H1.6 Allemaal anders

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

§ 1.6: Allemaal anders

Lesdoelen

• Je kunt aanpassingen bij planten beschrijven.
  
• Je kunt aanpassingen bij dieren beschrijven.
  
  

Dieren en planten moeten zich voeden, verdedigen en voortbewegen. Dat doet elke soort op zijn eigen manier

Glucose

Koolstofdioxide

Water

Zuurstof

Energie uit licht

Aanpassingen

Alle organismen hebben aanpassingen aan hun leefomgeving en hun leefwijze.

Zoals ademhaling, beweging, voeding, verdediging en voortplanting.

Bijv: Vissen aangepast voor water (kieuwen)

Vogel voor vliegen (vleugels)

Waterdieren

• Leven in het water
• Hebben vinnen om te sturen, lichaamsvorm
  
• Zijn gestroomlijd: kop, lijf & staart lopen in elkaar over daardoor glijden ze snel door het water

Waterplanten

Genoeg water?

• Aanpassingen tegen uitdroging
• Kleine dikke / grote dunne bladeren
• Veel / weinig wortels 
• Grote bladeren veel fotosynthese

Veel water beschikbaar

Weinig water beschikbaar

Aanpassing bij planten

Voeden

Een snuit van een varken, het gebit van een mens, de snavel van een vogel. Allemaal aangepast naar hun leefwijze.

• kegelsnavel → zaden
• pincetsnavel → insecten
• haaksnavel → vlees
  
• priemsnavel → bodemdiertjes
• zeefsnavel → zeven uit water
  

Vogels: Aanpassingen voor voeden

Voortbewegen

• zoolgangers
  
• teengangers
• topgangers (hoefgangers)

Dit zijn aanpassing op de ondergrond.

Zoolganger

Loopt op zijn hele voetzool 

(van hielbeen tot en met de teenkootjes). 

Voordeel: hij verdeelt zijn gewicht over een groot oppervlak en zakt niet snel diep weg in een zachte ondergrond zoals bijv. sneeuw.

Nadeel: een zoolganger is minder snel

Teenganger

Loopt op zijn tenen (alleen op de teenkootjes)

Voordeel: hij kan zachtjes sluipen

                     hij kan snel sprinten

Nadeel: bij lange afstanden is hij minder snel

Topganger (hoefganger)

Loopt op het puntje van de tenen 

(alleen op het laatste teenkootje/hoef)

Voordeel: hij heeft enorm lange poten/benen

en kan daardoor heel hard lopen

Nadeel: bij drassige ondergrond zakt hij makkelijk de bodem in

Zoolganger               Teenganger    Topganger

Verdedigen

Organismen moeten zich verdedigen tegen andere organismen, die hun willen opeten.

Planten ook!

Verdediging bij planten

• Stekels
• Brandharen
• Maken van gifstof
  

Verdediging bij dieren

       Tegen vijanden:

• stekels of gifstekels
• schutkleur -> onzichtbaar
• schild 
  Tegen de omgeving:
• vacht tegen kou
  

En nu...

Maken en leren § 1.6 

Aan de slag met § 1.1 tm § 1.5

Samenvattingen in je schrift

0

Dit is een

1. Teenganger
2. topganger
3. zoolganger

Een hond
is een .........

1. Topganger/hoefganger
2. Zoolganger
3. Teenganger

Een beer is een.........

1. Topganger/hoefganger
2. Zoolganger
3. Teenganger