Triage les 1.2.5 (Week 50) Duizelig 2022-2023

• Doktersassistente
• MBO
• Studiejaar 1

Triage DA1 periode 2

docenten Viola Holtrust, Riëtte Koops en Astrid van Werven

Vandaag: 

terugblik :trauma schedel

ABCD

Duizelig

Hulpvraag

Soep

casussen

huiswerk

Ben je klaar voor deze les?

NHG Triagewijzer geopend

MBO-leren/expertcollege 

gespreksfasen

aftekenkaart

terugblik......

ABCDE

Wat betekenen de letters

Welke vragen kun je stellen? 

Waarom wil je de ABCD weten? 

woordkeuze

intonatie

rust in je gesprek

maar ook door goed te luisteren-> professioneel om echt te horen waar de zorg zit van de patiënt. 

Wanneer moet een patiënt na een hoofdtrauma weer contact opnemen?

1. Als de plek op zijn hoofd bij het erop liggen pijnlijk is.
2. Als het na een dag niet verbeterd is
3. Als patiënt suf of verward wordt, misselijkheid en braken aanhoudt of toeneemt
4. Als hij er verkouden bij wordt.

Wat is het wekadvies dat je geeft na een schedeltrauma na beoordeling van de huisarts?

24-6-1-2

Wat is een HET?

Hoog Energetisch Trauma

Wanneer is er sprake van een HET?

1. Val van grootte hoogte 3-4 maal de lichaamslengte
2. Ongeval met snelheid van >45 km per uur ( met autogordel)
3. Ongeval auto- voetganger > 15 km per uur
4. ongeval fietser/motorrijder > 25 km per uur

Val van 2-3 keer lichaamslengte

botsing auto voetganger al bij 10 km/u

ongeval fietser motorrijder vanaf >30 km per uur

Ook als er een ster in de voorruit zit -> door hoofd

ongeval met beklemming bijv. onder een paard 

Je wordt gebeld over een schedeltrauma, patiënt gebruikt een stollingsremmer of heeft een stollingsstoornis (of dat is onbekend)
Welke urgentie geef je?

1. U1, je stuurt de ambu
2. U5 je geeft advies, het blijkt allemaal wel mee te vallen
3. U3 patiënt moet binnen enkele uren gezien worden
4. U2 binnen een uur moet de patiënt beoordeeld worden.

Val van 2-3 keer lichaamslengte

botsing auto voetganger al bij 10 km/u

ongval fietser motorrijder vanaf >30 km per uur

Ook als er een ster in de voorruit zit -> door hoofd

ongeval met beklemming bijv. onder een paard 

Wat is anterograde amnesie?

Anterograde amnesie-> vanaf het ongeluk kun je niet meer onthouden

Reterograde amnesie->  wat er voor het ongeluk gebeurde weet je niet meer. 

Verschillende Urgenties  U2 en U3m licht aan de lengte van het geheugenverlies. 

Duizeligheid 

- De student heeft kennis over het behandelen van duizeligheid

- De studente weet verschillende oorzaken van duizeligheid

- De student kan de vragen in eigen woorden stellen aan de patiënt vanuit de ingangsklacht duizelig, waarbij de context meegenomen wordt

- De student leert hoe zij de hulpvraag duidelijk krijgt en ervaart dat zij het gesprek dan beter kan laten verlopen

- De student past registratie in het HIS (SOEP) toe

Wie is er wel eens duizelig? 

Wanneer?

Wat voel je?

Wie kent er iemand anders die vaak duizelig is?

Wat kan naast een lichamelijke oorzaak nog meer duizeligheid veroorzaken. 

Medicatie kan duizeligheid veroorzaken, bijv. slaapmedicatie, maar ook bloeddrukverlagers-> denk om valproblematiek bij ouderen. 

Dan vaak even licht in het hoofd, soms een paar seconden. Gebeurt ook soms als je snel opstaat , s morgens in bed.

