3V Grenswaarden

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

5.6 Grenswaarden

Klas 3vb

Maandag 28 maart 2022

Wat doen wij vandaag?

1. Herhaling massapercentage, volumepercentage, ppm, ppb

2. Grenswaarden

3. ADI-waarde

4. LD50

Massapercentage:

Volumepercentage:

____________

____________

x 100%

x 100%

kg of g opgeloste stof

mL of L opgeloste stof

kg of g totaal mengsel

mL of L totaal mengsel

% (percentage)

ppm (parts per million)

ppb (parts per billion)

(deel/geheel) x 10²

(deel/geheel) x 10⁶

(deel/geheel) x 10⁹

Bereken het massapercentage van koolstof in deze moleculen en sleep het molecuul naar de juiste percentage. 3 minuten. (H=1,0 u  C=12,0 u  O=16,0 u )

36,4%

80%

42,9%

Massapercentage C in CO

CO weegt 28 u, want 1 x 12 u + 1 x 16 u = 28 u.

12/28 x 100% = 42,9%

Massapercentage C in C₅HO

C₅HO weegt 33 u, want 1 x 12u + 5 x 1u + 1 x 16 u = 33 u

12/33 x 100% = 36,4%

Massapercentage C in C₂H₆ 

C₂H₆ weegt u, want 2 x 12u + 6 x 1u + 1 x 16 u = 30 u

24/30 x 100% = 80%

De concentratie CO2 in de lucht was 0,037%. Hoeveel ppm is dit?

1. 3,7
2. 37
3. 370
4. 3700

Stap 1 - Bereken deel/geheel

Percentage % = (deel/geheel) x 100 %

Dus wanneer je 0,037 deelt door 100%, 

verkrijg je deel/geheel. 

Stap 2 - Bereken nu de ppm

ppm = (deel/geheel) x 10⁶

ppm =     0,00037    x 10⁶

ppm =   370

Een gasmengsel heeft een volume van 715 m³.
Er zit Argon (gas) in.
Het volume-ppb van argon is 5,24 ppb.
Hoeveel ml argon zit er in het mengsel?

1. 3570 ml
2. 3.75 ml
3. 73.0 ml
4. 73.0*10³ ml

Stap 1 - verander m3 naar mL

715 m³ = 715 x 10³ dm³ = 715 x 10³ L = 715 x 10⁶ mL

Stap 2 - bereken de hoeveelheid argon in mL

ppb = (hoeveelheid argon/totale volume mengsel) x 10⁹

dus  hoeveelheid argon = (ppb x totale volume mengsel) /   10⁹

         hoeveelheid argon =         (5,24 x 715 x 106 mL )            /   10⁹

         hoeveelheid argon =          3,75 mL

Grenswaarde

• Maximaal toegestane concentratie van een (gevaarlijke) stof binnen een ruimte
• Ook wel Toegestane Gewogen Gemiddelde (TGG) genoemd
• Vaak per 8 uur gewogen (een werkdag duurt gem. 8 dag)
• Eenheid: mg stof per m³

De TGG-waarde van een stof is 5 mg / m3 lucht.
Hoeveel gram mag aanwezig zijn in 30 m3?
(let op de eenheden)

1. 150
2. 15
3. 1,5
4. 0,15

Welke van de onderstaande stoffen is het meest giftig (TGG waarde)?

1. ammoniak 14 mg/m3
2. benzeen 3,25 mg/m3
3. koolstofdioxide 9000 mg/m3
4. blauwzuur 1 mg/m3

Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI-waarde)

• Hoeveelheid van een stof die op één dag kan worden ingenomen zonder dat er gezondheidsrisico's zijn
• Eenheid: mg stof per kg lichaamsgewicht per dag

Een persoon van 70 kg krijgt 500 mg aspartaam binnen. Is dit gevaarlijk
(ADI-waarde = 40mg/kg)?

1. Ja
2. Nee

LD₅₀

• Lethal Dose for  50% of subjects
• Hoeveelheid stof die bij 50% van een populatie tot de dood leidt.
• In één keer toegediend
• Eenheid: μg per kg levend weefsel 

                           of mg per kg levend weefsel

Samenvatting

Grenswaarde (mg stof per m³): Maximaal toegestane concentratie van een (gevaarlijke) stof binnen een ruimte. 

ADI-waarde (mg stof per kg lichaamsgewicht per dag): Hoeveelheid van een stof die op één dag kan worden ingenomen zonder dat er gezondheidsrisico's zijn.

LD_{50 (μg per kg levend weefsel of mg per kg levend weefsel)}: Hoeveelheid stof die bij 50% van een populatie tot de dood leidt.

           

Als de concentratie van een stof hoger is dan de TGG dan:

1. Blijf ik rustig zitten
2. sluit ik alle ramen
3. verlaat ik zo snel mogelijk de ruimte
4. houd ik mijn adem in