Periode 7 hoofdstuk 13: lesweek 7 les 1 en 2

• Waw
• MBO
• Studiejaar 2

WAW Periode 7 lesweek 6

Hoofdstuk 13 handicaps en beperkingen

Brainstorm in groepen over mogelijke aanpassingen, interventies en hulpmiddelen die kunnen worden ingezet. (Kies hiervoor per groep één bepaalde handicap)

Laat elke groep enkele strategieën presenteren en bespreek de voor- en nadelen

Weken	Onderwerp	Hoofdstuk
Week 1	Differentiëren- NT2 onderwijs en hoogbegaafdheid	9
Week 2	Lees- en spellingsstoornissen, rekenstoornissen, NLD, dyspraxie en handelingsplan	9
Week 3	Passend onderwijs in de regio, klas of op maat	10
Week 4	Passend onderwijs in de regio, klas of op maat	10
Week 5	Aandacht voor de introverte leerling	11
Week 6	Handicaps en beperkingen	13
Week 7	Waar ligt jullie behoefte individueel of als klas?
Week 8	Inleveren van portfolio met lesopdrachten

Hoofdstuk 13: Handicap en beperkingen

Hoofdstuk 13

§13.3 Lichamelijke beperking

§13.4 Verstandelijke beperking

§13.5 Meervoudige handicap

Hoofdstuk 13: Handicap en beperkingen

Een ander woord voor handicap is beperking. 

We spreken van een handicap of beperking wanneer het algemene dagelijkse functioneren wordt beperkt door een afwijking die aangeboren is of die iemand later heeft gekregen door bijvoorbeeld een ongeluk.

Hoofdstuk 13: Handicap en beperkingen

Doel: Na behandeling van deze lessen hebben jullie basiskennis van begrippen van (dis)functioneren door (chronische) ziekte(n).

Welke soorten handicaps/beperkingen zijn er?

1. Visuele en auditieve handicaps
2. Lichamelijke en verstandelijke handicaps
3. Motorische en geestelijke handicaps
4. Lichamelijke en sociale handicaps

Wanneer heb je een motorische handicap?

1. Als je niet goed kunt zien
2. Als je niet goed kunt horen
3. Als je niet goed kunt ademen
4. Als je niet goed kunt bewegen

Welke van de onderstaande beperkingen is een motorische handicap?

1. Spasticiteit
2. Epilepsie
3. Diabeters
4. Coeliakie

Wat is een auditieve handicap?

1. Iemand die niet goed kan zien
2. Iemand die niet goed kan horen
3. Iemand die niet goed kan praten
4. Iemand die niet goed kan bewegen

Wat is een ander woord voor suikerziekte?

1. Coeliakie
2. Astma
3. Diabetes
4. Epilepsie

Hoe wordt een aanval bij diabetes genoemd?

1. Spasticiteit
2. Een hyper of een hypo
3. Partiële aanval
4. Syndroom van down

Wat wordt bedoeld met een neurologische handicap?

1. Iemand is door of slechthorend
2. Iemand heeft een aandoening aan de hersenen, het ruggenmerg en/of het totale centrale zenuwstelsel
3. Iemand is beperkt in het bewegen
4. Iemand heeft een aandoening aan de organen

Wat is kenmerkend voor epilepsie?

1. Aanvallen waarbij je neervalt
2. Wegdraaiende ogen
3. Hyperventilatie
4. Braken

Het syndroom van down is een voorbeeld van:

1. Een motorische handicap
2. Een zintuigelijke handicap
3. Een verstandelijke handicap
4. Een neurologische handicap

Wat wordt bedoeld met een meervoudige handicap?

1. Iemand heeft twee afzonderlijke handicaps die ieder op zich ernstig, omvangrijk en langdurig zijn
2. Iemand heeft een handicap en een leerachterstand
3. Iemand heeft twee handicaps maar heeft er geen last van
4. Iemand heeft een verstandelijke en lichamelijke handicap

Lichamelijke handicap

• Motorische handicap
• Zintuiglijke handicap
• Organische handicap
• Neurologische handicap

Lichamelijke handicap

Motorische handicap: 

Stoornis in het bewegen

Meest voorkomende motorische handicaps:

 Spasticiteit: stoornis in samenwerking vd spieren

 Verlamming

 Ontbrekende ledematen

 Diverse aangeboren afwijkingen

motorische handicap

Lesopdracht 1

Leerlingen met een motorische handicap kunnen prima onderwijs volgen op een reguliere school. Een voorwaarde is dan wel dat de school hierop ingericht is en over de juiste hulpmiddelen beschikt. Bedenk met de klas minimaal 3 verbeterpunten / hulpmiddelen die onze school nog moet aanpassen of aanschaffen om het toegankelijker te maken voor leerlingen met een motorische beperking.

motorische handicap

Lesopdracht 2

Heb jij kinderen in je BPV-klas met een van de bovenstaande motorische beperkingen?

