leestekens: punt, komma, puntkomma en dubbele punt

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

leestekens: punt, komma, puntkomma en dubbele punt

Vandaag: interpunctie

Vandaag leer je wanneer je bepaalde leestekens moet gebruiken in teksten.

Wat is interpunctie?

Interpunctie is het plaatsen van punten,

 komma's, puntkomma's, dubbele punten,

 aanhalingstekens, uitroep- en vraagtekens

 

Waarom interpunctie?

• Bij tekst zonder interpunctie is de kans groot dat er verwarring ontstaat.

•  Interpunctie pas je toe om er zeker van te zijn dat mensen jouw woorden lezen zoals jij ze hebt bedoeld.

De leestekens

Punt.

Komma,

Puntkomma;

 Dubbele punt:

  'aanhalingstekens'

 Uitroepteken!

 Vraagteken?

Vandaag gaan we het hebben over cursus 5 spelling §2 leestekens:

Punt.

Komma,

Puntkomma;

Dubbele punt:

Aanhalingstekens

 

De punt

Zet je na een zelfstandige mededelende zin.

Fout:

Paulien gaat morgen naar Amsterdam, ze gaat met de trein.

Goed:

Paulien gaat morgen naar Amsterdam. Ze gaat met de trein.

De komma (1)

• Zet je voor verbindingswoorden:  bv. In deze zin gebruik je een komma, want er staat een verbindingswoord in de zin.

Andere verbindingswoorden zijn o.a. : maar, of, omdat, daardoor, enz. enz.

 waardoor, dat, dus, terwijl, zodat, totdat, nadat etc.

De komma (2)

•  Bij opsommingen:  bv.  Hier is een opsomming van mooie, grappige, lange, korte en moeilijke antwoorden.
•  Tussen 2 persoonsvormen:  bv. Als komma's tussen persoonsvormen staan, begrijp je de zin beter. 

De komma (3)

• Voor een deel van de zin dat geen zelfstandige zin is. Voorbeeld: We hebben een lekkere lange vakantie gehad, die bovendien erg lang duurde.

Voor het woordje 'en' komt ........ komma.

1. geen
2. een

Voor het woordje 'of' komt ........ komma.

1. geen
2. een

Wat moet op de plek van nummer 3 staan?

1. punt
2. puntkomma
3. uitroepteken
4. komma

Wat moet op de plek van nummer 10 staan?

1. punt
2. komma
3. uitroepteken
4. vraagteken

puntkomma

• Als twee zelfstandige zinnen met elkaar samenhangen, kun je een puntkomma gebruiken, maar een punt mag ook.

a. Iedereen is welkom op mijn verjaardag; ik hoop echter dat m'n neef Peter wegblijft.

a. Iedereen is welkom op mijn verjaardag. Ik hoop echter dat m'n neef Peter wegblijft.

b. Het vierde jaar ligt achter ons; 2007 is geschiedenis. 

Dubbele punt (1)

• Opsomming
  

 Deze foto heeft nogal wat kleuren: rood, groen, bruin, geel en oranje.

• Conclusie 

 Daarom besluiten wij: verbied het jagen op ganzen.

• 
  

Dubbele punt (2)

• Citaat
  

 Net zoals Peter dat wel eens zei: "Da's een verrekt goed idee!"

• Verklaring/reden

 Een lama moet je niet uitdagen: dan spuugt hij misschien.

(Je kunt zo'n dubbele punt vervangen door  komma + want

Je gebruikt een dubbele punt bij ...

1. een opsomming
2. een verklaring/reden
3. citaat
4. conclusie

Directe en indirecte rede

Hoor  je iemand letterlijk praten? 

Gebruik aanhalingstekens

Hoor je iemand NIET letterlijk praten? 

Gebruik GEEN aanhalingstekens

Aanhalingstekens

Aanhalingstekens ' ... ' gebruik je om:

1) een citaat op te schrijven 

Aanhalingstekens

Aanhalingsteken...	voorbeeld
Als je iemand citeert . (letterlijk opschrijft wat iemand heeft gezegd)	De leraar zei: 'Pak allemaal je mobiel en stuur me een appje.' LET OP! Je laatste aanhalingsteken kom ná het leesteken.
Als je een stukje van iemand anders letterlijk overneemt.	In het verslag schreef de brugklasser 'Ik vond het brugklaskamp geweldig.'
Als je een woord speciale aandacht wilt geven.	Hoe spel je 'coach' eigenlijk?

Waar staan de aanhalingstekens goed?

1. Sabine zei: 'Ik heb mijn huiswerk af.'
2. Sabine zei ': Ik heb mijn huiswerk af.'
3. 'Sabine zei: Ik heb mijn huiswerk af.'

Aanhalingstekens of geen aanhalingstekens?

1. Hij zei: "ik ben cool"
2. Hij zei: Ik ben cool.

Aanhalingstekens gebruik je bij...

1. Tussen hoofdzin en bijzin
2. Bij een citaat
3. Bij een opsomming
4. Geen van beide

Nieuw Nederlands

Ga naar Cursus 7 spelling §2 Leestekens blz. 250

Je maakt opdracht 1 t/m 4 in je schrift