9.5 rechtszaak

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

9.5

Hoe verloopt 

een rechtszaak?

Pak je boek blz. 148

       Lesplanning

•  Terugblik (5 minuten)
•  Uitleg  (15 min)
•  Zelfstandig werken (25 min)
•  Afsluiting (5 min)

Aan het eind van de les weet je hoe een rechtszaak in Nederland verloopt 

Wat is een proces verbaal?

politie schrijft een proces verbaal

Bureau 

HALT

officier van 

justitie

Speciale straf 

HALT

seponeren

wist je dat?

De officier van justitie het hoofd is van de politie. Alle zaken die de politie heeft is de officier verantwoordelijk voor.

strafbeschikking

vervolgen

Als je naar Bureau Halt moet dan:

1. Hoef je niet naar de rechter
2. Krijg je een speciale straf
3. Krijg je geen strafblad
4. Alle bovenstaande antwoorden zijn goed

Wat is het voordeel van Bureau Halt?

1. Je ouders zijn niet betrokken bij het proces
2. Je krijgt geen strafblad
3. Je krijgt geen straf
4. Je kunt eindeloos bij Halt terecht komen als minderjarige

Politie

Officier van justitie

Maakt een proces-verbaal.

Daagt een verdachte voor de rechter.

Arresteert de verdachte.

Legt een waarschuwing of boete op.

Uitspraak van de rechter over de straf

De beschuldiging waarvan de verdachte wordt verdacht

Een straf waarbij de verdachte onbetaald werk moet doen 

Aanklacht

vonnis 

Taakstraf

9.5

Hoe verloopt 

een rechtszaak?

Lezen blz. 148 

Recht op een eerlijk proces 

Als er een vervolging komt krijg je een dagvaarding (oproep om voor de rechter te verschijnen). 

Altijd onschuldig tot het tegendeel is bewezen.  De rechters zijn onafhankelijk en onpartijdig. 

Belangrijkste personen

1. De verdachte geholpen door een advocaat.
2. De officier van jusititie die wil bewijzen dat de verdachte schuldig is.
3. De rechter die beslist of de verdachte schuldig is en wat voor straf hij krijgt.
   

Wat is de rol van de
Officier van Justitie?

1. Leidt het opsporingsonderzoek
2. Beslist of een verdachte naar de rechter gaat
3. Eist in een rechtszaak een bepaalde straf
4. Zorgt dat die straf wordt uitgevoerd

Wat kan de officier van justitie niet doen?

1. De verdachte doorsturen naar de rechter
2. Een geldboete geven
3. Een gevangenisstraf geven

Als een verdachte voor de rechter moet komen, wordt de verdachte ...

1. Geseponeerd
2. Geschikt
3. Vervolgd

Wie is wie?

1. Verdachte
2. Rechter
3. Advocaat
4. Getuige(n)
5. Pers
6. Publiek
7. Officier van Justitie
8. Griffier

Officier van Justitie

Getuige(n)

Verdachte

Advocaat

Griffier

Rechter

Pers

Publiek

Advocaat

Rechter

OvJ

Verdachte

Getuige

Verdachte

Rechter

Officier van justitie

Advocaat

Je bent verdacht als:

1. De rechter je een straf heeft gegeven.
2. De politie denkt dat jij iets hebt gedaan en dat onderzoekt.
3. Je moet getuigen in de rechtzaal.

Wie klaagt de verdachte aan?

1. de rechter
2. de officier van justitie
3. de advocaat

9.5

Hoe verloopt 

een rechtszaak?

Lezen werkboek blz. 182

      Aan het werk

Werken in boek 

1.  Paragraaf 9.5 blz. 180 t/m 182
2. Nakijken 
3. Klaar? Wat voor jezelf doen

9.5

Hoe verloopt 

een rechtszaak?

Pak je boek blz. 148

De rechtzaak 

Officier 

van

justitie

Rechter

Verdachte

Advocaat

Ik word verdacht van mishandeling.

Ik vertel waar de verdachte van wordt beschuldigd.

Ik verdedig de verdachte zo goed mogelijk.

Ik beslis of de verdachte schuldig is.

Wie zegt wat in een rechtszaak?

officier van justitie

verdachte

advocaat

rechter

getuige

Ik wil tot slot nog zeggen dat het mij spijt

Ik kan niet met zekerheid zeggen dat het de verdachte was

Ik acht het ten laste gelegde bewezen

Gezien de ernst van het misdrijf vind ik dat de verdachte een hoge straf verdient

Ik hoop dat de rechter rekening wil houden met de persoonlijke omstandigheden van de verdachte

1. 

De opening

Controleren van jouw gegevens

2. 

De aanklacht

De officier van justitie leest de aanklacht (=tenlastelegging) voor

3.

Het verhoor van de verdachte

Eerst zelf vertellen wat er is gebeurd. Dan ondervragen de rechters, de officier van justitie en je eigen advocaat jou.

4.

Het getuigenverhoor

Mensen die iets gehoord of gezien hebben dat met de zaak te 

maken kan hebben. Getuigen mogen niet liegen.

5. strafeis

De officier van justitie zet na de ondervragingen alles nog even op een rijtje en komt met de strafeis

6. 

Het pleidooi

Jouw advocaat gaat jou verdedigen en vraagt om vrijspraak of een lichte straf. Soms doet de verdachte zelf zijn verdediging

7. 

Het laatste woord

Als verdachte heb je altijd het laatste woord. Je kunt ook nog iets zeggen over de strafeis van de officier

8. 

De uitspraak

De rechter vertelt of je schuldig of onschuldig bent en welke straf hij wil geven. Meestal is de uitspraak of het vonnis pas later

Verhoor van verdachte

Voorlezen aanklacht

Controle vd gegevens

Verdachte zelf komt aan het woord

OvJ toont aan dat verdachte schuldig is

Verhoor van getuigen

Advocaat verdedigt verdachte

Uitspraak rechter

Wanneer ben je schuldig?

-Gaat het om een strafbaar feit?

-Heeft de verdachte het gedaan? - bewijs!

-Is de verdachte strafbaar? - zelf verantwoordelijk

Zwaardere straf

Lichtere straf

De verdachte heeft spijt

De verdachte heeft nog geen strafblad

De verdachte werkt mee aan het onderzoek

Anderen zijn van de verdachte afhankelijk

De verdachte was onder invloed van drank of drugs

De verdachte is een politieagent of rechter

De verdachte heeft bij het delict geweld gebruikt

Het delict heeft geleid tot iemands dood

9.5

Hoe verloopt 

een rechtszaak?

Pak je boek blz. 148

Is de verdachte strafbaar? 

Psychische overmacht

•  iemand kan niet verantwoordelijk gehouden worden voor zijn daad (hij moet behandelt worden in een TBS-kliniek)
  
• Bijvoorbeeld heel agressieve daders of kinderverkrachters
  
• Pas vrij als artsen verklaren dat hij genezen is
  
• Soms nooit.... 

TBS krijg je wanneer...

1. je dronken was tijdens het delict
2. je het eigenlijk niet gedaan hebt
3. je ontoerekeningsvatbaar bent
4. je een voorwaardelijke straf hebt uitgezeten

Hoe lang duurt tbs gemiddeld?

1. 2 jaar
2. 1 jaar
3. 1 tot 2 jaar

Aan de slag!

Paragraaf 9.5