Week 4 - Ademhalingsstelsel (VVT verdieping)

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

VVT verdieping MV

Les 6 

Ziekten van het ademhalingsstelsel

COPD

CF

3VVPL3A en 3VVPL3H

Leerdoelen 

Hoofdleerdoel:

De student heeft gespecialiseerde kennis van ziekten van het ademhalingsstelsel

Subleerdoelen:

• De student kan in eigen woorden uitleggen aan een zorgvrager en collega wat de oorzaken, gevolgen, symptomen en behandelingen zijn van COPD en CF
• De student kan een zorgvrager met COPD en CF en/of vanuit een casus de complicaties die kunnen optreden signaleren en bedenken welke medische acties daarop moeten volgen.
• De student kan zelf een casus schrijven en analyseren over een zorgvrager met COPD en CF.
• De student kan vanuit de praktijk een casus beschrijven en analyseren van een zorgvrager met een aandoening van het ademhalingsstelsel die niet in de bovenstaande leerdoelen staan.

Ademhalingsstelsel

wat zijn functies van het ademhalingsstelsel?

1. zuurstof/koolstofdioxide uitwisseling
2. zuurstof/koolstofdioxide uitwisseling en ruiken.
3. zuurstof/koolstofdioxide uitwisseling en spreken.
4. zuurstof opname in het bloed

Wat is de kleinste structuur in het ademhalingsstelsel?

1. alveoli
2. bronchieen
3. bronchiolen
4. trachea

Welk onderdeel zorgt
ervoor dat je geen eten
in je luchtwegen krijgen?

1. hyoid bot
2. larynx
3. epiglottis
4. cricoid

Wie vertelt er hoe we ademhalen?

Vragen over het ademhalingsstelsel? 

COPD is een verzamelnaam voor:

1. Chronische bronchitis, Longemfyseem en Astma
2. Chronische bronchitis en Longemfyseem
3. Chronische bronchitis en Astma
4. Longemfyseem en Astma

Bronchitis is een ontsteking van de grotere luchtwegen

1. Waar
2. Niet waar

Wat gebeurt er met de longblaasjes bij emfyseem?

1. ze gaan zich ongeremd delen
2. ze worden meer elastisch waardoor ze dichtklappen
3. hun elasticiteit neemt af en ze gaan kapot
4. er gebeurt niets met de longblaasjes bij emfyseem

Bij COPD is er een beperking in de luchtstroom in de longen, deze beperking is niet (volledig) op te lossen (irreversibel)

1. Waar
2. Niet waar

Wat kunnen oorzaken/ risicofactoren zijn voor COPD?

Chronische bronchitis:

• Blijvende ontsteking van de bronchiën
• Dit ontstaat door irritatie van de luchtwegen
• Ontstekingsreactie, beschadiging trilhaarepitheel, verhoogde slijmproductie
• Veel hoesten door toename sputum
• Sputum kan makkelijk bronchustakjes afsluiten -> bacteriën kunnen vermenigvuldigen met kans op bronchopneumie/longontsteking
  

Longemfyseem:

Oorzaken

• Roken meest bekende oorzaak
  
• gevolg van bv jarenlange chronische bronchitis
  
• blootstelling aan chemische dampen (bv asbest)
  

Longblaasjes zijn beschadigd, elasticiteit is verminderd en deel van de tussenschotjes is kapot gegaan (afname oppervlak gasuitwisseling)

Daardoor kan bij uitademen de lucht er niet goed uit  --> obstructie van de ademhaling

Continu benauwd, uitwisseling O2 en CO2 verminderd

Zorgvrager krijgt te weinig lucht, probeert bij inspanning de adembewegingen effectiever te maken d.m.v. gebruik van hulpademhalingsspieren     (aandeel normaal 5%, bij COPD tot 40%)

Inspiratiestand thorax (star en tonvormig)

Klachten nemen steeds verder toe

Welke diagnostiek vindt er plaats bij COPD?

Symptomen

Waarom hebben mensen met COPD het benauwd?

Waarom hebben mensen COPD last van slijm?

Welke symptomen ken je nog meer?

Behandeling COPD - onderhoudsbehandeling

Niet medicamenteus

- stoppen met roken !!!!!! 

- gezond eten, gezond gewicht > eventueel dieetist

- voldoende bewegen

- educatie aan patient, oa over wat het ziektebeeld is, en wat exacerbaties kan uitlokken (voorkomen infecties bijv) 

- influenzavaccinatie

- ademhalingsoefeningen (via gespecialiseerde 

fysiotherapeut) 

Medicamenteus

- luchtwegverwijders (kort of langwerkend)

- inhalatiecorticosteroiden

- orale corticosteroïden/  antibiotica. /slijmverdunners

Behandeling exacerbatie COPD

- algemene regels acute zorg bij benauwdheid

  patient in goede houding zetten

  rust creeren en ventilatie ruimte

Zuurstof therapie. Let op de CO2 intoxicatie 

Verder: 

inhalatiemedicatie kortwerkend en sneller geven als het niet lukt of hogere dosering. 

eventueel andere vorm: bijvoorbeeld vernevelen. 

sneller corticosteroïden geven, soms ook IV/IM (stootkuur) 

sneller overgaan op antibiotica behandeling 

Addertje onder het gras: hartfalen als reactie op de exacerbatie. 

vragen/opmerkingen COPD? 

Iemand bekend met COPD revalidatie die nog iets wil aanvullen? 

Astma - pathologie 

Astma

longen reageren op prikkels (rook, allergene, stof) 

   > zwelling en slijm 

      > spiertjes om luchtwegen trekken samen 

COPD

Astma

COPD

Astma

alle leeftijd

latere leeftijd (>40 jaar) 

oorzaak: overgevoelig voor prikkeling van de longen 

oorzaak: beschadiging van longblaasjes

patient kan er overheen groeien. 

kan nooit meer beter worden. 

altijd klachten, die door prikkeling kunnen verergeren. 

typisch: alleen klachten bij prikkeling

Cystic Fybrosis (CF)

CF is een erfelijke en ongeneeslijke ziekte met een gemiddelde levensverwachting van 45-50 jaar.

1. Waar
2. Niet waar

Wat zijn de klachten bij CF?

1. Luchtwegklachten zoals veel hoesten, slijm ophoesten, infecties van de luchtwegen
2. Groeiachterstand door o.a. minder goed werkende voedselvertering en buikpijn
3. Verminderde vruchtbaarheid (met name bij de mannen met CF)
4. Klachten in het hele lijf komen voor doordat CFTR in veel organen en plekken van het lichaam zit.

Cystic Fibrosis

Of in Nl: cystische fibrose 

in de volksmond: taaislijmziekte 

voorkomen: 

oorzaak: 

Resultaat: 

Symptomen: 

behandeling: 

Levensverwachting: 

• 1550 mensen in nl. 25 kinderen/jaar
• CF gen, van beide ouders heeft een foutje. Dit veroorzaak een fout in een zoutkanaal
• overal in je lichaam werkt dit kanaal niet goed > slijm te taai. 
• luchtwegproblemen > tot aan insufficientie toe. 
• verminderde voedselvertering > vermindere groei en buikpijnklachten
• verminderde vruchtbaarheid. 
• Geen genezing, wel klachten bestrijding met medicijnen. voeding en bewegen zijn ook 2 pijlers van behandeling. Soms ook longtransplantatie nodig. 
• gemiddeld: 45-50 jaar. 
  

Vragen?

vragen of cystische fibrose? 

of misschien aanvullingen? 

Einde

Opdracht volgt volgende week