§2.3 De vorming van gebergten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Aardrijkskunde

2.3 De vorming van gebergten

Planning

• Terugblik met mc vragen
• Uitleg
• Aan de slag
• Einde

Bij de hotspot Hawaii is sprake van ...?

1. een schildvulkaan met een effusief eruptietype
2. een stratovulkaan met een explosief eruptietype
3. een schildvulkaan met een explosief eruptietype
4. een stratovulkaan met een effusief eruptietype

Kenmerken van een schildvulkaan

1. lage, brede vulkaan met flauwe helling
2. vulkaan met steile hellingen die is opgebouwd uit lagen lava en pyroclastisch materiaal
3. vulkaan met zeer grote krater, ontstaan door het instorten van het dak van een leeggelopen magmakamer
4. stroming van het gesmolten gesteente onder de aardkorst binnen in de aarde

Wat is het hypocentrum?

1. De plek aan het aardoppervlak waar de beving het sterkst wordt gevoeld
2. De plek in het aardoppervlak waar een aardbeving ontstaat
3. Het hypocentrum ligt boven het epicentrum
4. Het hypocentrum is de plek onder de grond waar de aardbeving de diepte in gaat

Voor een tsunami heb je nodig ...

1. een aardbeving in de zeebodem en een diepe kust
2. een aardbeving in de zeebodem en een ondiepe kust
3. een aardbeving op land en een diepe zee
4. een aardbeving op land en een ondiepe zee

Hoe ..... het hypocentrum bij het epicentrum ligt, hoe ...... de schade van een aardbeving

1. verder weg, kleiner
2. dichter, groter
3. verder weg, groter
4. dichter, kleiner

Welke schaal meet de schade van een aardbeving?

1. Schaal van richter
2. Schaal van Mercalli
3. Moment magnitude schaal
4. Schaal van T. Top

Een rijk land heeft minder schade door tsunami´s dan een arm land, door:

1. Rijke landen hebben een beter waarschuwingssysteem
2. rijke landen kunnen hogere en stevigere dijken bouwen
3. de gebouwen zijn in rijke landen steviger gebouwd
4. door beter vervoer kunnen de mensen sneller vluchten

Bij welke plaatbewegingen vinden de minst zware aardbevingen plaats?

1. Transform
2. Convergent
3. Divergent
4. Dit maakt niet uit, hangt van hypocentrum af

Leerdoelen

Aan het einde van deze paragraaf kan je ....

• uitleggen hoe plooiingsgebergten ontstaan
• verklaren waarom sedimentengesteenten in bergen worden aangetroffen
• beschrijven hoe horst en slenken ontstaan in het landschap
  

Platen onder druk

Platen kunnen divergeren en convergeren

Door deze rek en druk ontstaan er:

1. Breuken: gesteente dat onder invloed van rek of druk in de aardkorst breekt

2 Plooien: gesteente dat door de druk in de aardkorst verbogen wordt

Rek: trekkracht op de aardkorst die ontstaat als gevolg van twee tegengestelde bewegingen

Fossielen op de Alpen

Convergente beweging

- Compressie

- Plooiingsgebergte

De Alpen:

De Alpen:

- Ondiepe zee

De Alpen:

- Ondiepe zee

- Sediment gesteente

   op de bodem

Sediment wordt 

samengeperst en 

er ontstaat

sedimentgesteente

Van Pangea tot nu

Rek in de aardkorst

Door welke plaatbeweging wordt dit veroorzaakt?

1. Divergent
2. convergent
3. Transform
4. beide alle plaatbewegingen

Afrika

Afrika breekt in twee door divergentie

Daardoor ontstaan er horsten en slenken in het landschap

Slenk = een stuk aardkorst dat langs een breuk naar beneden is gezakt

Horst: een stuk aardkorst dat langs een breuk omhoog is gekomen

Ontstaan riftvallei

Aan de slag!

Maak van §2.3 opdracht 1 t/m 6