Meningitis

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Meningitis

Lesdoelen

- Benoemen wat meningitis is, de oorzaken en de gevolgen benoemen. 

- Benoemen wat de verpleegkundige zorg bij meningitis is.

Wat is het?

Menigitis is een ontsteking in het hersenvocht en van de vliezen om de hersenen en je ruggenmerg.

Wat is een andere naam voor
Meningitis?

1. Hersenvliesontsteking
2. Migraine
3. Nekkramp
4. Beroerte

Symptomen

Symptomen

Oorzaak

Virus

Bacterie

Hoe herken je een
meningitis?

Herkennen van een meningitis

Grieperig (alleen bij virus)

Snel verloop

Hoofdpijn/koorts/misselijk/overgeven

Suf/ bewusteloos

Oorzaak door een virus

Minder ziek

Na een paar dagen weer over

Herkennen oorzaak virus

Stijfheid nek
Hoofdpijn
Gevoelig voor licht
Koorts

Elke seconde telt!

Slaperigheid-bewusteloosheid

Rode paarse vlekjes, niet wegdrukbaar

Probeer iemand wakker te krijgen, lukt dit niet dan een arts waarschuwen.

Druk een drinkgals tegen het vlekje aan. Het vlekje blijft te zien.

Bloedvergifitging.

112 bellen.

Waarom moet je oppassen met een koortslip?

Wanneer je een koortslip hebt, ben je drager van het herpesvirus. Als een klein kind met het herpesvirus wordt besmet, kan het een hersenvliesontsteking krijgen. Je kunt zelfs drager zijn van dit koortslipvirus, zonder er last van te hebben. Pas dus op als je een koortslip hebt of denkt drager te zijn van het herpesvirus. Was altijd goed je handen, voorkom dat je anderen besmet. Gebruik bijvoorbeeld een eigen handdoek. En vooral niet zoenen dus als je een koortslip hebt.

Oorzaak door een bacterie

Zeldzame en ernstige ziekte

Pneumokok bacterie

Meningokok bacterie

Herkennen oorzaak bacterie

Stijfheid nek	Misselijk-overgeven
Hoofdpijn	Epilepsie
Bewustzijn laag	Rood/ paarse vlekjes
Koorts

Vanwaar de term nekkramp?

Soms noemt men een hersenvliesontsteking ook wel nekkramp. Dit woord nekkramp verwijst naar hoe apart een patiënt met een hersenvliesontsteking zit of staat. De patiënt houdt vaak het hoofd heel gespannen achterover. En kan soms het hoofd niet helemaal meer naar voren buigen. Maar niet iedereen met een hersenvliesontsteking krijgt zo’n stijve nek.

11.100

mensen waren er in 2019 bij de huisarts bekend met hersen- of hersenvliesontsteking.

5

Waarom is een meningitis nu zo gevaarlijk?

Gevolgen meningitis

1  op de 5 overlijdt

1 op de 4 een beroerte

Lange termijn
gevolgen

Lange termijn gevolgen

Hoofdpijn	Stress	Mentaal	Gedrag
Geheugen	Epilepsie	Lichamelijk	Gewicht
Leer	Gehoor	Parese	Angst
Concentreren	Licht Geluid	Evenwicht	Depressie

Is het besmettelijk?

De meningokok verspreidt zich via de lucht (hoesten, niezen, of spreken) of door lichamelijk contact (hand schudden, zoenen). Het kan dus nodig zijn dat mensen in je directe omgeving ook behandeld moeten worden met antibiotica. Dit gebeurt via de Gemeentelijke GezondheidsDienst (GGD) of via de huisarts.

Bijvoorbeeld bij ouderen neemt de kracht van het immuunsysteem af. Zij kunnen makkelijker ziek worden of ontstekingen krijgen. Wanneer lopen ouderen meer risico? Bij alcoholisme, suikerziekte en behandelingen met medicijnen die je immuunsysteem zwakker maken zoals Prednison.

Ook door een oorontsteking kan een hersenvliesontsteking ontstaan. De klachten van een hersenvliesontsteking kun je al na twee tot drie dagen na besmetting krijgen. Soms kan het ook wel tien dagen duren voor je er last van krijgt.

Wanneer je bij iemand bent die hersenvliesontsteking heeft, dan kun je ook besmet raken met de bacterie of het virus. De meeste mensen worden hier niet ziek van, maar een enkeling wel. Dit merk je dan meestal drie tot tien dagen na het contact.

Vaststellen meningitis

Lumbaalpunctie (ruggenprik).

Behandeling meningitis

 Antibiotica (bacterie)

Ontstekingsremmer (zwelling)

Isoleren (meningokokken)

Pijnstilling (virus)

Virusremmer (virus)

Preventie meningitis

Voorzichtig met koortslip

Goede hygiëne

Vaccinatie

Aandachstpunten
Zorgverlening

Verpleegkundige zorg bij meningitis

Observeren (petechiën/pijn/nekstijfheid/misselijk/braken)

Anamnese afnemen

Controle bewustzijn (ABCDE methodiek)

Prikkelarm verplegen

Pijnstilling

Combineren van zorgactiviteiten

Visusstoornissen zijn kenmerkend voor meningitis

1. Juist
2. Onjuist

Epileptische aanvallen zijn kenmerkend voor meningitis

1. Juist
2. Onjuist

Kenmerkend voor een meningitis is een halfzijdige verlamming

1. Juist
2. Onjuist

Nekstijfheid is kenmerkend voor meningitis

1. Juist
2. Onjuist

Kenmerkend voor een meningitis is verwardheid

1. Juist
2. Onjuist

Zijn er nog vragen?

Bronnen

hersenstichting.nl

Thieme Meulenhoff (boek ziekenhuis)