H4 NN 1-KGT Taalverzorging 2 Spelling meervouden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

 taalverzorging  Spelling

meervouden

Leerdoel

Je leert over meervouden op -en en meervouden op -s.

Meervouden:

De meeste zelfstandige naamwoorden (zn) hebben een meervoud.

Er zijn verschillende manieren waarop je het meervoud van een zelfstandig naamwoord schrijft.

Meervouden

Meervoud op -en

De meeste zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud op -en. Deze zelfstandig naamwoorden eindigen op een medeklinker.

voorbeelden op -en

Meestal schrijf je alleen -en erachter. Vb.

boek - boeken

broek - broeken

product - producten

voorbeelden op -en

Maar, let op: 

Soms moet je ook nog iets anders doen. 

meervoud op -en

Het kan zijn dat je de laatste letter moet verdubbelen. Zo houden we de korte klinkerklank in het meervoud ook kort.

tak - takken

hek - hekken

tas -tassen

meervoud op -en

Het kan zijn dat je een klinker moet weglaten. Zo houden we de lange klinkerklank in het meervoud ook lang. Vb.

taak - taken / schuur - schuren / tas -tassen

Dit gebeurt alleen als er maar 1 medeklinker achter de lange klank staat. Vb.

paard - paarden

meervoud op -en

Het kan zijn dat je een zelfstandig naamwoord hebt wat op een f eindigt. In meervoud wordt vaak de -f een -v-. Vb.

neef - neven / zeef / zeven / golf - golven

Dit geldt ook voor de -s. Dit wordt in meervoud een -z-. Vb.

muis - muizen / kaas - kazen / laars / laarzen

uitzonderingen

Er bestaan ook afwijkende meervouden zoals:

stad:  steden / schip: schepen

blad: bladen / blad: bladeren

pad: paden / dag: dagen

weg: wegen

glas / glazen

Meervoud op -'s

Soms gebruiken we voor meervoud een apostrof + s ('s). Dit doen we bij zelfstandig naamwoorden die eindigen op de klinkerklank -a / -i  / -o / -u / -y

Vb. opa's / taxi's / auto's / paraplu's / baby's

Meervoud op -'s

We vertellen de lezer om eerst alles voor de apostrof uit te spreken en pas daarna de -s. 

Anders krijg je verkeerde uitspraken zoals 

PA-RA-PLUS of O-PAS en AU-TOS

(hoor je de fout?)

Meervoud op -s

De klinkerklanken -e en -ie behandelen we even apart. 

De meeste woorden die op -e eindigen, hebben een UH-klank. Denk bijv. aan 'tante' of 'secretaresse'. Deze woorden krijgen een vaste -s (tantes, secretaresses). Woorden die eindigen op -ie krijgen vaak een vaste -s, zoals vakanties, infecties.  

Meervoud op -s

Woorden die eindigen op de volgende combinaties krijgen ook een vaste -s

-e / - é / -em / -el / -en / -er

Vb. tantes / cafés / bezems / appels / dekens  / emmers

Meervoud op -s

Verkleinwoorden krijgen ook een -s in meervoud.

spelletjes, lepeltjes, tafeltjes, bekertjes

Maar, woorden die op een -y eindigen (omdat dit Engelse woorden zijn) blijven een uitzondering baby'tjes 

Meervoud op -en

Meervoud op -s

Meervoud op -'s

Meervoud op -eren

Geen meervoud

rijst

kassa

leeuw

tafel

kind

Tekst

journalist

taxi

Telefoon

kano

figuur

duim

dictee

Meervoud op -en

Meervoud op -s

Meervoud op 's

collega

Bij deze woorden schrijf je in het meervoud een apostrof en dan een -s, dus 's (voorbeeld: lolly - lolly's)

Bij deze woorden schrijf je in het meervoud de -s eraan vast (bijvoorbeeld: tip - tips)

machine

diploma

cadeau

infectie

accu

polo

meervoud -en

Meervoud -ën

Meervoud op -n

bank

idee

knie

olie

hoed

bacterie

zee

allergie

porie

hond

Sommige woorden die eindigen op -e hebben twee meervoudsvormen

Sommige woorden hebben twee meervoudsvormen met elk een eigen betekenis

Bij woorden die eindigen op -s of -f moet je in het meervoud soms de laatste letter veranderen in -z of -v

In sommige woorden verandert de klinker in het meervoud

Woorden die eindigen op -ee of -ie krijgen een trema in het meervoud. Als de klemtoon op de laatste lettergreep ligt, dan voeg je in het meervoud -ën toe. Anders zet je een trema op de laatste e van het woord

