Les 38: Vercingetorix

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Voor de gelukkigen:

het bijvoeglijk naamwoord zelfstandig gebruikt

• de rijken der aarde
• het geluk is met de dommen
• de witten tegen de roden

En nu in het Latijn:

• Et cetera
• Cum suis
• Primus inter pares

Participium praesens actief (ppa)

(of het tegenwoordig deelwoord)

Puella ridens intrat

ppa: gedraagt zich als een bijvoeglijk naamwoord; bijvoeglijke bepaling én dubbelverbonden bepaling

Puella ridens intrat.

Mater puellam ridentem salutat

Het meisje komt lachend binnen. 

of: Het lachende meisje komt binnen.

Moeder begroet het lachende meisje

Vorming van het ppa

praesensstam + (e)ns

a-stam

e-stam

mk-stam

i-stam

voca-ns

terre-ns

vinc-ens

audi-ens

roepend

bang makend

overwinnend

horend

Puella ridens intrat.

Mater puellam ridentem salutat

Het meisje komt lachend binnen. 

of: Het lachende meisje komt binnen.

Moeder begroet het lachende meisje

vocans

vocantis

vocans

vocans

vocantis

vocanti

vocantem

vocante

vocantes

vocantes

vocantium

vocantibus

vocantibus

m/v

vocanti

vocante

vocantia

vocantia

vocantium

vocantibus

vocantibus

o

Puella ridens intrat.

Mater puellam ridentem salutat

Het meisje komt lachend binnen. 

of: Het lachende meisje komt binnen.

Moeder begroet het lachende meisje

vocans

vocantis

vocans

vocans

vocantis

vocanti

vocantem

vocante

vocantes

vocantes

vocantium

vocantibus

vocantibus

m/v

vocanti

vocante

vocantia

vocantia

vocantium

vocantibus

vocantibus

o

Tekst 38: Vercingetorix

Tekst 38: Vercingetorix

• Vercingetorix erkent zijn nederlaag en geeft zich over 
• naar Rome
• einde...

PPA's vertalen:

lopend, lachend, staand.

PPA's vertalen:

Puella dulciter ridens intrat

Puella patrem vocans intrat

Puella patrem fratribus parvis fabulam longam narrantem invenit

PPA's vertalen:

Puella dulciter ridens intrat: lief lachend

Puella patrem vocans intrat: terwijl ze haar vader roept

Puella patrem fratribus parvis fabulam longam narrantem invenit: het meisje vindt haar vader, die aan haar kleine broertjes een lang verhaal vertelt

PPA's vertalen:

Vaak met een bijzin. Kies wat het beste past:

die/dat, terwijl/toen, omdat, hoewel

Zorg dat je het praesens behoudt. Ofwel: gelijktijdig aan de persoonsvorm.

Participium praesens actief (ppa)

Vragen over ppa?

Opdracht 28 en 29

Vercingetorix

Opdrachten voor alinea 2:

• Schrijf alle zelfstandige naamwoorden op. Hebben ze een bijvoegelijke (of dubbelverbonden) bepaling? Schrijf die ook op. N.B.: een ppa is vaak een dubbelverbonden bepaling! 

    N.B.2: let goed op congruentie! 

• Er zit een ppa bij dat congrueert met iets anders dan een zelfstandig naamwoord. Welk woord en wat voor woord is het?
• socii, amici, fratres (r. 15): welke naamval?
• Proposituros (r. 22): wat is dat ook alweer voor woord?

Klaar? Ga aan de slag met opdracht 32 (hb. p. 13)

Vercingetorix

Opdrachten voor alinea 3:

• Schrijf alle persoonsvormen op. Bepaal de persoon, (1e/2e/3e enkelvoud/meervoud), tijd en genus (actief/passief).
• Schrijf alle ppa's op: met welk woord congrueren ze?
• omnium copiarum (r. 30): welke naamval?
• Op het einde staat een A.c.I. Welke Latijnse woorden zijn de A (subjectsaccusativus) en de I ?

Grammatica thema 6 tot nu toe:

• Zelfstandig naamwoord: verbuigingsgroepen 4 en 5 (hb p 92 en 161)
• Zinsstructuur: bijvoegelijke, bijwoordelijke en dubbelverbonden bepalingen (hb p 96 en 169)
• Zelfstandig gebruikte bijvoeglijk naamwoorden (hb p 98 en 169)
• Participium praesens actief (ppa) (hb 99-100 en 187-188)
• Zinsstructuur: participiumwoordgroep  (hb p 101-102 en 188)