3.1: Het ordenen van organismen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 4

Ordening

Het Ordenen van je etui

Kenmerken= eigenschap waarmee je organismen kunt onderscheiden

Domeinen:
bacteriën, archaea, eukaryoten

2 Hoofdgroepen: 

1. Prokaryoten (pro=voor, karyoot=celkern): hebben geen celkern, het DNA ligt gewoon los in de cel, minder organellen, simpeler (= bacteriën + archaea)
2. Eukaryoten (Eu=echt, karyoot): hebben wel een celkern waarin het DNA zich bevindt (=chromista+protozoa+schimmels+planten+dieren)

Kenmerken

• Bacteriën en Archaea (prokaryoten)  hebben geen celkern én zijn altijd eencellig
•  Eukaryoten hebben altijd een celkern én kunnen eencellig én veelcellig zijn
• Eukaryoten kan je ook indelen aan de hand van celwanden, celkernen en bladgroenkorrels

Rijken van Eukaryoten:
Eencelligen (chomista&protozoa),schimmels, planten en dieren

In welk Rijk hoort de mens?

1. Schimmels
2. Planten
3. Dieren
4. Bacteriën

Rijken van Prokaryoten:
Bacteriën en archaea

Prokaryoten hebben altijd een celkern

1. Waar
2. Niet waar

3 Domeinen

1. Eukaryoten: eencellig of meercellig
2. Bacteriën: altijd eencellig
3. Archaea: altijd eencellig

Ordenen - Hoe dan?

Biologen kijken naar 3 kenmerken:

1. Celkern: eukaryoten wél, prokaryoten niet (DNA ligt in cytoplasma)

2. Celwand: dieren hebben géén celwand, bacteriën, schimmels. archaea en planten wél

3. Bladgroenkorrels: alleen planten

Alle cellen van de mens hebben altijd een celwand

1. Waar
2. Niet waar

Noem de drie rijken binnen het domein van de Eukaryoten

Welke drie kenmerken worden gebruikt bij indeling van Eukaryoten?

1. Celwand, celkern & vacuole
2. Celwand, celkern & bladgroenkorrels
3. Celkern, vacuole & celmembraan
4. Celwand, celmembraan & bladgroenkorrels

Bladgroenkorrels

Bladgroenkorrels

Bladgroenkorrels

{

P

E

Welk domein of rijk heeft geen celwand?

1. Schimmels
2. Bacteriën
3. Planten
4. Dieren

Welk rijk heeft als enige bladgroenkorrels?

1. Schimmels
2. Bacteriën
3. Planten
4. Dieren

Welk domein of rijk heeft geen celkern?

1. Bacteriën
2. Schimmels
3. Planten
4. Dieren

Soorten en Rassen

• Organismen behoren tot één soort als ze samen vruchtbare nakomelingen kunnen voortbrengen
  
  
• Binnen dezelfde soort kunnen er verschillende rassen zijn
  
  

2 verschillende soorten

Eén soort, verschillende rassen

DNA onderzoek

• Het DNA van organismen die tot dezelfde soort behoren lijkt erg veel op elkaar
•  Door DNA onderzoek kunnen biologen er achter komen of twee groepen organismen tot dezelfde soort behoren

Zelfstandig werken

• Opdracht 2 t/m 7 blz 96 van basisstof 1, thema 4
• Dit is ook huiswerk voor de volgende les
• Het huiswerk komt ook in magister