1.7 Winnaars en verliezers

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Havo 3 Hoofdstuk 1 Wereldeconomie § 7 

Winnaars en verliezers

terugkoppeling

wat was ook alweer????

MNO staat voor

1. Mijn nieuwe onderneming
2. Multinationale overneming
3. Multinationale onderneming

Waarom verplaatsen sommige multinationals hun maakindustrie naar lagelonenlanden?

1. In lagelonenlanden zijn de vestigingsplaatsfactoren beter dan in Nederland.
2. In lagelonenlanden zijn de lonen van de werknemers lager, dat is op de lange termijn financieel gezien beter voor het bedrijf.
3. In lagelonenlanden hebben vakbonden bijna geen macht.
4. In lagelonenlanden zijn de transportkosten voor de grondstoffen lager.

Wat voor MNO's gaan vooral naar lagelonenlanden?

1. Arbeidsextensieve bedrijven
2. Arbeidsintensieve bedrijven
3. Kapitaalintensieve bedrijven
4. Kapitaalextensieve bedrijven

Wat past niet bij vrijhandel?

1. Importheffingen
2. Open grenzen
3. Productieketen

Wat is een oorzaak van Global Shift?

1. Opdeling productieketen
2. Goedkoper transport
3. Lage lonen
4. Verdwijnende handelsgrenzen

Triade, maar dit verandert!

Multipolaire wereldeconomie

Bijdrage wereldhandel verandert: China eist rol op!

Meer investeringen in landen in ontwikkeling (vooral China)

Landen in ontwikkeling investeren steeds meer!

Zuid-Zuid

Perifere landen ontwikkelen

Niet altijd even snel!

Handel en investeringen tussen (semi)perifere landen = zuid-zuid-investeringen.

• Deze nemen toe!

Driedeling moderne economische wereldbeeld

1. Gebieden die de globalisering sturen. Deze vindt je vooral in de drie economische kerngebieden in de wereld: de VS, de EU en Japan. Dit drietal noem je de triade.

Driedeling moderne economische wereldbeeld

2. Gebieden die de globalisering volgen. Dit zijn gebieden waar mno's bedrijven stichten, meestal om te profiteren van de lage lonen. Het grensgebied VS - Mexico is er een voorbeeld van.

Driedeling moderne economische wereldbeeld

3. Gebieden die achterblijven. Dit zijn de verliezers. Hier staat de economie stil of krimpt zelfs. Bron 30 laat zien dat deze regio's ook in de westerse landen liggen.

Grondstofexporteur

Brazilië is belangrijke exporteur van grondstoffen. O.a. ijzererts.

Welke algemene regel kun je afleiden?

Grondstofexporteur

Brazilië is belangrijke exporteur van grondstoffen. O.a. ijzererts.

Welke algemene regel kun je afleiden?

Als een land afhankelijk is van de export van een of twee grondstoffen is de economie kwetsbaar.

Globalisering in Brazilië

De Braziliaanse landbouw globaliseert. Aanwijzingen op de kaart hiervoor zijn:

- Uitbreiding areaal handelsgewassen: soja, suikerriet en snijbloemen.

- Toename grootschalige landbouw. Produceren vooral voor de wereldmarkt.

Globalisering in  Brazilië

Milieuorganisaties maken zich zorgen over deze ontwikkeling omdat dit ten koste gaat van het tropisch regenwoud.

De groei gaat met schokken

Niet alle gebieden profiteren evenveel =

toename regionale ongelijkheid. 

Niet alle mensen profiteren evenveel = 

toename sociale ongelijkheid.

Niet alle regio's nemen deel aan de globalisering.

https:

De eerste Aziatische tijger

Zuid Korea

Industriele ontwikkeling

• 1 (1910-1945).                                                                                       Kolonie van Japan, Agriarische Grondstoffen
• 2 (1953-1960).                                                                                 Modernisering landbouw, Importvervangende industrialisatie
• 3 (1961-1990)                                                                                 Exportgerichte industrialisatie, Planeconomie
• 4 (1991-heden)                                                                               Arbeidsintensief - kennisintensief, Invloed overheid daalt, dienstensector neemt toe

Plan - markteconomie

Na 1947 --> Planeconomie: de overheid bepaalt wat, waar en hoeveel geproduceerd moet worden. 

Na 1990 --> vrijemarkteconomie: Buitenlandse bedrijven waren welkom. 

Vanaf 2000 SEZ ingesteld in India. 

Tot 1980 was China een streng communistisch land. (planeconomie)

Na 1980 is dat veranderd, omdat men in China zag dat in Japan en Zuid-Korea het economisch veel beter ging. (vrijemarkteconomie)

Herstructurering 

Vaak verloedering en leegstand door de weggetrokken bedrijven. 

Tegelijk: 

Meer treinreizigers

Tekort aan woonruimte

Herstructurering

Vanaf de jaren 90 wordt er niet alleen stadsvernieuwing maar ook herstructurering toegepast. 

Vooral in 19 eeuwse arbeiderswijken, naoorlogse hoogbouwwijken en de voormalige industrie/haven tereinen

voorbeeld van land herstructurering

voorbeeld Ruhrgebied

(p9)

Lezen blz. 18 en 19

                    20 en 21

Maken blz. 20 en 21 
                         22 en 23