Taalverzorging 1 t/m 3 herhalen voor de toets

• Nederlands
• Middelbare school
• Voortgezet speciaal onderwijs
• vwo
• Leerroute V
• Leerjaar 3

Taalverzorging H1 t/m 3 Herhalen

Welkom V3T

Programma

1. Lezen
2. Huiswerk nakijken
3. Leerwerkcheck taalverzorging 1, 2 en 3 en ww-spelling
4. Afsluiting en vooruitblik
   

10 minuten lezen

Wat is analogie?

1. Waar komt een woord vandaan
2. Hoe spellen we vergelijkbare woorden

Wat is etymologie?

1. Waar komt een woord vandaan
2. Hoe schrijf je vergelijkbare woorden

Welke drie autoriteiten kun je gebruiken als je wilt weten hoe je een woord spelt?

Waarom moet je leren hoe de spellingcontrole in een tekstverwerkingsprogramma werkt? Gebruik in je uitleg het woord context.

Welke fout wordt hier gemaakt en waarom herkent de spellingcontrole het niet als fout?

Zeg, hoe oud word je vader eigenlijk dit jaar?

Welke fout wordt hier gemaakt en waarom herkent de spellingcontrole het niet als fout?

Het schijnt morgen weer te ontdooien.

Geef een voorbeeld van een zin met een congruentiefout.

 Stijlfiguur

Een stijlfiguur is een 'vaste vorm' om iets onder woorden te brengen, met de bedoeling nog meer nadruk te leggen op wat je wilt zeggen. 

 Herhalingen en opsommingen

• repetitio (= herhaling) Als je woordjes van Engels wilt kennen, moet je herhalen, herhalen en nog eens herhalen.
• anafoor (= herhaling zelfde woord of woordgroep aan het begin van zinnen/zinsdelen) Niemand zag iets, niemand deed iets, niemand wist iets. 
• tricolon (drieslag) (= opsomming in drieën) Ziek, zwak en misselijk.

 Herhalingen en opsommingen

• climax (= serie van tekstelementen waarvan de inhoud steeds sterker wordt) Dat wordt lachen, gieren, brullen.
• anticlimax (= in een reeks is de laatste stap een 'tegenvaller') Of ik van sporten hou? Vechtsporten, wielrennen, hardlopen, volleybal, ik vind er niets aan!

 Herhalingen en opsommingen

• repetitio (= herhaling) Als je woordjes van Engels wilt kennen, moet je herhalen, herhalen en nog eens herhalen.
• anafoor (= herhaling zelfde woord of woordgroep aan het begin van zinnen/zinsdelen) Niemand zag iets, niemand deed iets, niemand wist iets. 
• tricolon (drieslag) (= opsomming in drieën) Ziek, zwak en misselijk.

 Herhalingen en opsommingen

• climax (= serie van tekstelementen waarvan de inhoud steeds sterker wordt) Dat wordt lachen, gieren, brullen.
• anticlimax (= in een reeks is de laatste stap een 'tegenvaller') Of ik van sporten hou? Vechtsporten, wielrennen, hardlopen, volleybal, ik vind er niets aan!

 Overdrijvingen en nuanceringen

• eufemisme (= verzachtende uitdrukking) Dat is een hele uitdaging! 
• hyperbool (= sterke overdrijving) Ik mag ook nooit iets!
• understatement (parabool) (= afgezwakte uitdrukking) President Trump heeft wel wat te besteden!

 Tegenstellingen en ontkenningen

• antithese (= samenvoeging van tegengestelde woorden) Heel veel vakantie, voor heel weinig geld!  
• paradox (= schijnbare tegenstelling) Roeien is een sport waarbij je, als je hard traint, snel achteruit gaat. 
• litotes (= omschrijving van een woord door het ontkennen van het tegenovergestelde) Mediamarkt, ik ben toch niet gek! 

Tegenstellingen en ontkenningen

• retorische vraag (= een vraag waar het antwoord al in de vraag zit en het niet de bedoeling is dat er een antwoord gegeven wordt) Hoe vaak moet ik het nu nog zeggen?
• chiasme (kruisstelling) (= in een tegengestelde volgorde plaatsen van overeenkomstige elementen in twee zinnen/zinsdelen) Je moet niet leven om te werken, maar werken om te leven.

Spot

• ironie (= milde spot: het tegenovergestelde zeggen van wat je bedoelt)  Ik hoop dat je het niet erg vindt dat ik vast ben begonnen.
• sarcasme ( = bijtende spot: bedoeld om te kwetsen) Ga vooral zo door, dan kom je er wel. 
• cynisme (= verbitterde spot: niet meer gevolgen in goede bedoelingen) Ik kan beter een stel apen gaan les geven. Die snappen het nog eerder.

Apokoinou: Een apokoinou is een stijlfiguur waarbij een woord (of woorden) op twee manieren kan worden gelezen: als vervolg op het voorafgaande, of als begin van het daaropvolgende. Voorbeeld: I amsterdam

Welk stijlfiguur?
Dit is echt de allerlekkerste soep die ik ooit gegeten heb!

