willen houden
2. Nee, het is een verzoek om minder strenge regels
3. Ja, hierin word geëist dat Filips II aftreed
4. Nee, de edelen willen alleen beter betaald worden

De beeldenstorm:

• Na de belofte van Margaretha om de inquisitie te minderen krijgen de protestanten moed
• Gevolg: meer openlijk kerkdiensten (hagenpreken)
• Sommige predikanten riepen op om katholieke kerken in bezit te nemen. Beelden eruit: dit is afgoderij!
• 1566: beeldenstorm 

Welk begrip van de voorgaande dia past bij deze bron?

beeldenstorm

verspreiding beeldenstorm

Beeldenstorm

De komst van Alva:

• Margareta geeft stadhouders opdracht een eind te maken aan de Beeldenstorm, dit werkt in sommige steden wel in andere niet.
• o.a. Willem van Oranje (Stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht) herstelde de rust door kerken aan toe te wijzen aan de Calvinisten.
• Margaretha wil juist GEEN calvinisme! Ze grijpt daarom zelf in.

De komst van Alva:

• Filips wil hardere maatregelen , stuurt zijn
  beste veldheer: de hertog van Alva.
• Willem van Oranje vlucht, veel edelen en
  protestanten volgden zijn voorbeeld.
  
  
• 1567: Alva arriveert  in Brussel en volgt
  Margaretha op als landvoogd.

De komst van Alva

Alva zet Raad van beroerten in.

Doelen:

• daders van de beeldenstorm straffen
• sowieso alle 'ketters' vervolgen.

bijnaam: Bloedraad 

Oorlog in de Nederlanden:

• Verzet tegen het beleid neemt als gevolg van de Bloedraad toe.
• 1568: Willem van Oranje valt op twee plaatsen de Nederlanden binnen, de inval mislukt echter
•  1572: Poging 2 mislukt ook, MAAR op 1 april krijgen de watergeuzen bij verassing succes in Den Briel.
• Gevolg:  steden in Holland en Zeeland
  kiezen nu ook de kant van de geuzen!

Oorlog in de Nederlanden:

• Verzet groeit door de invoering van de 
  Tiende Penning: 10 % belasting over elk verkocht product.
  
  
• Elke vorm (of vermoeden) van verzet tegen de regels wordt hard bestraft door Alva.

Gevolg: Hele steden en zelfs hele gewesten komen in opstand.

Sleepvraag:
Wie is wie???

Filips II

Karel V

Margartha van Parma

Hertog van Alva

Willem van Oranje

Landsheer

Landsvoogd

Hoge edele met als functie: Stadhouder

Aan de slag: De Opstand breekt uit

• Lees de theorie van paragraaf 'De Opstand breekt uit' 
• Maak tegelijkertijd een tijdlijn/ chronologische lijst
  met alle gebeurtenissen.
  (nee, die in het boek is niet volledig...)

Welke gebeurtenissen heb je gevonden?

kies 1 gebeurtenis die volgens jou de meest belangrijke is geweest voor de Opstand, noteer deze gebeurtenis en leg aan de hand van 2 argumenten uit waarom jij deze keuze hebt gemaakt.