Les 1.1 Materiaal- en stofeigenschappen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Les 1.1 Materiaal- en stofeigenschappen

Wie ben ik? 

• Indy van den Broek
• NaSk/NaSk2/scheikunde docent

Wat moet je meenemen naar deze lessen? 

• Boek: 3 havo
• Etui met pennen
• Rekenmachine
• Opgeladen laptop
• Een schrift: alle opdrachten ga je in je schrift maken

Planning

• Kennismaken
• Les 1.1 Materialen
• Maken opgaven
• (nakijken opgaven) 

Natuurlijke en synthetische materialen

• Natuurlijke materialen: materialen van natuurlijke oorsprong, zoals been, hout en steen. 
• Grondstoffen: stoffen die je nodig hebt om materialen te maken die je niet in de natuur kan vinden. 
• Synthetische materialen: materialen die je niet in de natuur kunt vinden, die je via chemische processen moet maken uit grondstoffen. 

Natuurlijke en synthetische materialen

Kunststoffen

• Kunststoffen: plastic is een vorm van een kunststof, kunststoffen vind je bijna overal.
• Kunststof wordt meestal gesynthetiseerd (=gemaakt) uit de grondstof aardolie.
• Hernieuwbare grondstoffen: biologische grondstoffen, grondstoffen die niet kunnen opraken, ze kunnen opnieuw bijgroeien. 

Speelgoed bestaat vaak uit meerdere soorten plastic

Plastic kan in elke vorm worden gegoten. 

Materiaal- en stofeigenschappen

• Materiaaleigenschappen: eigenschappen dat een materiaal heeft (bijv. 
• Stofeigenschappen: eigenschappen die een zuivere stof heeft. De stofeigenschappen zijn specifiek om een stof te identificeren

Fasen

• Welke 3 fasen kennen wij? 
• Vast
• Vloeibaar
• Gas

Fasen

• Welke 3 fasen kennen wij? 
• Vast
• Vloeibaar
• Gas

Materiaal- en stofeigenschappen

• Oplosbaarheid: mate waarin stoffen oplossen in een vloeistof (meestal water). 
• Hydrofiel: materiaal dat water absorbeert en doorlaat, maar ook stoffen die goed oplossen.
• Hydrofoob: Materiaal dat slecht water bindt of doorlaat, het is waterafstotend. 
• Smeltpunt: temperatuur waarbij de stof gaat smelten. 
• Kookpunt: temperatuur waarbij een stof gaat koken. 
• Warmtegeleidbaarheid: de mate waarin stoffen warmte kunnen geleiden. 
• Elektrische geleidbaarheid: mate waarin een stof elektrische stroom geleidt. 
• Dichtheid: massa per volume eenheid, deze kan je berekenen (zie volgende slide)

Dichtheid

massa = ... kg

volume = ... L

dichtheid = ... kg/L of kg/m³

Dichtheid oefenen

Benzine heeft een dichtheid van 0,72 kg/L

Bereken het volume van 50 kg benzine

Materialenmix

• Composiet: een materiaal dat is samengesteld uit een mix van verschillende materialen om betere materiaaleigenschappen te krijgen.

productontwikkeling

Maken: opgave 1, 2, 3, 5, 6, 8 (vanaf blz 14)

Let op, bij opgave 5, 6d, 9b en 9d  graag formule, berekening en antwoord mét eenheid opschrijven

Klaar? maak opdracht 9

1

• a) Een materiaal van natuurlijke herkomst.
  
• b) Materialen die als basis dienen voor het maken van (nieuwe) stoffen en producten.
• c) Een materiaal dat door de mens is gemaakt.
• d)

1

• d)

2

• Het zijn hernieuwbare grondstoffen/ze raken niet op.
  

2

• Het zijn hernieuwbare grondstoffen/ze raken niet op.
  

3

5

• 64 g

6

• a) Composieten zijn samengestelde materialen. In hout is de combinatie van lange vezels en houtstof van nature aanwezig. Dus is hout een natuurlijke composiet.
• b) Synthetische materialen zijn materialen die door de mens zijn gemaakt. De genoemde houtsoorten zijn door de mens gemaakt van de grondstof hout. Dat betekent dus dat spaanplaat, mdf en multiplex synthetische materialen zijn.

6

• c) De dichtheid van hout is lager dan de dichtheid van water. Daarom blijft hout drijven op water
• d)  39 000 000 g = 39 000 kg

8