(Zakelijk) Schrijven - Interpunctie

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Welkom 

Zakelijk schrijven 

Hoofdletters en leestekens 

Ik kan/ weet: 

Hoofdletters, punten, vraagtekens en uitroeptekens gebruiken. 

komma's, dubbele punt en puntkomma gebruiken

Doel van deze les: 

Welke fouten zijn er gemaakt met de leestekens en hoofdletters? 

Anna komt uit het Noorden van het land, en is jarig in April. 

Anna komt uit het noorden van het land en is jarig in april. 

Wanneer gebruik je hoofdletters? 

1. Aan het begin van een zin: 

Sinds kort loop ik stage. 

2. Bij namen: 

Sef Jansen, Friesland, Leeuwarden, Nike, Albert Heijn

Let op!

Tussenvoegsels zoals de, van of van de schrijf je zonder hoofdletter als iemands voorletter of voornaam erbij staat.

Emma van Dijk                   Ruud van den Berg

E. van Dijk                      R. van den Berg

Zodra de voorletter of voornaam ontbreekt, krijgt het eerste tussenvoegsel een hoofdletter dus: Geachte heer Van den Berg,

Voorbeeld 

Dit is meneer Van den Berg.

      Voorletter of voornaam ontbreekt,

dus eerste tussenvoegsel met hoofdletter!

Dit is meneer R. van den Berg.

Voorletter aanwezig dus tussenvoegsel met kleine letter!

Wanneer gebruik je hoofdletters? 

3. Bij woorden afgeleid van aardrijkskundige namen: 

- Franse kaas, Friese jongens, Noord-Brabantse etc. 

Let op! GEEN hoofdletters bij: dagen, maanden, seizoenen en windstreken

maandag        april        herfst        noorden        vrijdag        oktober        winter 

Welke schrijfwijze is juist?

1. Jan Van der Molen
2. Jan Van Der Molen
3. Jan van der Molen
4. Jan van der molen

Je gebruikt geen hoofdletter:

1. aan het begin van een zin
2. bij aardrijkskundige namen
3. bij achternamen
4. bij maanden

Dit is mevrouw Van den Bos

1. De hoofdletters zijn juist gebruikt
2. De hoofdletters zijn niet juist gebruikt.

Hoe gebruik je leestekens? 

1. Een punt komt na een gewone zin:

Rob gamet elke dag met zijn vrienden.

2. Een vraagteken zet je na een vraag:

Hoe laat ben je vandaag vrij?

3. Met een uitroepteken geef je een zin extra nadruk:

Mijn vakantie was super!

Zo gebruik je een komma:

1. Tussen twee persoonsvormen (werkwoorden):

Als je goed oplet, haal je een voldoende.

Doordat het gevroren heeft, is het buiten glad.

2. Voor verbindingswoorden als doordat, maar, omdat, want, zodat.

Morgen ben ik niet op school, omdat ik naar de tandarts moet.

Let op: meestal zet je geen komma voor en en of.

Twee jaar geleden slaagde mijn broer voor zijn havodiploma en ging toen met vrienden op reis naar Spanje.

Zo gebruik je een komma:

3. Bij een opsomming

Deze meubelzaak verkoopt van alles: banken, tafels, bedden en kasten

4. Voor of nadat iemand wordt aangesproken

Waarom wil je niet mee, Kees?

Niels, wil je ook een stukje taart?

Zo gebruik je een komma: 

Na de aanhef boven een e-mail of brief: ‘Geachte heer/mevrouw,’

Na een slotgroet onderaan een e-mail of brief: ‘Met vriendelijke groet,’ en ‘Hoogachtend,’

moeilijke  komma: 

Bij bepalingen en tussenzinnen kun je één of twee komma's gebruiken. De betekenis van de zin verschilt dan.

De studenten, die geklaagd hebben, kregen een voldoende.

= Alle studenten hebben geklaagd, dus alle studenten kregen een voldoende.

