Paragraaf 2 Rusland Grootmacht Rusland !!!

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Rusland

De Sovjet Unie

Sovjet Unie voor 1991

Uiteenvallen van de Sovjet Unie

Grootste communistische land ter wereld

Planeconomie: Van tevoren werd bedacht hoeveel er geproduceerd moest worden

Geen concurrentie

Vaak slechte producten en geen aandacht voor het milieu

Na de val van de Sovjet-unie

Vrijemarkteconomie: Bedrijven mogen zelf bepalen hoeveel ze produceren maar hebben wel concurrentie van elkaar

Veel bedrijven failliet

Door concurrentie

BRICS-Landen

Geld wordt verdient met aardolie en aardgas

BNP (Bruto nationaal product)

Welvaart

Oliegarchen

Heel rijke mensen die tijdens de overgang naar de markteconomie goede contracten hebben gekregen doordat ze vrienden waren met de destijdse regering

Nu: nog steeds heel rijk.

Politieke macht

4% van  het bnp gaat naar het leger in Rusland

dat is maar 1% in Nederland

Vetorecht bij de VN-veiligheidsraad:

Rusland kan met zijn stem ieder voorstel blokkeren

§2 Grootmacht Rusland?

Deelvraag:
Wat zijn de economische, politieke, demografische kenmerken van Rusland?

Demografische krimp

• Na val communisme: demografische krimp in Rusland.
  > 1991: 147 miljoen inwoners
  > 2019: 142 miljoen inwoners
• Reden?

Reden 1: daling geboortecijfer

• onzekerheid over baan en inkomen
• sinds 2000: stijging geboortecijfer
• 2013: geboorteschot 

Reden 2: hoog sterftecijfer

• mannen sterven jong door:
  + slechte werkomstandigheden
  + slecht voedsel
  + alcoholisme
  + slechte gezondheidszorg
• levensverwachting mannen: 65 jaar, vrouwen 77 jaar

156 Levensverwachting

• Gemiddeld te verwachten levensjaren bij de geboorte
• Nederland: in 100 jaar van 55 naar 83 (vrouwen) en 80 (mannen).
• Oorzaken:
  * verbeteringen gezondheidszorg
  * gezondere leefgewoonten 
• Gevolg?

Migratie

Minder demografische krimp door een positief migratiesaldo. 

> vooral vanuit voormalige Sovjetrepublieken

> migranten op zoek naar werk en welvaart

Bevolkingsgroei

• Natuurlijk (B150) = geboorte en sterfte
• Sociaal (B151) = vestiging (immigratie) en vertrek (emigratie)

Demografische krimp

Bevolking krimpt

Gevolgen demografische krimp

• Ontgroening > minder arbeiders en minder economische groei
  
• Ontgroening > minder mensen in de dienstplichtige leeftijd
• Minder werkenden > minder belasting voor pensioenen, gezondheidszorg, defensie, etc. 

B157 Demografische transitiemodel

• Model dat de overgang laat zien van hoge geboorte- en sterftecijfers (fase 1) naar lage geboorte- en sterftecijfers (fase 5). 

checken lesdoelen

Leerdoelen:

• wat de huidige demografische situatie in Rusland is
  
• wat de gevolgen zijn van de demografische situatie voor Rusland