Werkwoordspelling

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1-4

Instructie werkwoordspelling

Wat gaan we vandaag doen?

Eerst 20 minuten lezen

Vervolgens uitleg werkwoordspelling tegenwoordige tijd

Tenslotte zelf oefenen in Studiemeter

Lezen

Lesdoel van vandaag:

• Je leert werkwoorden te vervoegen in de tegenwoordige tijd (wat is ook alweer een werkwoord?)
• Je leert het verschil tussen sterke en zwakke werkwoorden.

Hoe vind je de persoonsvorm?

Op 2 manieren. 

Manier 1:  Maak de zin vragend. 

De persoonsvorm komt vooraan te staan. ​

Ik woon in de mooiste stad van Nederland.​

Woon ik in de mooiste stad van Nederland?

Hoe vind je de persoonsvorm?

Manier 2:  Zet de zin in een andere tijd.
Het woord dat in de zin van tijd verandert, is de persoonsvorm.​

Ik loop naar school​

Ik liep naar school

Wat is de persoonsvorm?
Zij neemt de chips mee

1. neemt
2. chips
3. zij
4. mee

Wat is de persoonsvorm?
Vandaag melk ik de koeien

1. vandaag
2. melk
3. ik
4. koeien

Wat is het onderwerp?

Wie/wat + persoonsvorm

Dus: 

Ze kreeg reactie op haar brief
Wie/wat + persoonsvorm
Wie/wat kreeg? >ze
Dus 'ze' is het onderwerp

Wat is het onderwerp?

Ik leer het onderwerp te vinden.

1. Ik
2. leer
3. het onderwerp
4. vinden

Vandaag melk ik de koeien.
Onderwerp?

1. melk
2. ik
3. koeien
4. vandaag

Ik- vorm: meestal hele werkwoord -en:

Werkwoord | ik-vorm

dansen         -      dans

leiden            -        leid

lopen             -       loop

leven             -        leef

Vervoeg volgens schema

dansen: ik dans

                  jij danst

                  hij danst
                  wij dansen

- werken

- houden

- blijven

Hij .... (houden) van zijn kippen

Hij zegt dat hij van haar ....... .

1. houd
2. houdt
3. houden

je en jij 

Hoe je de jij- vorm in de tegenwoordige tijd schrijft, hangt af van de plek van het werkwoord in de zin:​

> werkwoord achter ‘jij’ of ‘je’:  ik-vorm + t​
Jij loopt altijd door   |      Jij wordt later boer

> werkwoord voor ‘jij’ of ‘je’ (jij/je onderwerp):       ik-vorm 

Loop jij altijd door?  |      Word jij later boer?

..... (scoren) je wel eens een doelpunt?

1. scoor
2. scoort

....(scoren) je broer wel eens een doelpunt?

1. scoor
2. scoort

je ..... (bieden) haar geen kans

1. bied
2. biedt

Het is koud dus ..... (kleden) je warm aan

1. kleed
2. kleedt

...... jij ook wel eens moe van het eeuwige gezeur van die docenten?

1. Word
2. Wordt
3. Worden

jij/je geen onderwerp

Soms staat ‘je’ achter de pv, maar is het ondw niet ‘je’. ​

‘Je’ wordt in dat geval gebruikt om een bezit aan te geven. Je schrijft dan de ik-vorm + t. 

> Houd jij van geitenmelk?
> Houdt jouw zus van geitenmelk?
Tip: Vervang de pv door lopen of smurfen

....(houden) jij meer van varkens of koeien?

1. houd
2. houdt

(...onthouden) jouw baas alles wat je verkeerd doet?

1. onthoud
2. onthoudt

Johan bran..... zijn vinger aan de oven.

1. brant
2. brand
3. brandt
4. brandde

Zwakke en sterke werkwoorden

Voor werkwoord vervoegen in verleden tijd vraag je je 2 dingen af:

1. Is het werkwoord sterk of zwak?
2. Wat is de ik-vorm van het werkwoord?

Er zijn geen regels voor sterke werkwoorden. Deze leer je of zoek je op in een woordenboek

Zwakke werkwoorden

 Zwakke werkwoorden krijgen in de verleden tijd achter de ik-vorm de/ te in het enkelvoud en den/ ten in het meervoud. 

 Je kunt het T a X i K o F S C H i P gebruiken om te bepalen of een zwak werkwoord in de verleden tijd op te(n) of de(n) eindigt.

1. Neem het hele werkwoord en haal daar en vanaf.

2. Is de laatste letter een T X K F S C H P?
     Dan komt er altijd te(n) achter de ik-vorm.

Voorbeeld: bewerken > ik bewerk > wij bewerkten

3. Is de laatste letter geen T X K F S C H P?
     Dan komt er altijd de(n) achter de ik-vorm.

Voorbeeld: twitteren > ik twitter > wij twitterden

 Je kunt het T a X i K o F S C H i P gebruiken om te bepalen of een zwak werkwoord in de verleden tijd op te(n) of de(n) eindigt.

1. Neem het hele werkwoord en haal daar en vanaf.

2. Is de laatste letter een T X K F S C H P?
     Dan komt er altijd te(n) achter de ik-vorm.

Voorbeeld: bewerken > ik bewerk > wij bewerkten

3. Is de laatste letter geen T X K F S C H P?
     Dan komt er altijd de(n) achter de ik-vorm.

Voorbeeld: twitteren > ik twitter > wij twitterden

Wat heb ik geleerd?

• Ik kan de persoonsvorm vinden in een zin
• Ik weet hoe ik werkwoorden moet vervoegen in de tegenwoordige tijd.
  
• Ik weet het verschil tussen sterke en zwakke werkwoorden.

Aan de slag

Zelfstandig werken aan Taalverzorging