(1hv) H6 paragraaf 4 deel 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

• Introductie
  
• Uitleg paragraaf 4 blz. 95 klimaat verandert, koude en droge gebieden + BB141,142,143
  
• maken opdracht 7 t/m 11+13 paragraaf 4 blz.: 103+104
  
• Nabespreken paragraaf 4

Aan het einde van de les kan/weet je:

• kenmerken van klimaatverandering
• twee gevolgen van klimaatverandering
• gevolgen van klimaatveranderingen in koude en droge gebieden

aantekeningen

het klimaat verandert

• In Europa zie je verschillen in het klimaat (temperatuur en neerslag): klimaatverandering.
  
• De Bilt: warmer en natter neerslag = onvoorspelbaarder en heftiger
  
• Gevolgen voor natuur: verschuiving groeiseizoen + nieuwe planten / dieren + verdwijnen planten / dieren
  

De temperatuurstijging heeft gevolgen voor de hoeveelheid landijs en voor de zeespiegel.

Poolstreken + hooggebergten: landijs smelt en periode jaarlijkse sneeuwbedekking korter.

Minder neerslag als sneeuw. gletsjers worden steeds kleiner

effect in koude gebieden

effecct in koude gebieden

• Arctic greening: meer vegetatie in de koude gebieden.
  
• Voordelen van klimaatverandering: meer landbouwoppervlak
• nadelen van klimaatverandering: zeespiegelstijging , landen kunnen overstromen

effect om droge gebieden

• Middellandse Zeegebied wordt nog droger. 
• meer verdamping: afname nuttige neerslag (neerslag dat we kunnen gebruiken na verdamping)
• watertekorten
  

effect om droge gebieden

• Verandering vegetatie: 
• steppe naar woestijn? 
• gevolgen landbouw met afname irrigatiewater
  
• Geen landbouw meer door verwoestijning in Zuid-Europa.

koolstofkringloop

• Koolzuurgas / koolstofdioxide (CO₂) is voor het leven op aarde van enorm belang. 
• zonder CO2 geen warme aarde
• Uitwisseling van CO₂  = koolstofkringloop
  
• o.a. planten en zelfs stenen nemen CO2 op

het broeikaseffect

•  Zonder het natuurlijk broeikaseffect:  te koud om op aarde te leven. maar: versterkt broeikaseffect 
• De te grote uitstoot van CO₂ komt vooral door de verbranding van: fossiele brandstoffen / energiebronnen.
  + kappen van bomen

klimaatverandering

• Klimaatverandering is heel normaal.
• Koude en warme periodes wisselen elkaar af. ijstijden / glacialen interglacialen 
• Verschil met temperatuurstijgingen in het verleden: de rol van de mens. 
• behalve het natuurlijk broeikaseffect ook het versterkte broeikaseffect 
• gevolg: terugkoppelingen = effecten op de natuur

Zonnestralen worden verwarmt door aardoppervlak

Broeikasgassen in de dampkring

Weerkaatsing van zonnestralen

De aarde geeft warmte af aan de atmosfeer

Vastgehouden warmte

effect in koude gebieden

effect in warme gebieden

meer planten

minder planten

minder water

meer water

meer landbouwgrond

minder landbouwgrond

zelfstandig werken

lezen paragraaf 4 klimaat verandert, koude en droge gebieden + BB141,142,143

maken opdracht 7 t/m 11 + 13 paragraaf 4 H4

gebruik hierbij:

 leerboek blz. 95

werkboek blz. 103/104

stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken