Introductie Rechtsstaat en democratie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Themakatern: Geschiedenis van de democratische rechtsstaat in Nederland

Hoofdvraag: Hoe zijn in Nederland vanaf 1780 een rechtsstaat en een parlementaire democratie ontstaan? 

Wat is een democratie?

Kenmerken van een parlementaire democratie:

• Demos = volk       Kratein = regeren/ heersen 
• Het Parlement (de Tweede en Eerste Kamer samen) is de hoogste controlerende instantie.
  
• Het bestaat uit gekozen vertegenwoordigers van het volk.
  

Wat is een rechtsstaat?

Kenmerken van een rechtsstaat:

• De grondwet is de basis voor alle wetten.
  
• Wetten gelden voor iedereen. Iedereen is gelijk voor de wet.
  
• Je kunt je gelijk krijgen bij onafhankelijke rechters.
  
• Overheid legt verantwoording af aan volksvertegenwoordiging.
  

Rechtsstaat: een staat waarin de rechten en plichten van de burgers en de overheid zijn vastgelegd in wetten

Burger: inwoner van een land met rechten en plichten

0

0

Gevolgen coronacrisis voor de rechtsstaat in Nederland:

Om de corinacrisis aan te pakken neemt de regering maatregelen om de bevolking en de economie te beschermen maar deze maatregelen kunnen botsen met onze grondrechten.

Welke grondrechten worden nu beperkt?

Artikel 1: Gelijkheidsbeginsel
Iedereen is gelijk, je mag niet discrimineren

1. Dit wordt nu beperkt
2. Dit wordt niet beperkt

Artikel 6: Vrijheid van godsdienst en levensovertuiging
Je mag zelf weten waarin je gelooft en je mag je geloof uitoefenen

1. Dit wordt nu beperkt
2. Dit wordt niet beperkt

Artikel 7: Vrijheid van meningsuiting, waaronder vrijheid van drukpers.
Je mag je eigen mening hebben en de overheid controleert niet vooraf wat er in de krant geschreven wordt of op tv komt

1. Dit wordt nu beperkt
2. Dit wordt niet beperkt

Artikel 8: Vrijheid van vereniging.
Iedereen mag een vereniging oprichten, bijvoorbeeld een voetbalclub of zwemvereniging. Hiervoor hoef je geen toestemming te vragen aan de overheid.

1. Dit wordt nu beperkt
2. Dit wordt niet beperkt

Artikel 9: Vrijheid van vergadering en betoging.
Je mag in Nederland demonstreren. Je moet dit wel van tevoren melden

1. Dit wordt nu beperkt
2. Dit wordt niet beperkt

Artikel 17: Vrije toegang tot de rechter.
Iedereen kan naar de rechter stappen.

1. Dit wordt nu beperkt
2. Dit wordt niet beperkt

Artikel 23: Onderwijs, waaronder vrijheid van onderwijs.
In Nederland heeft iedereen recht op onderwijs, er is zelfs leerplicht. Er mogen verschillende scholen worden opgericht zoals katholieke, protestantse of islamitische school

1. Dit wordt nu beperkt
2. Dit wordt niet beperkt

Artikel 50: Er is een volksvertegenwoordiging.
Nederlanders mogen stemmen voor de Tweede kamer. De kamerleden vertegenwoordigen het volk.

1. Dit wordt nu beperkt
2. Dit wordt niet beperkt

H1. Verlichting en revolutie (1780-1814)

Welke stappen zijn tijdens de Verlichting, de Bataafse Republiek en de Franse tijd gezet op de weg naar een democratische rechtsstaat in Nederland?

Aan de slag 

Wat?

Geef aan of je het eens bent met de volgende stelling: “Nederland werd tussen 1781 en 1813 steeds democratischer.”

Hoe?

Ga zelfstandig op onderzoek uit: Hoe democratisch was Nederland tussen 1781 en 1813 nou eigenlijk?

Klaar?

Maak opdracht 18 op blz. 22.