Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 7,8

Republiek Der Zeven Verenigde Nederlanden

In de 17e eeuw was Nederland een land van kooplieden. Het ging zo goed met de handel, dat Nederland heel rijk werd. Amsterdam werd de rijkste stad ter wereld. Daarom noemen we de 17e eeuw in Nederland ook de gouden eeuw. De rijke kooplieden maakten de Nederlandse Republiek mooier. Ze lieten prachtige schilderijen maken en bouwden grote huizen. 

1500-1600 Tijd van de ontdekkers en hervormers

1600-1700 Tijd van de regenten en vorsten

Dit ga je leren:

• Oorlog met Spanje tot 1648
• Er was geen koning: Republiek
  
• Staten-Generaal bestuurt
• Nederland was erg rijk: handel
• Groot verschil arm-rijk
• Kooplieden verdienen veel geld
• Er is ook veel armoede 
• Einde van de Gouden Eeuw

Nederland 

1500-1600

• De Nederlanden: 17 gewesten.
  
• Zo groot als Nederland, België en Luxemburg samen. 
• Spanje was de baas. 
• Zoveel mogelijk mensen katholiek, veel versieringen.
  
  

1600-1700: Tijd van regenten en vorsten

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

• In 1588 geen geschikte koning.
• Nieuwe plan: zelf regeren!
• Zeeland, Holland, Utrecht, Gelre, Overijssel, Friesland, Stad en Ommelanden

In 1588 was er nog geen geschikte koning. Daarom was er voor de republiek geen koning, maar was er een groep mensen die samen over alles beslisten. Dat vonden de andere landen in Europa maar raar, de meeste landen hadden namelijk wel een koning. En de koning besliste wat er gebeurde. 

Ieder gewest in de Republiek had een eigen bestuur. In dat bestuur zaten kooplieden en edelen. Die mannen hadden de leiding over hun gewest. Geregeld vertrok een aantal van die mannen naar Den Haag. Daar vergaderden ze met mannen uit de andere gewesten. Zo'n vergadering kon heel lang duren. Eindeloos werd er gepraat over nieuwe oorlogsschepen, of over hogere belastingen. De meerderheid moest voor stemmen, anders ging een plan niet door. 

Nog steeds had ieder gewest ook een stadhouder. Dat was altijd een edelman uit de familie van Oranje. Een stadhouden had de leiding over het leger. De familie van Oranje moest dus de Republiem verdedigen bij een oorlog. 

Staten-Generaal

Rijke regenten

Stadhouder: Prins Maurits

Raadspensionaris: Johan van Oldebarneveld

De kooplieden in de Nederlandse Republiek waren niet alleen erg rijk, sommigen hadden ook veel invloed. Die kooplieden werden steeds belangrijker en machtiger. En dat dit zo bleef, daar zorgden ze zelf voor. 

Kooplieden die in het bestuur van een gewest zaten, werden regenten genoemd. Een regent was je niet je hele leven lang. Soms wilde een regent ermee stoppen. Dan moest er een opvolger komen. De andere regenten kozen dan iemand die ze goed kenden. Een goede vriend, of een broer of oom. Soms kozen ze zelfs een van hun kinderen. Zo verdeelden de regenten de goede banen in het bestuur onder elkaar. Arme mensen of gewone mensen kwamen nooit in het bestuur.

Regenten wilden graag dat hun kinderen met belangrijke mensen trouwden. Met kinderen van andere regenten, want die kinderen waren rijk. Soms spraken regenen al bij de geboorte af met wie hun kind later zou trouwen. Of de kinderen elkaar leuk vonden, dat deed er niet toe. 

Hoe komen de rijken zo rijk?

Waar 

Handel, kunst,

wetenschap

• Nederland = rijk
• Regenten: machtige mannen
• Specerijen, koffie, thee, suiker, cacao 
• Handel met het buitenland

Rijk

• Rijke kooplieden -> regenten
• Grachtenpanden
• Dure meubels en schilderijen
• Pronkkamer -> gasten
• Familiewapen
• Poppenhuizen

Arm

• Benauwde, vochtige huizen
• Hard werken -> weinig loon
• Kinderen werken ook
• Bedelaars opgepakt
• Gevangenis voor bedelaars en dieven
• mannen: rasphuis

Zee-oorlogen

• Vier oorlogen Engeland
• Handel
• Kostte veel geld
• Michiel de Ruyter
• Admiraal

Zilveren eeuw.....

• 1672 rampjaar
•  verzet tegen stadhouder
• gedroeg zich als koning
• patriotten en oranjegezinden
• Bataafse Republiek
• Willem V vluchtte naar Engeland