§65 (Nescio) en §66 (Elsschot)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Lees het fragment 'De hel'
op blz. 141-142 (nog) eens

En je hebt vast WB 58 gemaakt. Die gaan we zo even kort bespreken. 

Klaar? Lees dan een stukje in je eigen leesboek,
of lees vast § 65, 66

Welke stroming herken je? De ...

Hoe zie je aan de kaft van dit boek dat Blokken tot het constructivisme behoort?

Constructivisme

Vorm en inhoud zijn één

• De kaft is ook onderverdeeld in blokken (Blokken)
  
  
• De 'kleuren' uit het boek komen terug op de kaft (wit, zwart, rood)

Nescio (§65) en Willem Elsschot (§66)

Twee schrijvers die onder een pseudoniem schreven, pas later erkenning voor hun werk kregen (jaren '30, tijdens de nieuwe zakelijkheid) en naast hun schrijversbestaan ook zakenman waren. 

§65 Nescio

• Pseudoniem
  (Jan Hendrik Frederik Grönloh)
• Zakenman en schrijver
  - eerst onbevredigende kantoorbaantjes
  - daarna directeur van Holland Bombay Trading Company
  
• In 1911 publiceerde hij De Uitvreter, in 1915 Titaantjes en in 1917 Dichtertje
  
  
• Waardering volgde pas veel later 

De uitvreter

Titaantjes

1911

Centraal staat Japi die één ideaal koestert: hij wil een volmaakte bohémien zijn. Hij staat al snel te boek als een profiteur, als een uitvreter. Hij en zijn vrienden verzetten zich tegen de maatschappij, van hun idealen komt niets terecht, Japi gaat trekken, maar nergens vindt hij zin of betekenis, als dan ook nog zijn onbereikbare geliefde Jeanne sterft, gaat hij naar Nijmegen: ‘Op een zondagmorgen, rond half vijf, toen de zon prachtig opkwam, is hij van de waalbrug gestapt.’

1915

‘Jongens waren we – maar aardige jongens,’ zo luidt de beroemd geworden openingszin van het verhaal waarin Koekebakker terugblikt op de tijd dat hij en zijn vrienden idealen hadden. [...]

De moraal van de novelle is duidelijk: hoe groot de idealen van een mens ook zijn, meestal past hij zich toch aan de maatschappij aan. Het werk van Nescio symboliseert in Titaantjes, maar ook in zijn andere verhalen, de tweestrijd van de auteur tussen de schrijver Nescio en de directeur Grönloh.

Dichtertje

Verschenen als verzameld werk v.a. 1918

1917

De novelle stamt uit 1917 en handelt over de kantoorbediende Edu, die artiest wil worden. ‘Een groot dichter zijn en dan te vallen.’ Als Edu daadwerkelijuk gaat schrijven, loopt dat niet goed af: hij wordt krankzinnig, het verschil tussen droom en daad blijkt te groot. 

§66 Willem Elsschot

• Pseudoniem
  (Alfons de Ridder)
• Vlaamse zakenman en schrijver
  - klerk in Parijs
  - correspondent
  - reclamebureau
  
• In 1913 publiceerde hij Villa des Roses, in 1924 Lijmen. Vervolgens is hij gestopt met schrijven, omdat het succes uitbleef. 
  
• Kaas (1933) en Het dwaallicht (1946) hadden meer succes

Kaas (1934)

De alphaman

https://www.youtube.com/watch?v=W8nyufxV_dM

Overeenkomsten

• Pseudoniem
• Zakenman én schrijver
• Nuchter en cynisch taalgebruik
• Debuteerden aan het begin van de negentiende eeuw
• Kregen pas erkenning tijdens de nieuwe zakelijkheid
• Thematiek: eenvoudige verhalen over kleine mensen met hun kleine -maar voor hun grote- problemen (de kleine man die wat wil bereiken, maar hierin niet slaagt)
• Autobiografische elementen in hun hoofdpersonen: Laarmans en Japi 

Verschillen

• Amsterdam (N) en Antwerpen (E)
• Tragisch (N) en tragikomisch (E)
• Grof (N) en alledaags (E)

Aan de slag!
(WB-opdrachten bijwerken/ samenvatten/ lezen voor de lijst)