4HMD De geschiedenis van het Nederlands

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4 havo - 12 december - 

• Even herhalen: het ontstaan van taal
• huiswerk nakijken opdracht 5 tot en met 9  blz. 10
• introductie van de geschiedenis van het Nederlands

Even herhalen

• Noem de kenmerken van taal.
• Noem drie verschillende theorieën over de oorsprong van taal.
• Welke theorie vind jij het meest geloofwaardig?

huiswerk

vraag 5

5 

Onze voorouders hadden een instrument nodig om mee te jagen, dus bedachten ze een pijl en

boog. Op dezelfde manier hadden ze een instrument nodig om mee te communiceren, dus bedachten ze taal.

vraag 6

 1. Paleontologie: Het blijkt dat ons vermogen om te spreken ergens tussen de Australopithecus en de Neanderthaler moet zijn ontstaan. (Dat blijkt uit de vorm van het tongbeen.)

2. Neurologie: Het blijkt dat verschillende hersengebieden betrokken zijn bij het gebruiken van taal.

3. Genetica: Het blijkt dat er verschillende genen betrokken zijn bij het gebruiken van taal. Ook is er een verband tussen het gen FOXP2 en erfelijke taalstoornissen. Het gen is dus belangrijk voor

taal.

vraag 7

Monogenese is het idee dat taal slechts één keer is ontstaan, op één plek. 

Polygenese is het idee dat taal op verschillende momenten en op verschillende plekken, onafhankelijk van elkaar, is ontstaan.

vraag 8

 a monogenese

b polygenese

vraag 9

De afwezigheid van het woord stad laat zien dat de Indo-Europeanen niet in steden leefden.

Waarschijnlijk leidden ze een nomadisch leven en waren ze niet gebonden aan een vaste plek

Groepsopdracht

Praat met elkaar over de volgende vragen en schrijf je antwoorden kort op: 

1. Wanneer is volgens jou het Nederlands ontstaan?

2. Welke woorden zijn volgens jou de oudste woorden?

3. Uit hoeveel woorden denk jij dat het Nederlands bestaat?

4. Wat vind je mooie Nederlandse woorden en welke woorden vind je juist lelijk?

oudste woord

Vadam, de voorloper van wad (107 na Chr.)

doorwaadbare plaats

(nu Wadenoijen, een plaats in Gelderland)

Het ontstaan van het Nederlands:

- Oudnederlands, - Glossen 

- Middelnederlands

- Handschriften

glossen

H3 de geschiedenis van het Nederlands

Oudnederlands 

weinig overgeleverd, schrijftaal was Latijn

via glossen (aantekeningen in eigen taal) is er wat teruggevonden.

Het ontstaan van het Nederlands

Taalontwikkeling:

Middelnederlands: fonologisch spelling

Geen vaste spelling

Spelling ontstaat vanaf begin 1800

Schrijf de volgende zin over:

'Maltho thi afrio litho' 

Wat zou de betekenis van deze zin zijn?

'Ik maak je vrij, horige.'

bezwering

(8e eeuw)

'Gang ut, nesso, mid nigun nessiklinon'

(Ga uit worm, met negen kleine wormen)

Schrijf de volgende zin over:

'Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu wat unbidan we nu' 

Wat betekent deze zin?

'Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu wat unbidan we nu' 

Oudste literaire zin:

Alle vogels hebben nesten gemaakt, behalve jij en ik, wat wachten we nog op?

Het ontstaan van het Nederlands

Oudste Nederlands: 

• Eerste eeuwen na Christus woonden in de Lage Landen West-Germaanse stammen.
• Deze stammen verspreidden zich na de 4e en 5e eeuw.
• Verschillende Germaanse dialecten ontwikkelen zich los van elkaar.                                  Fries, Engels, Duits, Nederlands

                                                 START van het Nederlands

eerste literaire zin

Schrijf de volgende zin over:

'Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu wat unbidan we nu' 

betekenis

Hebben alle vogels nesten begonnen, behalve ik en jij, waar wachten we nu nog op?

15e en 16e eeuw

De volkstaal wint van het Latijn (de taal van de kerk),

er ontstaat behoefte aan een standaardtaal.

Boekdrukkunst wordt uitgevonden (rond 1450) 

1804: eerste officiële spelling (niet populair)

1863: tweede officiële spelling

Standaard schrijftaal is een feit

1864: Nederlands wordt een verplicht schoolvak

Nationaal bewustzijn in Europa groeit, eigen taal ziet men als belangrijk onderdeel van de eigen identiteit.

https:

https:

Aan de slag

 maak opdracht 1 t/m 5

npokennis.nl

middeleeuwen (500-1500)

• niet één Nederlandse taal, geen vaste spelling
• fonologische spelling (je schrijft zoals je de woorden uitspreekt) 

Aan de slag

Lees blz. 18 t/m 20 door en maak opdracht 4,5, 7, 9,10

npokennis.nl