4.1 Lodewijk XIV

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 4

Verlichting en revolutie

Lodewijk XIV 

Deze les

Lesdoelen bespreken

Uitleg 4.1

Lesdoelen controleren

Begrippen 

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je :

• Uitleggen waarom de standensamenleving oneerlijk was
  
• De 5 stappen die Lodewijk XIV nam om Frankrijk te centraliseren noemen
  
• Verklaren op welke 4 manieren het paleis van Versailles bijdroeg aan de centralisatie van Frankrijk

Een absoluut vorst...

1. Bepaald samen met zijn onderdanen hoe hij het land gaat besturen
2. Bestuurd zijn land alleen, omdat god hem die macht gegeven heeft

Wat was het feodale stelsel (leenstelsel)?

1. De bestuurssamenleving van leenheren en leenmannen
2. Een stelsel waarin boeren herendiensten deden in ruil voor een stuk land

Bestuur Frankrijk middeleeuwen

• Franse koning heeft beperkte macht in middeleeuwen
  
• Oorzaak: feodalisme
  
• Daarnaast: Standensamenleving
  
• 1ste stand: geestelijkheid
  
• 2de stand: adel
  
• 3de stand: de rest
  
• Ongelijke samenleving: alleen de 3de stand betaalt belasting
  
• Voorbeeld macht kerk: kardinalen regeren in naam koning 

Leg uit waarom de standensamenleving oneerlijk was.
Doe het zo:
De standensamenleving was oneerlijk, omdat....

Wat is centraliseren?

Centralisatie

• Lodewijk XIII centraliseert Frankrijk en neemt macht adel af
  
• Zijn plotselinge dood leidt tot burgeroorlog: de Fronde (1648-1653)
  
• 1661: Lodewijk XIV komt aan de macht
  
• Doel: macht adel breken en absoluut vorst worden
  
• Stap 1: hervormingen door Colbert
  
• - Mercantilisme: Hoge import belasting en productie nationale luxe producten
  
• Gevolg: Fransen kopen Franse producten  

Centralisatie

• Professionele belastinginners --> minder afhankelijk van adel
  
• Stap 2: vorming staatsleger, loyaal aan Lodewijk
  
• Stap 3: adel straffen als ze niet luisteren
  
•  Stap 4: paleis van Versailles (centralisatie)
  
• 1. Minder reistijd tussen paleizen (efficiëntie)
  
• 2. Controle over ministers en ambtenaren
  
• 3. Hoge adel in het zicht van Lodewijk
  
• 4. Ambtenaren uit burgerij 

Waarom wil koning Lodewijk XIV centraliseren?

Centralisatie

• Stap 5: intrekken Edict van Nantes 
• Gevolg: hugenoten vluchten naar Republiek
  
• Centralisatie rondom één persoon, de Zonnekoning: L'état, c'est moi!
  
• Frankrijk kent weinig natuurlijk grens --> Lodewijk wilt grenzen versterken
  
• 1672: Frankrijk valt Republiek aan --> Willem III wordt stadhouder
• Na 50 jaar oorlog komt de Franse schatkist steeds meer onder druk te staan...  

Welke 5 stappen nam Lodewijk XIV om Frankrijk te centraliseren?

Begrippen 4.1

Standensamenleving

Centralisatie

Absoluut vorst

Mercantilisme

Edict van Nantes