Bij woorden die eindigen op een klinker, schrijf je apostrof s ('s) als je het woord anders verkeerd uitspreekt

Sommige woorden die eindigen op -man kunnen als meervoud -lieden of -lui hebben

Woorden die uit het Latijn komen, hebben soms nog een Latijnse meervoudsuitgang

Sommige woorden hebben alleen een enkelvoud of alleen een meervoud

Seconden - secondes/seconden

Portier - portiers / portieren

Grens - grenzen

staaf - staven

Knie - knieën

Porie - poriën

Stad - schepen

Hersenen, zand, vee, rommel

Auto - auto's

Zeeman - zeemannen, zeelieden, zeelui

Politicus - politici

Meervoud van 'wolf'

Sommige woorden die eindigen op -e hebben twee meervoudsvormen

Sommige woorden hebben twee meervoudsvormen met elk een eigen betekenis

Bij woorden die eindigen op -s of -f moet je in het meervoud soms de laatste letter veranderen in -z of -v

In sommige woorden verandert de klinker in het meervoud

Woorden die eindigen op -ee of -ie krijgen een trema in het meervoud. Als de klemtoon op de laatste lettergreep ligt, dan voeg je in het meervoud -ën toe. Anders zet je een trema op de laatste e van het woord

Bij woorden die eindigen op een klinker, schrijf je apostrof s ('s) als je het woord anders verkeerd uitspreekt

Sommige woorden die eindigen op -man kunnen als meervoud -lieden of -lui hebben

Woorden die uit het Latijn komen, hebben soms nog een Latijnse meervoudsuitgang

Sommige woorden hebben alleen een enkelvoud of alleen een meervoud

Seconden - secondes/seconden

Portier - portiers / portieren

Grens - grenzen

staaf - staven

Knie - knieën

Porie - poriën

Stad - schepen

Hersenen, zand, vee, rommel

Auto - auto's

Zeeman - zeemannen, zeelieden, zeelui

Politicus - politici

Goede meervouden

Foute meervouden

zeeën

ponys

babies

perziken

boefen

boefjes

Vraag 28.

Bij deze woorden schrijf je in het meervoud een apostrof en dan een -s, dus 's (voorbeeld: lolly - lolly's)

Bij deze woorden schrijf je in het meervoud de -s eraan vast (bijvoorbeeld: tip - tips)

camera

baby

bureau

appel

kiwi

paraplu

Vraag 42.

Bij deze woorden schrijf je in het meervoud een apostrof en dan een -s, dus 's (voorbeeld: lolly - lolly's)

Bij deze woorden schrijf je in het meervoud de -s eraan vast (bijvoorbeeld: tip - tips)

machine

pony

actie

coupé

bikini

firma

Meervoud op -en

Meervoud op -'s

Twee meervouden

Bijzonder meervoud

Geen meervoud

melk

alpaca

broek

centrum

ei

Goede meervouden

Foute meervouden

koloniën

pcs

slechterikken

jury's

kindren

vazen

Goede meervouden

Foute meervouden

fantasieënn

tvs

perzikken

baby's

bezigheiden

niveaus

meervoud op 's

meervoud op s

meervoud op en

taxi

wafel

kast

horloge

display

lint

baby

ara

kussen

vork

porie

Meervoud op -iën

meervoud op -ieën

meervoud op -eën

zee

bacterie

idee

slee

drie

olie

braderie 

Meervoud
Wat is het meervoud van pizza?

Meervoud van:
neef

Wat is het meervoud van...?
dictee

Wat is het meervoud van bureau?

Bedenk bij alle meervoudsvormen een woord. Dus een woord met meervoud -en, -s en -'s.
(let op: het mag geen werkwoord zijn)

Wat is het meervoud van agenda?

Wat is het meervoud van
etui?

Wat is het meervoud van...?
de bijbaan

Wat is het meervoud van deze groente?

Wat is het meervoud van
egel?

Wat is het meervoud van auto?

Wat is het meervoud van kiwi?

Wat is het meervoud van baby?

Maken in het lesboek

Blz. 108-109

Maak eerst de startopdracht (blz. 108).

Maak daarna opdracht 1-2-3-4-5

Snel klaar? Maak dan ook opdracht 6

Leren voor de toets

- Je kunt meervouden die eindigen op -en goed spellen.

- Je kunt meervouden die eindigen op 's goed spellen.

- Je kunt meervouden die eindigen op -s goed spellen.

Je bent nu klaar met deze paragraaf