• Zo ja, op wat voor manier heeft dit consequenties voor jouw handelen?

• Zo nee, hoe denk je om te kunnen/moeten gaan met deze kinderen?

Lichamelijke handicap

Zintuiglijke handicap

Visuele handicap: blind of slechtziend

Auditieve handicap: doof of slechthorend

Lesopdracht 4

We hebben geleerd dat er leerlingen in de klas kunnen zijn met een auditieve handicap. Het is daarom van belang dat je als onderwijsassistent weet dat liplezen of gebarentaal ondersteunend kan zijn voor deze leerlingen. De studenten leren door memory een beschrijvend gebaar te koppelen aan de betekenis. Alle gebaren zijn gebaseerd op woorden die in de klas regelmatig worden gebruikt.

Verdeel de klas in groepjes van drie studenten. Twee studenten spelen tegen elkaar memory en proberen de omschrijving van het gebaar te koppelen aan de juiste betekenis. De derde student houdt bij of dat er juiste matchen worden gemaakt. De student met de meeste juiste matchen heeft gewonnen!

Lichamelijke handicap

Organische handicap

Veroorzaakt door een ziekte aan 1 of meerdere organen die niet meer overgaat

Voorbeelden van organische handicaps zijn:

 Astma en andere longaandoeningen (COPD)

 Coeliakie of andere darmaandoeningen

 (Huid) allergie

 Diabetes

Astma -  lesopdracht 5

In onderstaande video legt een leerling van een middelbare school uit wat dit voor haar betekent en welke gevolgen dit heeft bij het volgen van bepaalde vakken. 

Bekijk de video en beantwoord de volgende vragen:

a. Waar let je als onderwijsassistent extra op bij leerlingen met astma?

b. Geef een voorbeeld van hoe jij leerlingen met astma kan ondersteunen tijdens een schooldag.

Lichamelijke handicap

Diabetes

Afwijking aan de alvleesklier

Soorten diabetes:

 - Diabetes type 1

 - Diabetes type 2

 - (zwangerschapsdiabetes)

Verschillende aanvallen:

 Hypo: te weinig glucose in het bloed

 Hyper: te veel glucose in het bloed

Lichamelijke handicap

Neurologische handicap

Beperking door een aandoening aan de hersenen, het ruggenmerg en/of het totale centrale zenuwstelsel

Epilepsie: Aandoening aan de hersenen die zich uit in de vorm van aanvallen.

Soorten aanvallen:

 - Partiële aanvallen

 - Gegeneraliseerde aanvallen:

     Absence

     Grote/tonisch-clonische aanval

Neurologische handicap - lesopdracht 7

Neurologische handicap

We lezen individueel paragraaf 13.3.4. In deze paragraaf lezen we over de neurologische handicap epilepsie. 

Beantwoord de volgende vragen:

a. Hoe herken je de voortekenen van een partiële aanval, absence of tonisch-clonische aanval?

b. Wat moet je doen als een kind in jouw klas een partiële aanval, absence of tonisch-clonische aanval krijgt?

c. Welke aanpassingen in de klas kunnen helpen om een leerling met epilepsie te ondersteunen?

Lichamelijke handicap

Antwoorden:

a. Hoe herken je de voortekenen van een partiële aanval, absence of tonisch-clonische aanval?

• Absence: Het kind stopt ineens met waar het mee bezig is en staart voor zich uit. Dit duurt ongeveer 3-30 seconden. Na de aanval lijkt het kind gewoon weer verder te gaan, zonder zich bewust te zijn van wat er is gebeurd.

• Partiële aanval: Het kind kan plotseling vreemde gewaarwordingen ervaren, zoals een rare geur ruiken of ongecontroleerde bewegingen maken. De aanval blijft vaak beperkt tot een deel van het lichaam en kan enkele seconden tot minuten duren.

• Tonisch-clonische aanval: Soms heeft het kind vooraf een waarschuwend gevoel (aura). Tijdens de aanval verstijft het lichaam eerst (tonische fase) en krijgt het daarna schokkende bewegingen (clonische fase). Het kind kan het bewustzijn verliezen, blauw aanlopen en schuim op de mond krijgen.

