2.2 De landbouwrevolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 2: Jagers Boeren en farao's

2.1 De eerste mensen jagen en verzamelen

herhalen en afronden

Speerpunt van vuursteen

Versierd bot van een bizon

Laatste IJstijd 

115.000-10.000 

IJstijd:

koud, grote ijskappen, mamoet

Na de ijstijd:

warmer, stijging zeespiegel

Na de ijstijd

Na de laatste IJstijd

• Temperatuur steeg ⮕ zeespiegel stijgt 

• Meer voedsel te vinden 

• Mensen blijven langer op één plek 

• Jagers-Verzamelaars hadden contact met elkaar

Oorzaak en gevolg (blz. 23)

Door het einde van de ijstijd 11.000 geleden, steeg de temperatuur... (oorzaak)

stierf de mammoet uit. (gevolg)

De geschiedenis zit dus vol met 

oorzaken en gevolgen!

Hoofdstuk 2 

2.2 

TB blz 24-27

2.2 De landbouwrevolutie

les 1

Leerdoelen

- Je kunt het ontstaan van de landbouw in het Midden- Oosten en de verspreiding hiervan naar Europa beschrijven.

- Je kunt beschrijven welke gevolgen de landbouwrevolutie had voor de leefwijze van prehistorische mensen.

Schrijf op in je schrift:

Stel, jij bent een jager-verzamelaar en je komt in een gebied waar boeren leven.

Word jij ook boer? Of blijf je liever jager-verzamelaar?

Geef minstens twee argumenten voor je keuze.

Wat is landbouw?

Akkerbouw en veeteelt 

• zelf voedsel verbouwen ⮕ akkerbouw

• Wilde dieren tam maken en fokken ⮕veeteelt 

Wanneer is de landbouw uitgevonden?

• 11.000 v. Chr. 

Waar?

• Midden Oosten

Waarom?

• klimaatverandering wordt droger en warmer 

Van jagen en verzamelen

naar boeren leven

landbouwrevolutie =

Zelf lezen

Lees de tekst: "Grote gevolgen" in je leerboek.

schrijf in het kort de gevolgen in je schrift.

2.2 De landbouwrevolutie

les 2

nu doen

boek op tafel

schrift op tafel

pen op tafel

laptop op tafel 

Grote gevolgen

• boeren gingen op een vaste plek wonen
• dorpen ontstaan
• steviger 'huizen' 
• Ze bouwden tempels/ grafmonumenten
• andere werktuigen, bijv. de ploeg
• aardewerken potten.
• meer bezit

Stevige huizen

Dorpen

Bezit: mensen slaan voedsel op in potten

Nieuwe werktuigen om land mee te bewerken

5300 v. Chr.

Bandkeramiekers in Limburg

3500 v. Chr.

Trechterbekercultuur noorden van NL

Filmpje! (vanaf 4:30)

1. Waar ontstond in Nederland voor het eerst landbouw?

2. Hoe woonden de eerste boeren?

3. Waar werden aardewerken potten voor gebruikt?

4. Wat was een groot nadeel van landbouw t.o.v. jagen/ verzamelen?

Hiërarchie

• De ene boer had een grotere opbrengst dan een andere boer.
• Hierdoor ontstonden de eerste dorpshoofden bij de boeren.
• Wanneer iemand meer invloed en macht heeft dan een ander, is er sprake van een hiërarchie.
• Het woord 'hiërarchie' komt uit het oud-Grieks, dat heilig bestuur betekent.
• De personen die het 'hoogst' staan in de hiërarchie noemen we de elite.

Nu doen/huiswerk

Maken opdrachten in Learnbeat 2.2 basisstof 

1 t/m 6