Samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Samenstelling & tussenletters

Welke woorden kun jij maken met 'voet'? 

Samenstelling

• voetbal 
• voetensteun
• hondenpoep
• Koninginnedag
• groentesoep
• tomatensoep

Wat moet je als eerste doen om te bepalen of de samenstelling geschreven wordt
met een tussen-n?

1. Je splitst de samenstelling in losse woorden.
2. Je kijkt of het eerste deel een meervoud heeft op -en.
3. Je kijkt of er bijzonderheden zijn.
4. Je kijkt of het eerste deel een zn is.

Hoe schrijf je dit woord?

1. zonnebril
2. zonnenbril

Met of zonder tussen-n?

1. kattebak
2. kattenbak

Met of zonder tussen-n?

1. hogeschool
2. hogenschool

Met of zonder tussen-n?

1. spinnenwiel
2. spinnewiel

Waarom schrijf je maneschijn zonder tussen-n?

1. Je hebt er maar één van.
2. Het eerste deel heeft twee meervouden.
3. Het eerste deel heeft alleen een meervoud op -s.
4. Het juiste antwoord staat er niet tussen.

Waarom schrijf je horlogemaker zonder tussen-n?

1. Je hebt er maar één van.
2. Het eerste deel heeft twee meervouden.
3. Het eerste deel heeft alleen een meervoud op -s.
4. Het juiste antwoord staat er niet tussen.

Geen tussen-n?!

Waarom schrijf je dan bijvoorbeeld:

belangeloos

woordeloos

grenzeloos

plaatselijk ... ?

• Dat zijn afleidingen (en geen samenstellingen) => die regels zijn niet van toepassing. 

Tussen-s

Hoor je een tussen-s? Dan schrijf je hem!

Twijfel? Verander het tweede deel!

stationschef - stationshal

Stappen 

1. Is het woord een samenstelling of een afleiding?
2. Bij een afleiding: (meestal) geen tussen-n 
3. Bij een samenstelling: 

- eerste deel van het woord een ww, bw of bn? => geen 

tussen-n 

(bijv. beresterk => 'bere' wil zeggen: heel erg)

Stappen 

3. Bij een samenstelling: 

- eerste deel van het woord een zn?

- eindigt het meervoud daarvan op -n? Dan tussen-n

- eindigt het meervoud (ook) op een -s? Dan geen tussen-n

- uitzonderingen: maneschijn, zonnestelstel, koninginnedag 

Geef aan: goed of fout?
flex-medewerkers

1. goed
2. fout

Geef aan: goed of fout?
koffie-automaat

1. goed
2. fout

Geef aan: goed of fout?
politieoptreden

1. Goed
2. Fout

Geef aan: goed of fout?
garage-eigenaar

1. goed
2. fout