2.4 brillen en contactlenzen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

2.4 brillen en contactlenzen

Leerdoelen 2.4 

• Je leert hoe het oog in elkaar zit
• Je leert hoe het beeld in je oog gevormd wordt
• Je leert hoe je oog reageert op afstand
• Je leert wat het nabijheidspunt is
• Je leert hoe je een oogafwijking verhelpt

Je leert hoe het oog in elkaar zit

Het oog

• Iris = gekleurde deel van je oog
• Regelt hoeveel licht er in het oog komt
• Veel licht = kleine pupil, zo komt er minder licht in je oog

Het oog

• Pupil = zwarte gat middenin de iris
  
• Donker binnen het oog
• Als iemand in donker recht in flits kijkt, rode pupillen
• Je ziet door de pupil de bloedvaten achter netvlies

Het oog

• Te veel ligt beschadigd netvlies, regelt iris 
• Achter iris zit de lens 
• Lens zorgt samen met hoornvlies voor scherp beeld op netvlies 
• Signalen gaan door oogzenuw naar hersenen 

Het oog

• Blinde vlek: plek waar oogzenuw uit netvlies gaat
• Bevat geen lichtgevoelige cellen
• Op die plek zie je dus niets

Je leert hoe het beeld in je oog gevormd wordt

Beeldvorming oog

• Ooglens en hoornvlies vormen samen een beeld
  
• Samen werken ze als een bolle lens 
• Beeld wordt gevormd op het netvlies, achterin je oog

Beeldvorming oog

• De lens draait het beeld ondersteboven (vorige les gehad)
• De lens draait links en rechts om.
• Maakt het beeld kleiner 

Vorige les gehad, in je oog zit natuurlijk ook een lens!

Beeldvorming oog

• Oogzenuw geeft signaal door aan de hersenen
•  Je hersenen verwerken dit tot een beeld wat weer recht staat
  

Je leert hoe je oog reageert op afstand

Oog en afstand 

• Zet je een voorwerp dichter bij een bolle lens, dan zet je het scherm verder weg om scherp beeld te houden
• Kan bij oog niet
• Netvlies zit steeds op ong. 2 cm afstand = beeldafstand
• Om bij een andere voorwerpafstand toch scherp te zien, veranderd de ooglens van vorm = ACCOMODEREN 

Accommoderen 

• Ooglens wordt boller als je iets van dichtbij bekijkt
  
• Als je in de verte kijkt wordt je ooglens minder bol

Accommoderen 

• Ooglens wordt boller als je iets van dichtbij bekijkt
  
• Want bollere lens --> lichtstralen gaan sterker convergeren 

Nabijheidspunt

• Bolle lens
  
• Nabijheidspunt dichterbij

Aan de slag 

Wat: Maken 2.4 BLZ 118 opdracht 1 t/m 19

Hoe: Zelfstandig / samen 

Klaar: Laat het checken bij mij

Sterkte

Wie heeft een bril of contactlenzen

Wat is de sterkte?

Geboren oogafwijking

• Lens nodig om scherp te zien 
• De meeste jongeren hebben holle lenzen 
• Negatieve sterkte 
• Bijvoorbeeld - 2,5 dioptrie (dpt) = eenheid van lenssterkte

Lenssterkte

Twee verschillende vragen 

1. Brandpuntafstand is bekend,  lenssterkte berekenen
2. Lenssterkte bekend, brandpuntafstand berekenen 

Let op: de brandpuntafstand moet in m staan

s=​f​​1​​

Twee verschillende vragen 

• Kan er een negatief getal uit de lenssterkte komen?
• Nee?
• Je zet er een (-) voor als je weet dat het over een holle lens gaat en een (+) als het over positieve lens gaat

s=​f​​1​​

voorbeeld berekening

De brandpuntafstand van een positieve lens is 30 cm. Bereken de sterkte van de lens. 

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• f = 30 cm = 0,3 m 

• s

• s = 1 : f

• s = 1 : 0,3 

• sterkte is + 3,3 dpt

s=​f​​1​​

voorbeeld berekening

De sterkte van een lens is -2,5 Bereken de brandpuntafstand in cm. 

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• s = -2,5

• f

• f = 1 : s 

• f = 1 : 2,5 = 0,4

• brandpuntafstand is 0,4 m = 40 cm 

s=​f​​1​​

Verziend

Bijziend

Welke lens heeft de bril nodig?

bijziend of verziend

Ooglaseren

-> techniek waarbij een deel van het hoornvlies weg gelaserd wordt (dunner gemaakt)

-> vervangt bril of contactlenzen

Aan de slag 

Wat: Maken 2.4 BLZ 121 opdracht 20 t/m 31

Hoe: Zelfstandig / samen 

Klaar: Laat het checken bij mij