1. eufemisme
2. hyperbool
3. understatement

Welk stijlfiguur?
De verzekeraar ontsloeg drieduizend medewerkers en noemde dit 'herziening organisatiestructuur'.

1. eufemisme
2. hyperbool
3. understatement

Tot welke categorie behoort het stijlfiguur repetitio?

1. herhalingen en opsommingen
2. overdrijvingen en nuanceringen

Tot welke categorie behoort het stijlfiguur hyperbool?

1. herhalingen en opsommingen
2. overdrijvingen en nuanceringen

Tijdens het zomerkamp was het macaroni en nog eens macaroni wat we te eten kregen.

1. anafoor
2. repetitio

Het regent kleine druppels in een plas
Het regent pijpestelen overal
Het regent harder, sneller en nog luider
Alles wordt kleddernat

1. Anafoor
2. Climax
3. Anticlimax
4. Repetitio

Tot welke categorie behoort het stijlfiguur tricolon?

1. herhalingen en opsommingen
2. overdrijvingen en nuanceringen

Welk stijlfiguur?

Ik ben in een seconde terug.

1. understatement
2. repetitio
3. anafoor
4. hyperbool

Welk stijlfiguur?

Dat was niet erg slim van je!

1. antithese
2. paradox
3. litotes
4. retorische vraag

Welk stijlfiguur?

Naarmate de kennis toeneemt, weet men steeds minder.

1. antithese
2. paradox
3. litotes
4. chiasme

Welk stijlfiguur?

Voetballen is simpel. Het moeilijkste wat er echter is, is simpel voetballen.

1. antithese
2. paradox
3. litotes
4. chiasme

Welk stijlfiguur?

Specialist: "Eerst het goede nieuws: er zal een ziekte naar u genoemd worden."

1. ironie
2. sarcasme
3. cynisme

Welk stijlfiguur?

Je bent helemaal klaar voor het Eurovisiesongfestival.

1. ironie
2. sarcasme
3. cynisme

Welk stijlfiguur?

Hij schreeuwde hinderlijk om te horen.

1. ironie
2. hyperbool
3. apokoinou
4. climax

Welk stijlfiguur?

Daar ben ik niet blij mee.

1. sarcasme
2. litotes
3. repetitio
4. anticlimax

Welk stijlfiguur?

Zonder mij zonder mij uit
zonder mij uit tot huid
zonder u uit tot huid
zonder mij zonder mij uit

1. anafoor
2. sarcasme
3. eufemisme
4. chiasme

Welk stijlfiguur is dit?
Weinig alcohol kan te veel zijn.

1. Paradox
2. Tegenstelling
3. Ironie
4. Understatement

Welk stijlfiguur herken je?
Dat is niet onwaarschijnlijk.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. paradox

Bij welk van deze vragen is sprake van de stijlfiguur repetitio?

1. Wauw!
2. Dat heb je goed gedaan, werkelijk heel goed gedaan!
3. Wat is deze samenvatting kort en krachtig!
4. Wat een fantastisch verzonnen verhaal!

Bij welk van deze vragen is sprake van de stijlfiguur sarcasme?

1. Duncan Laurence is de meest recente Nederlandse winnaar van het songfestival.
2. Ik kan bijna niet meer wachten tot het songfestival.
3. Het songfestival staat bol van de slechte artiesten.
4. Jouw liedje is absoluut 12 punten op het songfestival waard hoor! [als het ontzettend vals gezongen is]

Welke van de onderstaande stijlfiguren is een hyperbool?

1. 'nat water'
2. 'brullende motor'
3. 'vlug sjokken'
4. 'eeuwen op iemand wachten'

Werkwoordspelling moeilijk? Ben je mal! Je volgt gewoon het stroomschema. Je begint altijd met het beoordelen of het werkwoord een [                              ] is. Daarna kijk je naar de [                            ] van de zin. 

De [                          ] van het werkwoord vind je door -en weg te halen. 

Je gebruikt de regel van [                              ] in de

[                        ] tijd. Eindigt de stam op een van die medeklinkers? Dan voeg je [                        ] toe. 

Bij het voltooid deelwoord kun je  [                                      ] ook gebruiken. Je weet dan of de laatste letter een 

[                             ] is.

De infinitief is een onafhankelijk werkwoord; De vorm is niet afhankelijk van hoeveelheid of tijd. Dit is altijd het [                                  ].

persoonsvorm

tijd

stam

't ex-kofschip (1e)

tegenwoordige

verleden

+te

+de

d of t

't ex-kofschip (2e)

hele werkwoord

werkwoordspelling

1. Het huis is opgebrandt.
2. Het huis is opgebrant.
3. Het huis is opgebrand.

werkwoordspelling

1. Hij onthoud alles wat ik vertel.
2. Hij onthoudt alles wat ik vertel.

werkwoordspelling
Het gebeur... regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt
4. gebeurde

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: 

• Meenemen: leesboek
• Programma: Repetitie taalverzorging