De studenten die geklaagd hebben, kregen een voldoende.

= Alleen de studenten die geklaagd hebben, kregen een voldoende.

Waar komen hoofdletters en leestekens?

van kleins af aan is meneer de groot vaak te vinden in het stadion van cambuur te leeuwarden

Waar komen hoofdletters en leestekens?

iedere zomer gaan wij op vakantie naar zweden omdat het daar heerlijk is aan de oostzee

dubbele punt:

1. Voor een opsomming

Deze meubelzaak verkoopt van alles: banken, tafels, bedden en kasten.

2. Voor een citaat

Mijn vader zei: “Doe dat toch niet.”

3. Voor een verklarende of toelichtende opmerking

Nathalie is er vandaag niet: ze is ziek.

puntkomma

De puntkomma kan je ook vervangen door een punt. 

1. Je gebruikt een puntkomma om aan te geven dat de zin ervoor en erna veel met elkaar te maken hebben.

 We hebben een geweldige vakantie gehad; vooral het zeilen was erg leuk.

puntkomma

2. De puntkomma wordt ook gebruik bij opsommingen waarbij de zin doorloopt, maar elk deel van de zin  op een nieuwe regel staat.

Deze buurt kent veel hangjongeren doordat:

jongeren niet naar school gaan;

er weinig recreatiemogelijkheden zijn;

de politie niet hard genoeg optreedt.

Oefenen op Studiewijzer

Studiemeter --> 3F --> Taalverzorging 

-Werkwoordspeling - Verleden tijd 

-Spelling 

Welke staan er nog open?

Opdrachten Reader

Nog niet gedaan? Maak opdracht 1! 

Klaar?

Maak opdracht 2

check taalblokken voor briefconventies!

Lever opdracht 2 op tijd in in teams!

Les 2 als/ dan 

Wanneer gebruik je dan? 

Na een vergrotende trap: groter dan, meer dan, beter dan

Voorbeeld: Hij is groter dan zijn klasgenoot. 

Wanneer gebruik je dan?

Na ander, andere of anders:

Anders dan mijn zus hou ik erg van katten.

Documenten worden soms op een andere plek opgeslagen dan u gewend bent.

Het is een ander verhaal dan ik eerst dacht.

Wanneer gebruik je als? 

Bij vergelijkingen met (net) zo ... en even ...:

Donna is even oud als Amber.

Donna is net zo oud als Amber.

Suriname is vier keer zo groot als Nederland.

Ezelsbruggetje 

Dan gebruik je bij ongelijkheid  

-In talen is hij veel beter dan zijn broer. 

Als gebruik je bij gelijkheid. 

-Hij is net zo leuk als jij

Let op! Er zijn uitzonderingen. Suriname is vier keer zo groot als Nederland. Ongelijkheid, maar het woordje zo leidt tot als. 

  ‘Suriname is vier keer zo groot dan Nederland’, omdat het daar inhoudelijk om een ongelijkheid gaat. In deze zin leidt het gebruik van zo echter tot als

Hij weet dat beter dan/ als ik.

1. dan
2. als

Hij is net zo groot dan/ als zijn vader.

1. dan
2. als

Ik ken zijn broer beter dan/ als zijn zus.

1. dan
2. als

Jan doet het heel anders dan/ als ik het gedaan zou hebben.

1. dan
2. als

Filmpje dan/ als 

Extra oefenen? 

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-als-of-dan/ 

https://www.jufmelis.nl/extra/als-of-dan-gevorderde/als-of-dan-gevorderde-1 

Aan de slag! 

Keuze uit: 

- Schrijven brief verzoek om informatie 

- Oefenen in taalblokken 

Ga naar spelling & grammatica 2F --> Leestekens en hoofdletters 

Spelling 3F --> leestekens--> opdracht 1 en 4

- Goed gebekt oefenen in Quizizz 

joinmyquiz.com taak 11 code: 27434668 

taak 12 code: 36871852