Mondeling examen deel 1

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Voorbereiding examen

Onderdelen

• Consumptie en        consumentenorganisaties
• Arbeid en bedrijfsleven
• Overheid en bestuur
• Internationale ontwikkelingen
• Natuur en milieu 

Consumptie

= voldoen in je behoeften. 

• primaire behoeften
• secundaire behoeften

Behoeften en prioriteit

Als je niet genoeg middelen hebt om in je behoeften te voldoen moet je prioriteren. 

• Budgetteren = de behoefte  prioriteren met financiële middelen en/of
  
• Zelfvoorziening in behoeften voorzien en/of
  
• Collectieve voorzieningen.

Consumeren 

Consument

Zelfvoorziening

Rijk land

Ontwikkelingsland

veel armoede

Goede wegen

kinderarbeid

weinig onderwijs

slechte gezondheidszorg

veel fabrieken

veel medicijnen

Veel zelfvoorziening

Behoefte en Goederen

Behoeften kunnen worden onderscheiden in:

• primair/secundair

goederen en diensten > materieel en immaterieel

• Goederen in: 

gebruiksgoederen en verbruiksgoederen

Een primaire behoefte is

1. auto
2. computer
3. eten
4. G-star broek

Primaire behoeften

Secundaire behoeften

"We leven in een consumptiemaatschappij."

Wat betekent deze uitspraak?

1. We kopen vooral basisbehoeften.
2. We kopen veel, ook wat we niet nodig hebben.
3. We kopen vooral dingen die we nodig hebben.
4. We maken van alles wat we zelf nodig hebben.

Voeding valt onder??

1. gebruiksgoederen
2. verbruiksgoederen
3. collectieve goederen

Sleep de foto's naar het juiste begrip

verbruiksgoederen

gebruiksgoederen

GEBRUIKS

GOEDEREN

VERBRUIKS

GOEDEREN

Afwasmachine

Schaar

Schoolboek

Inkt

Shampoo

Vaatwasmiddel

Wanneer een schoonmaker elke week je huis schoonmaakt spreek je van
( twee antwoorden)

1. goederen
2. diensten
3. immaterieel
4. materieel

Consumenten organisatie

belangen van consument en werknemers worden in de gaten gehouden door consumentenorganisaties

bijvoorbeeld Fairtrade organisaties

 Is het voorbeeld wel óf geen consumentenorganisatie? Sleep het voorbeeld naar links of rechts.

Wel

Niet

Wel

Wel

Wel

Wel

Niet

Niet

Niet

Niet

Consumentenbond

NS

Vereniging Eigen Huis

ANWB

Kwantum

Fabrikanten en winkeliers willen zoveel mogelijk producten verkopen. Daarom proberen ze jou met ...................... beïnvloeding over te halen iets te kopen. De reclame die bedrijven maken voor hun product is ........................ reclame. Reclame die mensen laten nadenken over problemen in de maatschappij is ............................... reclame. Voor onpartijdige informatie over producten en over je rechten als consument kun je bij ............................ terecht.

Ideële

commerciële

commerciële

consumentenorganisaties

Wat doet een Fairtrade organisatie?

ROVER komt op voor de belangen van?

1. fietsers
2. studenten
3. mensen die producten kopen bij bedrijven
4. mensen die met het ov reizen

Het LAKS komt op voor de belangen van?

1. mensen die een auto besturen
2. kinderen
3. scholieren
4. ouderen

Koopkracht

= Hoeveel je kan uitgeven

Veranderd

• verdienmeer/minder inkomen
• inflatie en deflatie. 

Bij inflatie =  als de prijzen van een product stijgt (%).  NL inflatie was in januari 2024 bijvoorbeeld 3,1 procent.

Indexcijfer =  de % veranderingen van verschillende grootheden samen in één geta

Koopkracht is

1. het inkomen dat je in Euro's verdient
2. Je inkomen waarbij je rekening houdt met inflatie
3. De hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen kunt kopen
4. Reëel inkomen- nominaal inkomen

Wat is koopkracht?

1. De hoeveelheid producten die je kunt kopen voor een bepaald bedrag.
2. Stijging van het gemiddeld prijspeil.
3. Je budget.
4. De hoeveelheid die je koopt.

Tijdens Prinsjesdag gaat het veel over de koopkracht.

Maar wat is koopkracht?

