les 14

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Weer & Klimaat

Programma

Binnenkomst + absentie (5 min)

Nakijken werkboek paragraaf 1.3 + 1.7 (15 min)

Leerdoelen (2 min)

Intro: klimaatverdrag van Parijs (8 min)

Uitleg gevolgen klimaatverandering in de VS en Californië (10 min)

Opdracht 'Bosbranden in de VS' (15 min)

Afsluiting (5 min)

Noteer op je post-it
zo precies mogelijk hoe het versterkte broeikaseffect werkt en wat het gevolg is.
(Dus: wat doen mensen? Wat gebeurd er met de hoeveelheid broeikasgassen? Wat gebeurd er met de temperatuur?)

Nakijken

Hoe: 

- Bedenk welke vraag wil je echt nagekeken wilt hebben

- Docent verzamelt de vragen die jullie nagekeken willen hebben

- Docent vraagt wie het antwoord weet en geeft beurten -> geef je antwoord/ leg uit.

Tijd: 15 minuten

Wat? paragraaf 1.3 vraag 1 + 2 + 5

paragraaf 1.7 vraag 1 + 2 + 4 + 5abcd

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. tenminste 3 voorbeelden geven van de gevolgen van klimaatverandering voor de Verenigde Staten (temp, neerslag, landbouw)

2. de situatie van Californië beschrijven door

- uit te leggen water er bedoeld wordt met een negatieve waterbalans en waardoor deze in Californië veroorzaakt wordt

- tenminste twee oplossingen te bedenken voor de waterproblemen in Californië 

3. Informatie uit een nieuwsbericht halen en verwerken in een kaart.

Wat is het versterkte broeikaseffect?

1. Het terugkaatsten van zonnestralen door broeikasgassen waardoor het kouder wordt.
2. Afname van broeikasgassen rondom de aarde, waardoor het kouder wordt.
3. De massale ontbossing waardoor CO2 niet meer wordt opgenomen
4. Toename van hoge concentraties broeikasgassen in de atmosfeer waardoor het warmer wordt.

Noem tenminste 2 fossiele brandstoffen en 2 broeikasgassen

Om iets aan klimaatverandering te doen is het klimaatverdrag van Parijs gesloten.

Bespreek in je groep.

a) In welk jaar is het verdrag van Parijs getekend?

b) Wat is het doel van het verdrag van Parijs?

c) Bedenk drie manieren om dit doel te halen. (Dus: wat kunnen we doen?)

d) Er zijn mensen die zeggen dat het doel niet gehaald gaat worden. Daarvoor gebruiken zij de kaart rechts. Leg dit uit.

Ratified = goedgekeurd, maar niet ondertekend.

Signed = goedgekeurd en ondertekend.

Not signed/ withdrawing = niet ondertekend en niet  goedgekeurd

Gevolgen klimaatverandering - Verenigde Staten

Temperatuur:

- Het wordt warmer in de VS -> in 2080 is het in het binnenland 5 graden warmer dan nu. Dat leidt ook tot ...

- Meer en hevigere bosbranden (door combinatie warmte en droogte)

Neerslag

- Sterke afname van de neerslag in het zuiden en zuidwesten en meer neerslag in het noorden en noordoosten

- Meer en hevigere bosbranden in het zuiden en zuidwesten (door combinatie warmte en droogte)

- Minder sneeuwval -> dus ook minder water in rivieren, stuwmeren en reservoirs (= opslagplekken voor water)

- Gebieden met een negatieve waterbalans zullen meer water oppompen uit de aquifers die hierdoor op raken.

Landbouw

- Toename van de irrigatielandbouw

- Hoeveelheid landbouwgrond zal afnemen -> de droogtegrens verschuift richting het oosten (= minder intensieve landbouw en meer extensieve landbouw)

Gevolgen klimaatverandering - Californië

Watertekort

In Californië is de waterbalans negatief -> de landbouw, industrie en huishoudens gebruiken meer water dan dat er is.

Het tekort aan water wordt aangevuld met water uit rivieren (Colorado), stuwmeren (Lake Mead) en de grond (aquifer).

Gevolg: het water op deze plekken raakt ook op.

Oplossingen

- Belasting op water -> water wordt zo duurder

- Verbod op verspilling van water -> boetes

- Klimaatplan -> forse verlaging van de CO2 uitstoot in 2030 (=verschil met de rest van de VS!)

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. tenminste 3 voorbeelden geven van de gevolgen van klimaatverandering voor de Verenigde Staten (temp, neerslag, landbouw)

2. de situatie van Californië beschrijven door

- uit te leggen water er bedoeld wordt met een negatieve waterbalans en waardoor deze in Californië veroorzaakt wordt

- tenminste drie oplossingen te bedenken voor de waterproblemen in Californië 

3. Informatie uit een nieuwsbericht halen en verwerken in een kaart.

Aan het werk- groep 1

Wat: werkblad 'Bosbranden in de VS'

Hoe: in tweetallen

Hulp: lezen paragraaf 1.10 

Tijd: 15 minuten

Klaar: Maken paragraaf 1.10 vraag 1 + 4 + 6

Aan het werk- groep 2

Wat: werkblad 'Bosbranden in de VS'

Hoe: met de groep 

Hulp: lezen paragraaf 1.10 + docent

Tijd: 15 minuten

Klaar: Maken paragraaf 1.10 vraag 1 + 4abcd + 6 

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. tenminste 3 voorbeelden geven van de gevolgen van klimaatverandering voor de Verenigde Staten (temp, neerslag, landbouw)

2. de situatie van Californië beschrijven door

- uit te leggen water er bedoeld wordt met een negatieve waterbalans en waardoor deze in Californië veroorzaakt wordt

- tenminste twee oplossingen te bedenken voor de waterproblemen in Californië 

3. Informatie uit een nieuwsbericht halen en verwerken in een kaart.

Afronding

Wat hebben we geleerd?

Hoe hebben we meegedaan?

Huiswerk

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. tenminste 3 voorbeelden geven van de gevolgen van klimaatverandering voor de Verenigde Staten (temp, neerslag, landbouw)

2. de situatie van Californië beschrijven door

- uit te leggen water er bedoeld wordt met een negatieve waterbalans en waardoor deze in Californië veroorzaakt wordt

- tenminste twee oplossingen te bedenken voor de waterproblemen in Californië 

3. Informatie uit een nieuwsbericht halen en verwerken in een kaart.

Beantwoord de volgende vragen op je wisbordje

1. In 2080 zal de temperatuur in  de VS met 2 graden / 5 graden zijn gestegen.

2. Het zuiden en zuidwesten van de VS zal droger / natter gaan worden.

3. Hierdoor zal de droogtegrens opschuiven naar het westen / oosten.

4. De totale landbouwgrond zal kleiner / groter worden.

5. Er zal meer / minder gebruik worden gemaakt van irrigatie in de landbouw.

6. Een natuurramp die door de droogte en hogere temperaturen vaker zal voorkomen is ...

7. In Californië is de waterbalans positief / negatief.

8. Twee maatregelen om zuiniger met water om te gaan in deze staat zijn .... en ....

Hoe heb ik deze les meegedaan?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Leren:

- Wat is het versterkte broeikaseffect + door wie wordt het veroorzaakt?

- Gevolgen van het versterkte broeikaseffect/ klimaatverandering voor NL, SP en de VS

Maken paragraaf 1.10 

- Groep 1 vraag 1 + 4 + 6

- Groep 2 vraag 1 + 4abcd + 6