Schrijven h2 t/m h4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Schrijven - het betoog

les 1: uitleg lessenserie, behandelen schrijven hoofdstuk 2 (inleiding en slot)

les 2: beknopte uitleg over opiniepagina krant, leerlingen aanmoedigen kranten te lezen op zoek naar interessante onderwerpen + behandelen schrijven hoofdstuk 3 (structuur)

les 3: behandelen schrijven hoofdstuk 4 (betoog)

les 4: criteria vaststellen

les 5: top drie onderwerpen inleveren + uitleg brongebruik

les 6: GO voor onderwerpen? Zoeken naar informatie in drie bronnen, start schrijfschema

les 7: GO voor je artikelen? Schrijfschema inleveren. 

les 8: GO voor schrijfplan? Werken aan betoog

les 9: werken aan betoog

les 10: inlevermoment eerste versie; tijdens les feedback door klasgenoten

les 11: gelegenheid tot herschrijven

les 12: inleveren gereviseerd betoog (telt 3x mee)

Les 1

Introductie lessenserie schrijven

uitleg inleiding en slot

Maken opdracht 1 en 2 van schrijven H2, blz. 61 t/m 63

opdracht 3

Doelen lessenserie

Na deze lessen weet je...

• hoe een opiniepagina in een dagblad ‘werkt’
• wat een tekst overtuigend maakt

Na deze lessen kun je...

• een samenhangende, overtuigende tekst schrijven

Lesdoelen:

Ik leer:

• verschillende manieren om een onderwerp van een tekst te introduceren en af te ronden
• een inleiding en slot schrijven

Inleiding van een betoog

In de inleiding krijg jij de kans om de interesse van de lezer voor jouw tekst te wekken. Dit is heel belangrijk, want het is zonde als potentiële lezers de eerste zinnen lezen en je tekst daarna wegleggen.

De inleiding van je betoog bestaat uit minstens drie onderdelen:

- Opwarmertje, lezer nieuwsgierig maken

- Achtergrondinformatie

- Stelling

Nieuwsgierig maken

Je opwarmertje biedt je de gelegenheid om de interesse van de lezer te wekken. Hiervoor zijn verschillende manieren:

- Actualiteit (geef aan waarom het onderwerp op dit moment interessant/in het nieuws is);

- Anekdote (vertel een kort verhaaltje uit de praktijk waarmee je het onderwerp introduceert);

- Voorbeeld (geef een voorbeeld van het onderwerp, waarmee de lezer zich kan identificeren)

- Citaat (neem een citaat van iemand die iets over het onderwerp heeft gezegd)

Achtergrondinformatie

Vertel kort en bondig waar de tekst over gaat. Probeer in enkele zinnen de situatie zoals deze nu rondom het onderwerp is te schetsen. Dit is lastig, want je moet een zo volledig mogelijk beeld schetsen, maar het wel kort houden.

Stelling 

De stelling noemen we ook wel de mening of het standpunt van de auteur. Zorg ervoor dat je hem ook stellig brengt. Niet: misschien zou het beter zijn als elke schooldag pas na 10 uur 's morgens begint. Maar: elke schooldag moet pas na 10 uur 's morgens beginnen.

De stelling is de laatste zin van je inleiding.

Slot

Doel: tekst afronden

- het standpunt nogmaals noemen

- een samenvatting geven

- een conclusie trekken

- antwoord geven op een belangrijke vraag

- de oplossing voor een probleem geven

Belangrijk:

herhaal je belangrijkste argumenten en noem geen nieuwe informatie meer!

Les 2

Bespreken opdracht schrijven H2 blz. 61-63

Theorie hoofdstuk 3 en hoofdstuk 4 / uitleg volgende slides

Openingszin & Inleiding

Op welke manier 

ingeleid?

Is de tekst een inleiding of een slot?

1. inleiding
2. slot

In welke alinea's van een overtuigende tekst staat het standpunt?

1. inleiding en middenstuk
2. middenstuk en slot
3. inleiding en slot
4. inleiding, middenstuk en slot

In welk deel van de tekst verwacht je onderstaande zinnen?

Inleiding

Kern

Slot

En daarom raad ik iedereen aan om meer televisie te kijken.

Televisie biedt bovendien de broodnodige ontspanning.

Het moge duidelijk zijn: televisiekijken is de beste invulling van je vrije tijd.

Zullen onze kleinkinderen nog weten wat een televisie is?

Voor velen zal het een bekend gevoel zijn: zo veel kanalen en toch zo weinig leuke programma's op tv.

Toch is het misschien te kort door de bocht om te zeggen dat er geen goede televisie meer wordt gemaakt.

Vaste tekstructuren

Verklaringstructuur

Verschijnsel -> kernmerken, voorbeelden, verklaringen -> samenvatting of conclusie

Vaste tekstructuren

Aspectenstructuur

Onderwerp) -> diverse aspecten van onderwerp -> samenvatting

Vaste tekstructuren

Voor- en nadelenstructuur

Vraag of stelling -> voor- en nadelen -> afweging en samenvatting of conclusie

Vaste tekstructuren

Probleem-oplossing

Probleem -> gevolgen, oorzaken, oplossingen -> beste oplossing

Vaste tekstructuren

Verleden, heden, toekomst

Introductie onderwerp -> situatie vroeger, situatie nu (voorspelling toekomst) -> conclusie, voorspelling toekomst of vraag

Vaste tekstructuren

Vraag-antwoordstructuur

Vraag -> antwoorden -> samenvatting of conclusie

Vaste tekstructuren

Argumentatiestructuur

Stelling, standpunt  -> argumenten voor, tegenargumenten -> herhaling stelling (of antwoord vraag)

Klaar? Maak opdracht 2, blz. 107, 108 en 

opdracht 4 blz. 151, 152

Les 3

Bespreken opdracht 2 H3, blz. 107 en opdracht 4 blz. 151, 152

Terugblik inleiding en slot

Kies een krant

De krant?

