2020 Les 4 Lichaam, Geest en Schoonheid

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3. Mooi of lelijk?

Lichaam, geest en schoonheid

Lesdoelen

- Je weet dat opvattingen over mooi en lelijk veranderlijk zijn en kunt daar drie voorbeelden van geven.

- Je kunt uitleggen welke rol onze hersenen spelen in de constructie van de werkelijkheid

Vorige week hebben we gekeken naar de verschillen tussen mannen en vrouwen en nagedacht over de vraag in hoeverre sekseverschillen constructie zijn: verschillen de keuzes en het gedrag van mannen en vrouwen doordat hun lichamen anders zijn, of worden die verschillen veroorzaakt doordat mannen en vrouwen leren zich anders te gedragen?

In de les van vandaag proberen we te achterhalen hoe dit zit met ideeën over schoonheid.

Maar eerst bestuderen we de invloed van onze hersenen in dit proces. Hoe gevoelig zijn onze hersenen voor suggesties?

Breinwetenschappers hebben onderzoek gedaan naar het lichaamsbeeld en de hersenen. Ze hebben ontdekt dat niet alleen het gevoel van je lichaam in de sensorische cortex ligt opgeslagen, maar ook het bewustzijn van je lichaam. Je hebt een bepaald beeld van hoe je eruitziet en hoe je lichaam voelt. Je hersenen sturen dat beeld aan. Je voelt bijvoorbeeld hoeveel ruimte je lichaam inneemt als je ergens langsloopt. Je weet waar je je voeten moet neerzetten als je over een plas springt.

Op basis van je zintuigen construeren je hersenen dus niet alleen de wereld om je heen, maar creëren ze ook jouw besef van je lichaam in die wereld.

Helaas kunnen je hersenen zich hierin behoorlijk vergissen....

Je hersenen krijgen impulsen van je zintuigen.

Je hersenen kunnen zich daardoor via je zicht verbinden met een nephand.

Zicht is sterker dan tast

Als onze hersenen voortdurend de werkelijkheid construeren en daarbij zo ontvankelijk zijn voor suggestie, zijn onze ideeën over schoonheid dan misschien ook het gevolg van suggesties van anderen?

Hoe bepaal jij wie je mooi vindt en wie lelijk? En maak je die keuzes zelf, of word je hierin vooral beïnvloed door wat anderen mooi vinden?

We doen even een kort testje.

Log in op de LessonUp les en geef aan wie jij mooier vindt

1. mooi
2. niet mooi

1. mooi
2. niet mooi

1. mooi
2. niet mooi

1. mooi
2. niet mooi

1. mooi
2. niet mooi

Venus van Willendorf

gevonden in het Oostenrijkse Willendorf en 12.000 jaar oud

dit beeldje symboliseert een verlangen naar overvloed; naar mooi rond te zijn in plaats van hongerig en mager 

Opvattingen over mooi en lelijk zijn tijdgebonden en aan verandering onderhevig. Zo werd het vroeger als statussymbool gezien om dik te zijn en een lichte huid te hebben. Dat betekende namelijk dat je genoeg geld had om goed te eten en niet buiten in de zon hoefde te werken. Tegenwoordig moet je juist een slank en strak lichaam hebben, zodat iedereen kan zien dat je gezond leeft. En een kleurtje laat zien dat je tijd en geld hebt om op vakantie te gaan. Met de toenemende aandacht voor ziektes als anorexia en huidkanker is het denkbaar dat dit allemaal weer gaat veranderen.

Maar de opvattingen over mooi en lelijk veranderen niet alleen met de tijd, ze zijn ook sterk plaatsgebonden. Sommige culturen hebben heel andere ideeën over wat mooi is dan wij.

Hoe zou jij het huidige Westerse schoonheidsideaal voor vrouwen omschrijven? En voor mannen?

Uit onderzoek blijkt dat mensen symmetrische objecten en gezichten mooi vinden. Symmetrie heeft iets herkenbaars en voorspelbaars. Omgekeerd geldt dat we minder mooi vinden wat afwijkt van die norm. Wanneer je mensen laat kiezen uit honderden foto's van anonieme mensen, dan blijken ze onbewust een voorkeur te hebben voor het gemiddelde: de 'standaardmens' die op geen enkele manier afwijkt. Maar in het dagelijks leven is juist heel fijn dat er variatie is en niet iedereen op elkaar lijkt.

Toch doen veel mensen veel moeite om aan het perfecte plaatje te (blijven) voldoen.

Wat is cosmetische chirurgie?

Het mooier maken van een bestaand uiterlijk. 

Denk aan het corrigeren van te grote of te kleine borsten. Het weghalen van rimpels. Het verkleinen van te grote oren. Enz.

Wat is plastische chirurgie?

Medische ingreep om het lichaam te veranderen.

1.Lichaamsdelen die niet goed werken bijvoorbeeld kromme vingers.

2. Het weer mooi maken van een stukje van je lichaam na een operatie. Denk hier b.v. aan brandwonden of littekens.

Schoonheidsidealen

De modesector en de media bepalen wat de mensen mooi vinden.

Vroeger was het de rijke elite  die het voorbeeld gaf voor wat 'men' mooi vond!

Merk jij in je omgeving dat mooi zijn loont?

Een verhaal uit de Ilias

Is dit een afbeelding van het verhaal?

Of dit?

Welke godin had jij gekozen? Leg je antwoord uit.

creatieve opdracht

Maak een blueprint van je leven

Zet het alfabet onder elkaar en schrijf achter iedere letter zoveel mogelijk woorden die iets met jou te maken hebben.

Bijvoorbeeld:
A: attent, Adidas, appelmoes, Amerika
B: bioscoop, boogschutter, bed, Billie Eilish
C: chocola, concerten, chaotisch, chirurg worden
D: dansen, dromer, drummer, Drachten

Werk zo het hele alfabet af. Denk bv. aan je naam, woonplaats, lievelingseten/kleur/geur, kwaliteiten, eigenschappen, ambities, wensen en plannen, sporten, films, hobby's, favoriete vakantieland / kledingmerken. Je mag ook Engelse woorden gebruiken. Als je klaar bent, ga je op een leeg A4-tje de vijf belangrijkste woorden op een creatieve manier afbeelden.