Les 6

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 3

Periode

Revoluties

Klas 9

Frankrijk voor de revolutie

Ancien régime: absolutisme en standenmaatschappij

Vier vragen spotprent analyseren:

1. Wat zie je letterlijk op de tekening? (Dus nog niet bron interpreteren, dat doe je pas bij 3)

2. Hoe herken je de drie standen?

3. Wat is de boodschap van de maker?

4. Uit welke stand zou de maker van deze spotprent afkomstig zijn? (en: waarom denk je dat?)

Oorzaken Franse Revolutie

Aan de vooravond van de revolutie had Frankrijk economische problemen:

De Lodewijkjes gaven al het geld van Frankrijk uit:

• Bouw van Versailles
• Duur en luxe hofleven
• Meebetalen aan de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog
• Schulden door de oorlogen tegen Groot-Brittannië (7 jaar lang)

Koning mag immers doen wat hij wil

Derde Stand is er klaar mee!

Oorzaken Franse Revolutie

De boeren en burgers van de Derde Stand zijn boos:

1. Hoge belastingen
2. Verschillen met eerste twee standen steeds groter
3. Armoede en honger (mislukte oogst 1789)
4. Geldverspilling Lodewijk XVI en Marie - Antoinette
5. Koning en koningin doen niets voor het gewone volk
6. Privileges oneerlijk

Derde Stand wil:

• Gelijke rechten
• Einde absolutisme
• Invloed in het bestuur

Schatkist leeg

In mei 1789 is Frankrijk zo goed als failliet

Lodewijk XVI: wil belastingverhoging

Staten-Generaal: ruzie over manier van stemmen

Derde Stand: Nationale Vergadering

- Eed op de Kaatsbaan

- Koning stuurt leger naar Parijs

Van Bastille tot grondwet

14 juli 1789: Bestorming van de Bastille (voor kruit)

Daarna: boeren en burgers in heel Frankrijk in opstand

Begin Franse Revolutie!

Aantekening

Waarom brak de Franse Revolutie uit?

Oorzaken:

1. Slecht leiderschap door absolutisme (politiek)

2. Sociale ongelijkheid tussen de standen (sociaal)

3. Verlichting: nieuwe ideeën (cultureel)

4. Frankrijk ging failliet (economisch)

Aanleiding: Vergadering Staten-Generaal o.l.v. koning mislukt. Derde Stand: eigen Nationale Vergadering en Eed op de Kaatsbaan

Begin: Bestorming van de Bastille in 1789

Verloop van de Franse Revolutie

1789 Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger:

1. Voorrechten (privileges) Eerste en Tweede Stand afgeschaft

2. Einde standensamenleving dus gelijkheid

3. Grondrechten vastgelegd

1791: Frankrijk krijgt grondwet (dus: constitutionele monarchie)

- Einde absolute macht Lodewijk XVI

- Franse volk kiest Nationale Vergadering

Gevolg: ontstaan politieke groepen: Girondijnen en Jacobijnen

Verloop van de Franse Revolutie

1792: Nationale Vergadering schaft de monarchie af:

1. Lodewijk XVI afgezet

2. Frankrijk wordt een republiek

Frankrijk raakt in oorlog met:

1. Keizer van Oostenrijk

2. Koning van Pruisen

1793: Lodewijk XVI onthoofd

Lees het verhaal over de executie van Lodewijk XVI.

Radicalen grijpen de macht: Terreur

In 1793 pleegden de radicale Jacobijnen een staatsgreep
Dwingen Nationale Vergadering alle macht aan hen te geven

Zogenaamd om 'revolutie veilig te stellen'
Daarna: Terreur...
Massaexecuties onder de guillotine
Tegenstanders opruimen (o.a. veel edelen)

Robespierre

Ben je niet voor ons, dan ben je tegen ons (en tegen de Revolutie)

Einde van de Terreur

1794: Frankrijk kreeg een vechtlustig volksleger

Vijandelijke legers verdreven

Revolutie dus veiliggesteld

Daarna Robespierre afgezet en zelf onthoofd

Radicalen verliezen de macht

Einde van de Terreur

1795: rijke burgers krijgen de macht

• Vijf directeuren (= Directoire)
• Oorlogen gaan door
• Niet populair bij gewone volk
• Opstanden

Oplossing?

Napoleon

Kwam van Corsica

Afkomst = lage adel

Jongste generaal ooit in Franse leger tijdens de Revolutie

Werd een volksheld!

Napoleon

1799: staatsgreep

Zet Directoire af met steun van leger

Franse volk is blij!

Daarna 'verlichte' dictatuur:

- Volk inspraak?

- Alleen op papier, in praktijk niet

- Standen en privileges niet hersteld

- Alle mensen gelijke rechten

Napoleon

Taken:

- Wetten maken (wetboeken)

- Rechters en leden parlement benoemen

- Ministers aansturen

- Oorlog en vrede regelen

- Europa veroveren!

1804: Keizer van Frankrijk

Napoleon

1812: Russische veldtocht mislukt

Begin van het einde

1813: verslagen bij Leipzig

Verbannend naar Elba

Napoleon

Kwam weer terug!

Nog 100 dagen keizer

1815: definitief ten onder

- Slag bij Waterloo verloren

- Verbannen naar St. Helena

1821: overleden

Aantekening

Gevolgen van de Franse Revolutie:

1. Standen afgeschaft: alle Fransen gelijke rechten en plichten
2. Edelen en geestelijken moeten ook belastingen gaan betalen
3. Grondwet: einde absolutisme in Frankrijk (constitutionele monarchie)
4. Oorlogen met Europese vorstenhuizen
5. Frankrijk wordt een republiek (geen koning meer)
6. Koning onthoofd en massale executies (Terreur)
7. Burgers gaan meebeslissen over het bestuur (kiezen Nationale Vergadering) maar niet zo lang...
8. Autoritaire dictatuur van Napoleon

Ordenen en verwerken

Kijk het filmpje

Maak een tijdlijn over het verloop van de Franse Revolutie

Doe dit met het knipblad

- Knip alles uit

- Bepaal welk jaartal bij welke gebeurtenis hoort

- Bepaal welke afbeelding bij welke gebeurtenis hoort

- Leg de gebeurtenissen in de juiste volgorde

- Beantwoord de vragen op het knipblad

- Laat checken (door Ischa)

- Opplakken op lege A4-tjes voor in schrift!

Nabeschouwing

Hoe succesvol was de Franse Revolutie?

Bekijk deze vraag van twee kanten:

1. Leg met minimaal 2 voorbeelden uit waarom je de Franse Revolutie als mislukt kunt beschouwen.

2. Leg met minimaal 2 voorbeelden uit waarom je de Franse Revolutie als succesvol kunt beschouwen.

Daarna: WAT VINDT JIJ?

Verwerk in een opstel van 120 woorden!