Wie leest er wel eens een krant?

Opdracht

• Iedere leerling pakt een krant.
• Blader de krant door en ga op zoek naar drie teksten over onderwerpen die jouw interesse wekken.
• Lever de foto's in op de volgende slides

Plaats hier een foto van je eerste artikel.

Plaats hier een foto van je tweede artikel.

Plaats hier een foto van je derde artikel.

Les 4

Vergelijken opdracht 4, blz. 151

Beoordelingsformulier maken in groepjes van 3-4 

Huiswerk: maak een top drie met onderwerpen waarover jij je betoog wil schrijven. Let op: je eerste onderwerp is dus je eerste keuze!

Vanaf de volgende les geldt: voor elk onderdeel moet je een GO hebben, voor je verder mag! Elk onderdeel moet worden ingeleverd.

Beoordelingsformulier maken

Jullie maken deze les een beoordelingsformulier voor het betoog in groepjes van 3-4.

Doe dat als volgt:

1. Noteer individueel minimaal 8 criteria voor een betoog die volgens jou in het beoordelingsformulier thuishoren.

2. Vergelijk nu in je groepje de criteria, noteer alle criteria die volgens jullie belangrijk zijn en maak er een duidelijk en zo compleet mogelijk beoordelingsformulier van.

Op de volgende slides staan twee voorbeelden. 

3. Lever in het beoordelingsformulier/rubric in (1 per groepje, alle namen in het document vermelden).

Les 5

Uitleg brongebruik APA

Zoek naar bruikbare informatie over je onderwerp in drie betrouwbare bronnen. Lever in en neem de volgende les geprint mee!

Hoe te verwijzen?

• Letterlijk overnemen zonder bronvermelding = plagiaat en heeft grote gevolgen
• Verwijzen:

                 Volgens [...]

                 Onderzoek van [...] toont aan dat [...]

bronvermelding

Volgens APA-stijl. De APA-stijl is gemaakt door de American Psychological Association.

citeren en parafraseren

citeren = tussen haakjes letterlijk tekst uit bron overnemen. 

parafraseren = tekst uit bron in eigen woorden overnemen. 

“Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is dat er een enorm verschil is tussen de generatie van grootouders, ouders en kinderen op het gebied van buiten spelen”, zegt Pauline van der Loo, afdelingshoofd bij Jantje Beton (NOS, 2018).

Terwijl bijna 70 procent van de opa’s en oma’s, en 65 procent van de ouders als kind meer buiten speelde dan binnen, geldt dit nu nog voor slechts 10 procent van de kinderen (NOS, 2018).

Bronvermelding - APA

In tekst:

De Caluwe en Schutter (2004) zeggen dat  straattaal niet alleen andere woorden heeft, maar ook een heel ander ritme.

Straattaal heeft niet alleen andere woorden, maar ook een ander ritme (De Caluwe & Schutter, 2004). 

Bronvermelding - lijst

De Caluwe, J., Schutter, A. (2004). De invloed van jongeren op taal. Gent: Academia Press.

www.scribbr.nl

Pak het eerste lesboek dat je tegenkomt uit je tas en noteer de bron zoals die in een bronnenlijst hoort te staan.

En nu het laatste artikel dat je hebt gelezen op je laptop of telefoon.

Les 6

Zelf aan de slag: 

Markeer de informatie in je meegenomen bronnen en probeer al te ordenen (argumenten voor, tegenargumenten, weerleggingen). 

Doe dat zo overzichtelijk mogelijk, dus gebruik bijvoorbeeld verschillende kleuren.

Lever einde van de les in bij je docent.

Les 7

GO voor je artikelen?

Maak een schrijfschema. Lever in!

Les 8

GO voor je schrijfplan?

Deze les mogen jullie werken aan het betoog: begin het middenstuk

Les 9

Deze les mogen jullie weer verder met het betoog.

Schrijf de inleiding en het slot.

Controleer of je de bronnen op de juiste manier hebt vermeld in je betoog. Zie slide 34 t/m 40 voor de uitleg.

Les 10

 inlevermoment eerste versie; tijdens les feedback door klasgenoten

Elkaars betoog beoordelen

1. Groepjes van 3-4
2. Stuur je betoog naar de leerlingen die in je groepje zitten.
3. Vul de beoordelingsformulieren in over de betogen die je hebt ontvangen. 
4. Mail de beoordelingsformulieren naar je groepsgenoten (met mij in de cc)
5. Zorg ervoor dat je minimaal 15 minuten voor tijd de formulieren hebt opgestuurd en bespreek eventuele onduidelijkheden in de formulieren met elkaar.

Les 11

Gelegenheid tot herschrijven. Einde van de les moet het betoog ingeleverd zijn.

Check onderaan je tekst of je je bronnen goed hebt genoteerd.