2.2 Voorwaarden voor een rechtsstaat - grondwet en grondrechten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.2 Voorwaarden voor een rechtsstaat

deel 1 Grondwet en grondrechten

Programma

1. Terugblik + open vraag  rechtsstaat (5 min.)
2. Basis en voorwaarden van de rechtsstaat (5 min.)
3. Grondrechten (5 min.)
4. Filmpje over grondrechten + samenvatting (5 min.)
5. Zelfstandig werken (15 min.)
   
6. Korte quiz (5 min.) 

Lesdoel

• Je kunt de drie voorwaarden voor een rechtstaat benoemen.
• Je kunt in eigen woorden uitleggen wat grondrechten zijn.
• Je kunt in eigen woorden uitleggen wat het verschil is                  tussen klassieke- en sociale grondrechten.
• Je kunt minimaal 2 voorbeelden van grondrechten noemen.
  

Wat is een rechtsstaat?

Basis van de rechtstaat

Bescherming

Gelijke behandeling

Leven in vrijheid

Voorwaarden rechtsstaat

• Grondrechten vastgelegd in de grondwet
• Verdeling van macht
• Legaliteitsbeginsel

Klassieke grondrechten

a. Overheid garandeert.

b. Geen inspanning overheid.

c. Afdwingbaar bij rechter.

Sociale grondrechten

a. Overheid garandeert niet.

b. Wel inspanning overheid.

c. Niet afdwingbaar bij rechter.

Art 1 t/m 18.1 Grondwet:

• Recht op gelijke behandeling
• Vrijheid van godsdienst
• vrijheid van meningsuiting
• Vrijheid van onderwijs

Art. 18.1 t/m 23 Grondwet:

• Recht op werk
• Recht op gezondheidszorg
• Recht op woonruimte
• Recht op bijstand

Samenvatting

Zelfstandig werken

Werkboek Havo 2022-2023 op pagina 34 en 35:

1. Maak opgave 11 (Grondig bekeken) en opgave 12 (Dilemma) zelfstandig.

    Ben je hiermee klaar?

2. Maak opgave 13 (Grondrechten) samen met je buurman of buurvrouw.

Quiz-vragen

Wat is géén kenmerk van een rechtsstaat?

1. Alle macht is in handen van één persoon.
2. Er is een verdeling van de macht.
3. Er zijn grondrechten
4. De overheid is gehouden aan het legaliteitsbeginsel.

Zijn de uitspraken juist of onjuist.

1. De Nederlandse overheid moet zich houden aan de regels
die in de grondwet staan.
2. In de grondwet zijn ook sociale grondrechten opgenomen.

1. 1 is juist, 2 is onjuist
2. 1 en 2 zijn beide onjuist
3. 1 onjuist, 2 is juist
4. 1 en 2 zijn beide juist

Zijn de uitspraken juist of onjuist?

1. Vrijheid van meningsuiting is een sociaal grondrecht.
2. Klassieke grondrechten zijn via de rechter afdwingbaar.

1. 1 is juist, 2 is onjuist.
2. 1 en 2 zijn beide onjuist.
3. 1 is onjuist, 2 is juist.
4. 1 en 2 zijn beide juist.

Zijn de volgende uitspraken juist of onjuist.
1. Vrijheid van onderwijs en verbod op discriminatie zijn
klassieke grondrechten.
2. Het recht op sociale zekerheid en het recht op privacy zijn
sociale grondrechten.

1. 1 en 2 zijn beide juist.
2. 1 en 2 zijn beide onjuist.
3. 1 is juist, 2 is onjuist
4. 1 is onjuist en 2 is juist