1.4 - A - De Nederlandse Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.4 De Nederlandse

Opstand

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom de Nederlanders ontevreden waren over de politiek van hun vorst.
  
  
• Je kunt uitleggen hoe Nederlanders in opstand kwamen tegen hun vorst. 

Planning

Streven naar centraal bestuur
Verzet tegen de Spaanse koning

De Beeldenstorm

Zelfstandig werken

Afsluiting

Streven naar centraal bestuur (1)

• Spaanse koning Karel V regeerde over de Nederlanden. Hij had de soevereiniteit.
  
  
• De Nederlanden bestond uit 17 gewesten.
  - Eigen regels, eigen munt, eigen bestuurders (Staten)
  
  
• Spaanse koning had hierdoor minder macht (lees) minder geld voor oorlog want elke keer overleggen met aparte gewesten.

Streven naar centraal bestuur (2)

• Karel V voerde een centraal bestuur in: dezelfde regels, dezelfde belastingen; Spaanse ambtenaren.  
  
  
• 1555 Filips II volgt vader op. 
  
  
• Aanstelling van een landvoogdes: plaatsvervanger van de koning. 
  
  
• Gewestelijke stadhouder:  Willem van Oranje

Verzet tegen de Spaanse koning

• 
  
  
• Bestuurders van de gewesten wilden geen centraal bestuur: minder macht.
  
• Nieuwe belastingen kostte de bevolking veel meer geld. 
  
• Katholieke Filips II ging over tot bloedige vervolging van calvinisten in de Nederlanden. 
  
• 1566 Smeekschrift der edelen. Vervolgens stopt de landvoogdes even met de bloedige vervolgingen en minder zware straffen.  

De beeldenstorm (1)

• Door smeekschrift werden protestanten even niet vervolgd en hoefden dus ook niet stiekem bijeen te komen. 
  
  
• Er werden hagenpreken georganiseerd. 
  
  
• 1566 Een Vlaamse predikant maakt zich kwaad over de heiligenverering in de katholieke kerk.  

De Beeldenstorm (2)

• Boze gelovigen trokken naar de kerk en vernielden alle beelden en namen de kostbaarheden mee.
• Meer van deze plunderingen verspreidden zich als een olievlek door de Nederlanden. 
• Als reactie stuurt Filips de hertog van Alva naar de Nederlanden... 

De Opstand begint (1)

• Na de beeldenstorm: Hertog van Alva.
  
  
• Rechtbank: bloedraad & tiende penning.
  
  
• Willem vlucht, Alva pikt bezittingen in. 

- Willem wordt ontslagen als stadhouder.

• Vanuit Duitsland aanval op Alva.
  
  
• 1568 Begin Opstand: Willem valt, met Watergeuzen, de Spanjaarden aan. 

Welke oorzaak hoort waar? 

Cultureel

Economisch

Politiek

De Nederlanders edelen wilden geen centraal bestuur. Zij wilden niet gehoorzamen aan Spaanse ambtenaren. 

In de Nederlanden waren de meeste mensen calvinist. Zij waren tegen de vrede vervolging van de protestanten

Nederlanders waren tegen vaste belastingen, zij zouden daardoor een deel van hun macht verliezen. 

Zelfstandig werken

• Lees de tekst van paragraaf 1.4
  
  
• Ga aan de slag met de huiswerkopdrachten 1, 2, 3.
  
  
• Klaar? Maak opdracht 12 en 13 op pagina 28.