Les 6. Communicatie macht, afhankelijkheid, gelijkwaardigheid, de emotionele bank

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Macht, gelijkwaardigheid, afhankelijkheid

Programma: 

Oefenen met de persoonlijke ruimte + theorie

Gelijkwaardigheid, afhankelijkheid en macht

Emotionele bankrekening

Lesdoel van vandaag

• Je hebt ervaren hoe het is als iemand in je persoonlijke ruimte komt
• Je kunt samenvatten wat de invloed is van macht, afhankelijkheden en gelijkwaardigheid in de relatie tussen de zorgverlener en de zorgvrager.

Literatuur

ThiemeMeulenhoff –

Boek: Communicatie en begeleiden 

Module 1:  Communicatie in de zorg

2.2 Macht, afhankelijkheid en gelijkwaardigheid

2.3 De emotionele bankrekening

Persoonlijke ruimte

Afstand vergroten

Als anderen te dicht op ons komen te staan in de WC (geld voor mannen bij een urinoir)(of laat 1 hokje er tussen vrij)

Dans door de ruimte (de 1 wil dichterbij staan en zet steeds een stap vooruit, de ander gaat daardoor achteruit)

Vermijdt het zitten naast een ander (als een ruimte voor 60% gevuld is zijn we geneigd een andere ruimte te zoeken om te zitten/ in de bus)

Plaatsen van barrières(we leggen spullen om ons heen, op de stoel naast ons in de trein)

Prettige muziek of een goed boek verkleint onze persoonlijke ruimte( je hebt niet meer door dat het storend is als iemand dichtbij komt)

Persoonlijke ruimte

Ruimtes die (te) klein voelen (bijvoorbeeld een smalle gang waar veel mensen doorheen moeten)

Hoek waaronder we zitten(Oogcontact of met de rug naar elkaar maakt veel verschil)

Als communicatiemiddel

Intimiteiten (hand in hand lopen is vertellen dat je een intieme relatie hebt/door dichterbij te gaan zitten geef je aan iemand te mogen)

Verbale communicatie (We praten over naasten of mensen die dichtbij ons staan als je een goede relatie hebt met diegene/ een onbekende is snel een verre kennis of iemand die verder van je af staat)

Macht, afhankelijkheid en gelijkwaardigheid.

Wat bedoelen we met macht, afhankelijkheid en gelijkwaardigheid in de zorg? 

Macht, afhankelijkheid en gelijkwaardigheid.

De relatie tussen zorgvrager en zorgverlener is een complexe relatie;

• De zorgvrager heeft in principe niet gekozen voor deze situatie.
  
• De zorgvrager is afhankelijk van degene die de zorg biedt.
  
• Verpleegkundigen hebben ook niet voor een bepaalde zorgvrager gekozen, je doet je werk omdat je dat leuk vindt, maar je kiest een zorgvrager niet persoonlijk uit.

De relatie met de zorgvrager is daarom vaak ongelijk.

Belangrijk = Hoe houd je de relatie professioneel?!

Een ongelijkwaardige relatie heeft de volgende kenmerken:

• Functionele relatie;
  
• Rollen zijn onomkeerbaar;
  
• Vrijheid tegenover gebondenheid;
  
• Deskundigheid tegenover ondeskundigheid;
  
• Geslotenheid tegenover openheid;
  
• Onafhankelijkheid tegenover afhankelijkheid;
  
• Macht tegenover onmacht.
  

Wat heeft de video te maken met een vertrouwensrelatie?

Vertrouwen

1. Eerste indruk

"Je krijgt nooit een tweede kans voor een eerste indruk"

Binnen enkele seconden vormt de cliënt een beeld van de zorgverlener. Heb ik wat aan je en ben je er voor mij?

Combinatie van verschillende factoren: uiterlijk, manier van spreken, mimiek, lichaamshouding, geur, stemklank.

Wat zegt uiterlijk? 

• Het uitgangspunt van de communicatie is RESPECT voor de zorgvrager.
  

• Je maakt geen verschil tussen de zorgvragers.
  

• Je respecteert de rechten van de zorgvrager.
  

• Je ondersteunt de eigen verantwoordelijkheid van de zorgvrager zo goed mogelijk.
  

• Je stelt de belangen van de zorgvrager centraal.
  

• Je houdt rekening met de achtergrond van de zorgvrager.
  

• Je zorgt ervoor dat de zorgvrager zijn eigen regie, zelfredzaamheid en autonomie behoudt.
  

• Je bent je bewust van de afhankelijkheid van de zorgvrager en gaat daar zorgvuldig mee om.
  

• Je respecteert je beroepsgeheim.
  

• Je houdt rekening met de privacy van de zorgvragers.
  

• Je handelt zorgvuldig bij intieme handelingen.
  

De volgende aandachtspunten helpen je om een gelijkwaardige relatie op te bouwen:

Hoe bouw je een vertrouwensrelatie met een zorgvrager op?

Opbouwen vertrouwensrelatie door;
(Emotionele bankrekening)

• Goed en duidelijk te communiceren;
  
• Je afspraken na te komen;
  
• Je beroepsgeheim te bewaken;
  
• Je woorden met daden te ondersteunen;
  
• Eerlijk te zijn over wat je wel en niet weet;
  
• Grenzen aan te geven;
  
• Onpartijdig en objectief te beslissen over zaken;
  
• Eerlijke feedback te geven.
  

Vertrouwen kost tijd, een vertrouwensrelatie is ook zo weer kapot.

Stelling 1; Juist of Onjuist

 Een onderlinge goede communicatie tussen jou en de zorgvrager is belangrijk om goede zorg te kunnen verlenen.

Stelling 2; Juist of Onjuist

 Binnen de communicatiestijlen is de 'supporter' iemand die altijd belangstelling heeft voor een ander.

Stelling 3; Juist of Onjuist

 De relatie tussen de zorgverlener en de zorgvrager is per definitie gelijkwaardig.

Stelling 4; Juist of Onjuist

De rollen die de zorgverlener en de zorgvrager in de relatie innemen zijn omkeerbaar.

Stelling 5; Juist of Onjuist

Als verzorgende mag je pas zorg aan de zorgvrager verlenen na zijn instemming.

Stelling 6; Juist of Onjuist

 Het is goed om eigen zorgen of privéproblemen te delen met de zorgvrager: zo versterk je de onderlinge vertrouwensrelatie.

Aan de slag

                            Thieme Meulenhoff --> Communicatie en begeleiden N4--> COM1 communicatie in de zorg: module 1

 2. Communicatie met de zorgvrager --> Maak opdracht 1 tm 4. 

Terug kijken op de les:

- Wat vonden jullie van de les? 

- Nog tips / tops?