Advies: Rustig overeind komen , soms even benen bungelen buiten bed en vasthouden om vallen te voorkomen. 

Duizeligheid, 2 soorten 

Draaiduizelig

gevoel van wegzakken 

Welke is verontrustender, kan bijv. door hartproblemen komen? 

Is draaiduizeligheid altijd onschuldig? NEEE!!!  Bij CVA, vaak ondersteund door uitval van spraak, dubbelzien.

BPPD benigne paroxismale positieduizeligheid: door plotselinge veranderingen van de stand van het hoofd, buigen draaien in bed. Duurt vaak een paar seconden. Kan duren tot wel een maand. Heel vervelend, patiënten zijn vaak bang. Wel rustig doorgaan met bewegen

Neuritis vestibularis: constante draaiduizeligheid, met misselijkheid en braken. Patiënt ligt met gesloten ogen in bed. Wordt veroorzaakt door het evenwichtsorgaan Wordt vaak na een paar dagen wel minder -> zo nodig medicatie tegen misselijkheid 

Ziekte van Menierre-> draaiduizeligheid met eenzijdig gehoorverlies en oorsuizen, aanvalsgewijs -> veroorzaakt op latere leeftijd vaak gehoorverlies. alleen medicatie om misselijkheid/braken wat te doen afnemen. 

Draaiduizelig

• BPPD                               
• Neuritis Vestibularis 
• Ziekte van Ménière    
• CVA / TIA                    

BPPD = Benigne paroxismale positieduizeligheid

BPPD (positieduizeligheid)

• = Benigne paroxismale positieduizeligheid
• Aanvallen van draaiduizeligheid (houdingsafhankelijk)
• Duur; enkele seconden tot enkele 1 minuten
• Vervelend maar onschuldig
• Gaat binnen 4 weken vanzelf over
• Adviezen bespreken (noteer dit voor jezelf tijdens de les)
• Epley beweging (zie volgende sheet)

BPPD:

Je kan misselijk worden + braken. Hier kun je wat voor krijgen (OTC). Voor de duizeligheid zelf niet.

-->Bij langzaam bewegen van je hoofd is de klacht niet zo heftig.

Ze denken dat er gruis ontstaat in de vloeistof van het evenwichtsorgaan. Dit kan zich verplaatsen waardoor duizelig.

Adviezen:

Probeer door te gaan met wat je doet maar op geleide van de klachten.

Bij erg duizelig: wachten, ga daarna weer doen wat je wilde doen.

Niet de bedoeling dat je bepaalde dingen gaat vermijden.

Let op! verkeer --> fietsen/autorijden goed adviseren hierin (af te raden)

media.thuisarts.nl

Neuritis vestibularis

• Werkt tijdelijk 1 van de evenwichtsorganen niet
• Heftige draaiduizeligheid bij bewegen
• Eerste advies: in bed te blijven liggen (vaak met gesloten   ogen) 
• Zodra het gaat probeer te bewegen 
• Vaak binnen 1 week weer over

Vaak te maken met luchtweginfectie.

Uit zich vooral tussen de 20-60jaar

- Enkele dagen draaiduizelig

- overgeven

- minder kleur in gezicht

- gesloten ogen in bed.

De ergste klachten verdwijnen meestal binnen een week. Bij sommige mensen duren de klachten langer, ze zijn nog weken tot maanden sneller duizelig.

Medicatie misselijkheid: (supp.)

metoclopramide

= domperidon

Ziekte van Ménière

• Aanvallen van draaiduizeligheid 20 minuten tot uiterst 12uur
• Gehoorverlies en oorsuizen eerst tijdelijk maar op den duur      kan dit vaak blijvend zijn
• Geen medicatie voor. Wel medicatie voor de misselijkheid
• Wanneer contact opnemen bij de ziekte van Ménière?                  ( noteer dit voor jezelf tijdens de les)
• Adviezen doornemen

Oorzaak onduidelijk.. ze denken dat er teveel vloeistof in de buisjes van het evenwichtsorgaan zit die deze klacht kunnen veroorzaken. 

