1.4 Mengsels scheiden

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.4 Scheidingsmethoden

Deze les leer je

• Verschillende scheidingsmethoden (manieren om een mengsel te scheiden)

• Je gaat toepassen filtreren, extraheren, indampen

Filtreren 

• Scheiden van vaste stof uit vloeistof (suspensie)
• Scheiden op basis van deeltjesgrootte
• Voorbeeld: zand uit slootwater 

Bezinken en afschenken

• Scheiden van vaste stof uit vloeistof (suspensie)
• Scheiden op basis van dichtheid
• Voorbeeld: theeblaadjes uit thee
• Nadeel: het duurt vrij lang. Soms is 

filtreren of centrifugeren sneller. 

Centrifugeren

• Scheiden van vaste stof uit vloeistof (suspensie) of emulsies
• Scheiden op basis van dichtheid
• Voorbeeld: bloedmonsters 

Indampen

• Scheiden van opgeloste stof uit oplosmiddel
• Scheiden op basis van kookpunt: 1 stof verdampt veel eerder.
• Voorbeeld: zout uit zeewater

Destilleren

• Scheiden van homogene vloeistofmengsels
• Scheiden op basis van kookpunt: 1 stof verdampt veel eerder.
• Voorbeeld: alcohol en water uit wijn

Extraheren

• Scheiden van mengsels van vaste stoffen
• Scheiden op basis van oplosbaarheid: sommige stoffen lossen op, andere stoffen niet
• Voorbeeld: koffie/thee zetten (kleur-, 

smaak-, geurstoffen lossen op, drap niet)

Adsorberen

• Scheiden van kleine opgeloste stoffen uit oplosmiddel
• Scheiden op basis van hechting
• Voorbeeld: kleurstof uit wijn

Papierchromatografie

• Scheiden van mengsel van vaste stoffen of vloeistoffen
• Scheiden op basis van oplosbaarheid/hechting
• Voorbeeld: kleurstoffen scheiden

Aan de slag

Deze les heb je kennis gemaakt met de verschillende scheidingsmethoden. Nu ga je de kennis toepassen. Hiervoor kun je de komende 15 minuten aan de slag met de opgaven: 

1 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8

Ter afsluiting van de les bespreken we enkele opgaven. Zorg er voor dat opgave 1 - 3 - 4 af zijn voor het einde van de les!

En de dader is ...

Onderzoek welke stift 

van de dader is.

Met welke stift heeft de dader geschreven?

1. Kleine stift
2. Permanente marker
3. Lichtblauwe dunne stift
4. Donkerblauwe dunne stift