5.3 De Renaissance

• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

De Renaissance

Het nieuwe denken

Leerdoelen

Aan het eind van de les kun je:

1. Je kunt uitleggen wat bedoeld wordt met de Renaissance.

2. Je kunt de middeleeuwse manier van denken vergelijken met het denken van de renaissance.

3. Je kunt voorbeelden noemen van de veranderingen in de bouwkunst en schilderkunst in de renaissance.

4. Je kunt omschrijven hoe humanisten dachten en wat ze deden.

Wat is volgens jou de Renaissance?

De regels van de kerk

• In de middeleeuwen leefde iedereen in Europa volgens de regels van de kerk. 
• Paus bepaalde wat goed en slecht was.

• Mensen mochten daar niet aan twijfelen
• Dan zou je naar de hel gaan...
  

Een oud voorbeeld

• Het contact met andere culturen en het rijker worden van mensen zet Europeanen aan het denken.
  
• Geloof is wel belangrijk, maar ik wil ook een leuk leven hier op aarde hebben!

• In de tijd van de Grieken en Romeinen dachten de mensen ook al zo.
• Daarom dat de  rijke mensen gaan proberen meer te leven zoals ze deden in de Oudheid. 

De Renaissance

• Rijke mensen gaan dus meer proberen te leven en denken zoals mensen in de Klassieke Oudheid dat deden.
  

                  - Meer focussen op het leven hier op aarde zoals in de Oudheid.

                  - Minder luisteren naar de strenge regels van de kerk.

• Zo komt de Klassieke cultuur weer terug.
  

                  - Hij wordt opnieuw geboren.

• Dit noemen we de Renaissance.
  
• De Wedergeboorte van de Klassieke Oudheid

Waarom gaan de mensen weer meer proberen te leven en denken als de Grieken en Romeinen?

Wat betekent Renaissance?

1. Niet meer geloven in God
2. Denken zoals in de middeleeuwen.
3. Terugkomen van de Grieks/Romeinse cultuur
4. Streng luisteren naar de bijbel.

Leven zoals in de Oudheid

• De rijke mensen in Italië wilden dus meer lijken en leven zoals in de Oudheid.
  

            - Ze gingen daarom niet alleen oude teksten bestuderen.

• Gaan hun geld gebruiken om een leuker, mooier leven te hebben.
  

Ze gaan daarom ook de kunst en de bouwstijlen van de Oudheid kopiëren.

          - Wat toen mooi was, willen we nu ook hebben!

• Ze gingen gebouwen en kunstwerken maken om te laten zien hoe rijk ze waren.
  

Welke stijlen uit de oudheid herken je?

Welke dingen uit de Oudheid herken je in de afbeelding?

Kunst in de renaissance

Geïnspireerd op de Klassieke stijlen.

• Het gebruik van koepels, bogen en zuilen kwam in bouwwerken terug.

• Schilderijen en beeldhouwwerken moeten er realistisch uit zien!
  

           - Echte schoonheid is als het er echt uit ziet!

           - In de middeleeuwen worden figuren vaak afgebeeld als symbolen. 

           - verhaal is belangrijker dan dat het er echt uit ziet..

• In de Renaissance ontstaan ideeën over perspectief en diepte

          - Kunst was pas weer mooi als het echt leek, zoals bij de Grieken en 

             Romeinen!

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Middeleeuwen of Renaissance?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Humanisten

• Grieken/Romeinen waren voorbeeld in de Renaissance
  

          - Mensen gingen de teksten van Gr/Rom weer lezen

          - Hoe dachten deze mensen over de wereld?

• Ze leerden veel van wat Griekse en Romeinse filosofen geleerd hadden
  

          - Wiskunde

          - Geneeskunde

          - Natuurkunde

De mensen die zich met deze kennis bezig hielden noemen we humanisten

          - Willen zo veel mogelijk te weten komen.  

Zelf nadenken

• Zelf nadenken was voor humanisten erg belangrijk
  

       - Niet zomaar alles accepteren, maar zelf nadenken en vragen stellen

       - Je moest zoveel mogelijk leren

• Leonardo da Vinci
  

• Dit nieuwe denken verspreidde zich langzaam over Europa
  

      - Eerst bij alleen rijke mensen

      - Die konden namelijk zich hiermee bezig houden!

      - Maar later ook bij de ‘normale’ mensen

Kritiek op de kerk

• Buiten Italië gaan mensen ook zo gaan nadenken
  

       - De Nederlander Erasmus 

• Erasmus was gaan nadenken over de kerk --> Humanist

       - Hij had veel oude teksten gelezen en de bijbel bestudeerd

• Hij kwam tot de conclusie dat de kerk zich niet heel netjes aan zijn eigen regels hield!
• Schreef er een boekje over: Lof der Zotheid 

       - Hierin had hij veel kritiek op de kerk

       - Bijvoorbeeld op de handel in aflaten

De monnik

Je ziet hier een monnik. Hij is ter herkennen aan zijn haar (een rand haar om een kaalgeschoren schedel) en zijn ruwe, lange mantel. Die heet een kloosterpij.

Regels

Terwijl de monnik geld aan het tellen is, knijpt hij in de borst van een vrouw. Monnikken hadden een belofte gedaan om nooit te trouwen en nooit intiem te zijn met een vrouw. De monnik overtreedt hier dus de regels van de kerk. 

Geld

De monnik is bezig met geld tellen. De kerk kreeg in de middeleeuwen veel geld van mensen die hun zonden wilden afkopen. Door de kerk te betalen, hoopten zij dat ze dan niet naar de hel hoefden. Je kreeg dan een briefje als betaalbewijs. Zo'n brief heet een aflaat. Hier verdiende de kerk veel geld mee. 

Hoe noemen we de mensen die in de renaissance klassieke teksten bestuderen?

1. Wetenschappers
2. Humanisten
3. Monniken
4. Ontdekkingsreizigers

Juist of onjuist?
Humanisten vonden zelf nadenken erg belangrijk.

1. Juist
2. Onjuist

Welke kritiek hadden humanisten op de kerk?

Middeleeuwen

Renaissance

Kritiek op de kerk

De kerk weet alles

Kunst moet er zo echt mogelijk uitzien

Leven na de dood belangrijk

Leven hier op aarde belangrijk

Kunst moet een verhaal vertellen

Omschrijf in eigen woorden wat mensen in de renaissance belangrijk vinden.

Huiswerk

Lees paragraaf 3 helemaal

Maak opdracht 8 t/m 14