1.2 Ontwikkeling van de wereldeconomie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

1.2 Ontwikkeling van de wereldeconomie.

Leerdoelen

• Je weet welke begrippen passen bij de verschillende fasen van de wereldeconomie.
• Je begrijpt de voor- en nadelen van vrijhandel.
• Je kunt aan de hand van kaarten uitleggen hoe de positie van het Verenigd Koninkrijk is veranderd in de wereld.

global shift

Welke landen behoren tot de BRICS-MIT landen?

Veel MNO's verplaatsen delen van hun activiteiten naar BRICS-landen. Om welke twee redenen doen ze dat?

1. Meer werkgelegenheid en meer productie.
2. Meer productie en lage lonen.
3. Lage lonen en een extra afzetmarkt
4. Een extra afzetmarkt en meer werkgelegenheid.

Opdracht:

Lees Paragraaf 1.2

Maak een tijdlijn van de belangrijke gebeurtenissen

(m.b.t. de wereldeconomie)

Waardoor neem de wereldhandel NIET toe?

1. De opdeling van de produktie-keten.
2. Protectionisme
3. Goedkoper en sneller goederentransport.
4. De WTO zorgt dat handelsgrenzen verdwijnen.

Ontwikkeling van de handelsstromen

* Koloniale periode 1500-1945

- Fase 1: 1500-1800 handelskolonialisme,

- Fase 2: 1800-1945 industrieel kolonialisme.

* 1945-1990; periode van Dekolonisatie en de Koude Oorlog.

* Na 1990; periode van de Vrijhandel.

Handelskolonialisme 

(1500 - 1800)

•  Kolonies leveren grondstoffen en arbeidskrachten (slaven).
• Langs de kusten ontstaan plantages.
• Gebieden zonder grondstoffen worden niet gekoloniseerd
  
• Geen onderscheid tussen landen 

 Industrieel kolonialisme (1800-1945)

• Besturen kolonies door Europa
• Industrialisatie = grondstoffen essentieel
• Kolonie is afzetmarkt
• -> Sterke toename wereldhandel

Onafhankelijkheid (1945-1990)

1. Dekolonisatie -> onafhankelijk worden van de kolonien. Invloeden van de moederlanden blijven zichtbaar
2. Koude oorlog -> nieuwe indeling van de wereld:

• Westere wereld
• Communistische landen
• Ontwikkelingslanden

Vrijhandel (na 1990)

*Einde Koude Oorlog en vanaf 1990 uiteen vallen van de Sovjet-Unie.

          Westen 'wint' -> centrumlanden

*Vrijemarkteconomie: vrij ondernemerschap, particuliere bedrijven/ vrijhandel

Vrijhandel

Voordelen

• land kan zich specialiseren in product waar ze goed in zijn
• bedrijven hebben toegang tot buitenlandse afzetmarkten

Nadelen

• buitenlandse concurrentie -> bedrijven gaan failliet

Stelling 1: handelsgrenzen bevordert de handel.
Stelling 2: Het communisme kent een vrijemarkteconomie.

1. Stellig 1: waar Stelling 2: niet waar
2. Stelling 1: niet waar Stelling 2: waar
3. Stelling 1: waar Stelling 2: waar
4. Stelling 1: niet waar Stelling 2: niet waar

Het belangrijkste verschil tussen handelskolonialisme en industriële kolonialisme is dat bij handelskolonialisme:

1. alleen aan de kust handelsposten werden gesticht.
2. de kolonie hetzelfde politieke systeem kreeg als het moederland
3. de taal en het onderwijs van het moederland werd overgenomen door de kolonie
4. Nederland geen rol van betekenis speelde

Wat past er bij de volgende zin:

Afrikaanse landen leverden vooral grondstoffen aan de moederlanden.

1. Handelskolonialisme
2. Exploitatiekolonialisme

Leerdoelen

• Je weet welke begrippen passen bij de verschillende fasen van de wereldeconomie.
• Je begrijpt de voor- en nadelen van vrijhandel.
• Je kunt aan de hand van kaarten uitleggen hoe de positie van het Verenigd Koninkrijk is veranderd in de wereld.