Advies bij aanval:

Gaan liggen tot aanval over is.

Na aanval de bezigheden weer oppakken

Wanneer contact opnemen bij de ziekte van Ménière?

- wanneer u voor het eerst verschijnselen

  krijgt die passen bij de ziekte van   

 - ménière (aanval van draaiduizeligheid,

   minder horen en oorsuizen)

- als de klachten regelmatig terugkomen

  en het moeilijk is hiermee om te gaan

- bij plotselinge doofheid of als de

  doofheid snel erger wordt

- als u bij plotselinge duizeligheid niet

  recht kunt lopen of veel hoofdpijn heeft

- als een aanval van de ziekte van

  Ménière anders is dan u gewend bent

Nog meer oorzaken? 

We hebben al verschillende "ziektebeelden " benoemd. 

Wie weet er nog meer oorzaken? 

Psychische klachten bijv. angststoornis, paniekstoornis

of hyperventilatie 

bij schrik

bij pijn

bij bijv. griep-> opstaan naar wc

of bijv. griep en gaan douchen

door lang staan

bloedvaten verwijden en een tragere hartslag. 

duizeligheid contactadvies

Wat wordt je contactadvies?

Wanneer moet de patiënt weer bellen? 

Bij verlammingsverschijnselen of spraakproblemen of als de alertheid verminderd. 

soms val je flauw na duizeligheid

Hier gaan we de volgende les verder op in. 

Nu alleen even: Wat kun je adviseren bij het gevoel van flauwvallen?

Hoofd tussen de knieën brengen , daarna het hoofd oprichten , terwijl in de nek tegendruk  gegeven wordt. 

Bij wegraking dit deel over flauwvallen svp meenemen in de voorbereiding. 

De hulpvraag

Wat is de hulpvraag?

Waarom wil je dat weten? 

Wat doet het in de afstemming denk je? 

Waarom zeg je em hardop? 

Waar in het gesprek vraag je de hulpvraag? 

Wie heeft er vragen?

SAB

Meningitis

CVA

Mw. Pieters belt. Ze is erg draaiduizelig en geeft aan last te hebben van oorsuizen aan 1 kant. Waar denk je aan?

1. Orthostatische klachten
2. ziekte van Ménière
3. BPPD

Mw. van Dalen belt over echtgenoot. Hij heeft het gevoel flauw te vallen. Welk eerste (tussentijds) advies kun je geven?

1. Benen hoger dan hoofd leggen. Pas opstaan na herstel
2. Hoofd tussen de knieën, hoofd oprichten terwijl druk in nek (tegendruk) wordt gegeven

Welk contact advies is op alle fronten altijd belangrijk om aan de patiënt te vertellen bij de klacht duizeligheid?

1. bij koorts en nekpijn
2. bij misselijkheid en braken
3. bij verlammingsverschijnselen, spraakproblemen en minder alertheid

Casus 1 duizelig

Pak je gemaakte casus erbij en je SOEP formulier

Begin deze eens uit te spelen in 2tallen

Na het oefenen gaan we de casus bespreken. 

Hoe ging  het met vaststellen van de hulpvraag? 

Had je je voldoende verdiept, je voorbereidt?

Wat was lastig bij deze casus? 

Hoe ging het met het luisteren , samenvatten en doorvragen, is dat gelukt? 

Casus 2 oefenen  zie Cumlaude

Je komt allemaal aan de beurt.

Elkaar niet uitlachen

Meedenken en elkaar tips geven

Pak je gespreksfasen erbij.

Daarna in 3-tallen volgende casus

Volgende week les 4

wegraking->   TriageWijzer en thuisarts.nl 

MBO-leren : duizelig