Lichamelijke handicap

b. Wat moet je doen als een kind in jouw klas een partiële aanval, absence of tonisch-clonische aanval krijgt?

• Bij een absence:

- Wacht tot de aanval voorbij is (meestal enkele seconden).

- Herhaal de uitleg of opdracht rustig, want het kind herinnert zich de aanval niet.

- Houd bij hoe vaak het voorkomt, zodat ouders en zorgverleners dit kunnen monitoren.

• Bij een partiële aanval:

- Zorg ervoor dat het kind zich niet kan bezeren.

- Probeer het niet te onderbreken of tegen te houden.

- Wacht tot de aanval voorbij is en controleer of het kind zich weer goed voelt.

• Bij een tonisch-clonische aanval:

- Leg het kind veilig neer, het liefst op de zij, zodat de ademhaling vrij blijft.

- Houd de tijd in de gaten: Een aanval duurt meestal 1-2 minuten.

- NIET doen: Stop niets in de mond en probeer de bewegingen niet tegen te houden.

- Na de aanval: Laat het kind rustig bijkomen, het kan verward en vermoeid zijn.

Lichamelijke handicap

c. Welke aanpassingen in de klas kunnen helpen om een leerling met epilepsie te ondersteunen?

• Creëer een veilige leeromgeving: Zorg ervoor dat er geen gevaarlijke objecten in de buurt zijn waaraan het kind zich kan bezeren tijdens een aanval.

• Herken absences op tijd: Omdat een absence er onopvallend uit kan zien, is het goed om deze te signaleren en het kind zo nodig extra uitleg te geven.

• Begrip tonen voor vermoeidheid: Na een tonisch-clonische aanval is een kind vaak erg moe. Geef het de ruimte om te herstellen en houd hier rekening mee in de planning.

• Goede communicatie met ouders en zorgverleners: Bespreek welke voorzorgsmaatregelen nodig zijn en zorg dat er een epilepsieplan klaarligt.

• Rustige werkplek bieden: Overprikkeling kan epileptische aanvallen uitlokken. Zorg dat het kind in een rustige omgeving kan werken.

Lichamelijke handicap

Indeling verstandelijke handicaps

 IQ < 20: zeer ernstig verstandelijk gehandicapt

 IQ tussen 20 en 35: ernstig verstandelijk gehandicapt

 IQ tussen 35 en 55: matig verstandelijk gehandicapt

 IQ tussen 55 en 70: licht verstandelijk gehandicapt

Syndroom van Down

Aangeboren afwijking waarbij het chromosoom 21

niet twee keer, maar drie keer aanwezig is.

Syndroom van down - lesopdracht 9

Op blz. 257 uit het boek wordt er informatie gegeven over de verstandelijke beperking het Syndroom van Down. Veel studenten kunnen zich een voorstelling maken van iemand met Syndroom van Down, maar hebben zij de juiste voorkennis? Op de volgende dia zien we een woordweb met feitjes en fabels. 

Wat is een feit en wat is een fabel? Kleur de fabel rood en 
Plak een rode (fabel) of groene (feit) post-it bij de kenmerken van het woordweb. 

Lichamelijke handicap

Meervoudige handicap = co-morbiditeit

iemand heeft twee afzonderlijke handicaps die ieder op zich ernstig, omvangrijk en langdurig zijn.

Lichamelijke handicap

Meervoudige handicap 

We bekijken zo een video en krijgen de volgende kijkvraag mee: ‘Welke ondersteuning, begeleiding, hulpmiddelen zie je terug in de video?’.  

Portfolio opdracht  - interview BPV

Opdracht 13.11 blz 260.

Interview je bpv-begeleider en/of schoolleiding over hoe ze (beleidsmatig) omgaan met kinderen met een beperking.

Het interview moet bestaan uit minimaal 10 vragen. 
Je verwerkt de informatie uit het interview in een verslag. In het verslag geef je ook je eigen mening over hoe ze op de BPV omgaan met kinderen met een beperking. Je verlsag heeft een omvang van 1x A4.

Bespreek het verslag na met je bpv-begeleider.

Portfolio opdrachten

Portfolio:

Opdracht 1: Differentiatie 

Opdracht 2: Hoogbegaafdheid

Opdracht 3: NLD, dyslexie, dyscalculie 

Opdracht 4: Handelingsplan

Opdracht 5: Samenwerkingsverband

Opdracht 6: Organogram zorgpersoneel

Opdracht 7: Gedragsproblemen

Opdracht 8: Introverte leerlingen

Opdracht 9: Hoe ga je om met introverte leerlingen

Opdracht 10: Interview BPV