1. Hoeveel inkomen uit arbeid je hebt.
2. De hoeveelheid producten die je kunt kopen.
3. De hoeveelheid welvaart die je hebt
4. De hoeveelheid euro's die je kunt uitgeven.

Bereken de indexcijfer
van jaar 2016.
Het basisjaar is 2015.

1. 103
2. 97
3. 103,3
4. 103%

Bereken het indexcijfer
van jaar 2012.
Het basisjaar is 2013.

1. 97
2. 103
3. 97%
4. -3%

Messi heeft een vermogen van € 345.000.000,- en ontvangt 1,95% rente per jaar.

Hoeveel rente ontvangt Messi per dag?

1. € 1.843,15
2. € 18.431,51
3. € 184.315,07
4. € 18.687,50

Arbeid en bedrijfsleven

Om te voorzien in behoeften en te kunnen consumeren hebben we inkomsten nodig:

Soorten inkomen

• inkomen uit overdracht
• inkomen uit arbeid 
• inkomen uit bezit

Arbeid en bedrijfsleven

• Inkomen uit bezit: rente, huurinkomsten, winst/
• inkomen uit arbeid: loon, loon in natura
• Inkomen uit overdracht: toeslagen, zakgeld, uitkeringen

Soorten inkomsten

Inkomen uit arbeid 

Inkomen uit bezit 

Inkomen in natura 

Overdrachtsinkomen 

Verhuur van haar 2e woning;

Rente op haar spaarrekening

loon voor het werken in de Tuin

Het inkomen van Esmee bestaat uit drie soorten, 

sleep de goede inkomens vorm er achter.

bezit

Overdracht

Arbeid

Werken wit -grijs en zwart

Wit werken: is met contract volgens de regels van de wet.

Grijs werken: is met contract en zonder, binnen de zelfde sector. ( straatje leggen)

Zwart werken: is zonder contract en betaalt geen belasting. 

Sleep naar het goede antwoord

Formele productie

Informele productie

Het maken van vrachtauto's bij Scania.

Zwart werken bij de boer in je buurt.

Op bezoek bij een ouder medemens.

Werken in de supermarkt als vakkenvuller.

Je betaalt belasting en premies over je inkomsten.

Je doet vrijwilligerswerk.

=

Je betaalt geen belasting over je salaris

=

Zwart werk

Grijs werk

Wit werk

Loon Arbeid

Van je loon/salaris draag je een deel af:

• belasting          collectieve voorzieningen
• volksverzekeringen           WW, AOW et cetera

Loon/ salaris:

• geld
• loon in natura

Sleep de voorbeelden naar inkomsten uit arbeid of naar inkomsten uit bezit

Inkomsten uit arbeid

inkomsten uit bezit

prestatietoeslag

pacht

loon in natura

loon

huur

dividend

 vakantiegeld

rente

gratis koffie of thee op haar werk;

Rente op haar spaarrekening

loon voor het werken in de Tuin

Het inkomen van Esmee bestaat uit drie soorten sleep de goede inkomens vorm er achter.

loon in natura

loon uit bezit

loon uit arbeid

Geld(inkomen) als .....

Met salaris/geld kun je weer voorzien in je behoeften doordat:

• ruilmiddel
• spaarmiddel
• rekenmiddel

2. Welke geldfunctie hoort waarbij?

3. Ruilmiddel

1. Rekenmiddel

2. Spaarmiddel

Spaarmotief

Geld als spaarmiddel, doe je voor een spaarmotief:

• sparen voor een onverwachte uitgave, uit voorzorg
• sparen voor een doel
• sparen voor rente

Over 2 maanden wil ik een nieuwe scooter kopen.
Welke spaarmotief heb ik?

1. sparen uit voorzorg
2. sparen vanwege een tijdelijk geldtekort
3. sparen voor de rente
4. sparen voor een doel

Wat is geen spaarmotief?

1. Voorzorg
2. Doel
3. Vakantie
4. Rente

Welk spaarmotief gebruik je als je spaart voor een televisie?

1. sparen voor de rente
2. sparen uit voorzorg
3. sparen voor een doel
4. sparen voor een ander

Lees de onderstaande zinnen. Noteer per zin van welk spaarmotief er sprake is.

1) Jeanine spaart om onvoorziene uitgaven 

te kunnen doen. 

2) Martine legt geld opzij om volgend jaar met vakantie te kunnen.

3) Jaco heeft zijn geld op de bank gezet vanwege een gunstige spaarrente.

Doel

Rente

Voorzorg